Ο Όσιος Μάξιμος ο Γραικός

Ο   Άγιος   Μάξιμος   ο   Γραικός    γεννήθηκε   στην   Άρτα   περί   το   έτος 1470. Το    κατά κόσμο όνομά του ήταν Μιχαήλ Τριβώλης και ανήκε στη μεγάλη οικογένεια των Τριβωλών, που οι ρίζες της έφταναν μέχρι τους Παλαιολόγους. Η οικογένειά του, η οποία ζούσε αρχικά στη   Λακεδαιμόνα, πήγε στην   Κέρκυρα   και   από   εκεί   στην   Άρτα,   όπου   εγκαταστάθηκε.  Ο Όσιος   έμαθε   τα   πρώτα   του   γράμματα    στην   Άρτα    και   στην    Κέρκυρα,   με τη    φροντίδα    του   πατέρα   του   Μανουήλ    και    συνέχισε   τις   σπουδές    του   σε γνωστά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, όπως της   Πάδοβας,   της    Φλωρεντίας, των   Παρισίων    και    αλλού.

Στις    αρχές   του   16^ου   αιώνα   μ.Χ.   έρχεται   στη   Μονή   Βατοπαιδίου   του    Αγίου Όρους,    κείρεται   μοναχός,   με   το   όνομα   Μάξιμος,   και   επιδίδεται   στη μελέτη    και    στην   άσκηση.   Στη   μονή   εγκαταβιούσε    και    ο   λόγιος   πρώην Πατριάρχης    Κωνσταντινουπόλεως   Νήφων   ο   Β’   (1486 – 1489, 1497 – 1498, 1502).   Οι   συζητήσεις  του με τον Άγιο  Νήφωνα  (†11 Αυγούστου)  τον βοήθησαν   να   κατανοήσει  βαθύτερα   το   οξύ   αντιλατινικό   πνεύμα   του Ορθόδοξου    μοναχισμού.

Η προσωπικότητα του Αγίου Μαξίμου ολοκληρώθηκε πράγματι στη Ρωσία, η οποία  μετά την  αποτίναξη  του  μογγολικού  ζυγού,   αναζητούσε τον ανακαθορισμό της πολιτικής    και   εκκλησιαστικής   της   ταυτότητας.   Η ανακάθαρση των πηγών του πνευματικού βίου του Ρωσικού λαού θεωρείτο προφανώς επιτακτική ανάγκη, διότι είχαν διαπιστωθεί νοθεύσεις, παραφθορές  και  σφάλματα και σε αυτά ακόμη τα   λειτουργικά  βιβλία.

Έτσι,   το    έτος   1518,   φθάνει  στο   Άγιο   Όρος επίσημη    αντιπροσωπεία    του τσάρου   της   Μοσχοβίας,   Βασιλείου    Ιβάνοβιτς   και   συνοδεύει   τον  Άγιο Μάξιμο στη Μόσχα. Είχε προηγηθεί πρόταση του τσάρου στο Οικουμενικό    Πατριαρχείο    και    στο   Πατριάρχη   Θεόληπτο Α’   (1513 – 1522), το   οποίο   τελικά   έκαμψε   την   αρχική  άρνηση   του   Αγίου   στην   πρόσκληση  του    τσάρου.   Σκοπός    της   προσκλήσεως   ήταν   η   αποκατάσταση  των εκκλησιαστικών βιβλίων από ανορθόδοξες επεμβάσεις και αιρετικές δοξασίες. Ο Άγιος  Μάξιμος δεν είχε μόνο τεράστια  μόρφωση,  αλλά    ήταν  και  γλωσσομαθέστατος.

Ο  Άγιος  έφερε  με   επιτυχία   σε   πέρας   το   έργο   του.   Ο   τσάρος   όμως αθέτησε   την   υπόσχεσή   του   ότι   θα   του   επέτρεπε  να   επιστρέψει   στη   μονή της    μετάνοιάς   του,   το   Βατοπαίδι,   και   έτσι   ο   Άγιος   κατακρατείται  στη Μόσχα    ως   φιλοξενούμενος.  Εκεί  δημιουργεί  σχολή.   Η   παραμονή   του   στη Μόσχα    του   δίνει   την   δυνατότητα   να   γνωρίσει    βαθύτερα   την   ζωή  στη Μοσχοβία, την απερίγραπτη  αθλιότητά    της,   την   άκρατη   θρησκοληψία και  τυπολατρία. Τα μοναστήρια είχαν γίνει κέντρα  πλουτισμού. Ο   Άγιος, μαζί   με   άλλους   Ρώσους    αδελφούς,   βρίσκεται    στο   κέντρο   της   θύελλας   που ξεσπάει. Επιζητεί   με   τους    τολμηρούς   αγώνες   του    την   αναγέννηση   της εκκλησιαστικής    και   κοινωνικής  ζωής. Η   χριστοκεντρική   θεώρηση   του Ορθόδοξου εκκλησιαστικού σώματος,    απέκλειε   κάθε   ανθρωποκεντρική, κοσμοκεντρική   ή   ιεροκρατική αυτονόμηση και    προέβαλε   την   εν   Χριστώ οργανική    και   λειτουργική  ενότητα   του   όλου   σώματος,   ήτοι   κλήρου   και  λαού   σε   μία   θεοκεντρική    βίωση   της   ιστορίας.   Παράλληλα   ο   Άγιος Μάξιμος   αντιμετωπίζει   αποτελεσματικά την  παπική    προπαγάνδα,   που  απειλεί    την    Ορθόδοξη    Ρωσία.

Οι αγώνες του Αγίου Μαξίμου προκαλούν τους   αντιπάλους,   το   ιερατικό  κατεστημένο, αλλά και την τσαρική αυλή. Η έριδα μεταξύ των «Ιωσηφιτών» μοναχών, που υποστήριζαν το κανονικό  δικαίωμα    κτήσεως περιουσίας των μοναστηριών και των «Ζαβολγείων» μοναχών, που εναντιώνονταν  στην απόκτηση    περιουσίας   των   μοναστηριών,  ανέδειξε τις   βαθύτερες   ρίζες   των   εσωτερικών   αντιφάσεων   του   πνευματικού   βίου της Ρωσίας. Το ζήτημα αφορούσε ουσιαστικά στην διαφορετική κατανόηση του σκοπού  κτήσεως μεγάλης περιουσίας  από τα μοναστήρια. Ο Άγιος βρισκόταν πλησιέστερα προς τις θέσεις των «Ζαβολγείων» μοναχών και υπήρξε διακριτικός υποστηρικτής τους. Διαβάλλεται ως αιρετικός  και  αντίπαλος  της δυναστείας. Οι συνωμοτικοί  μηχανισμοί  ολοκληρώνουν το καταχθόνιο    έργο   τους    και    ο Μάξιμος    συλλαμβάνεται.   Καταδικάζεται   σε   25  χρόνια   φυλάκιση.  Το φρικτό του μαρτύριο αρχίζει. Τον ρίχνουν σε σκοτεινό  κελί.   Του    στερούν ακόμη  και  τη  Θεία   Μετάληψη. Ακόμη  και  τα  μέσα   να   γράφει.   Γράφει με   κάρβουνο   στους   τοίχους   της   φυλακής, για   να   δώσει   διέξοδο   στους λογισμούς του. Εκεί  έγραψε τον περίφημο «Κανόνα εις το Άγιον Πνεύμα». Οι εχθροί του δίνουν  ιδιαίτερη έμφαση στις   θέσεις   του    Αγίου Μαξίμου   για   τις   κανονικές   εκκλησιαστικές   σχέσεις     της    Ρωσίας  προς  το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο αγιορείτης μοναχός υπερασπιζόταν όχι απλές διεκδικήσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου επί της Εκκλησίας  της  Ρωσίας, αλλά  κύρια και πρώτιστα τον υπ’ αυτής  οφειλόμενο σεβασμό   στην   καθιερωμένη   Ορθόδοξη κανονική τάξη. Υπό το  πνεύμα αυτό    πρέπει   να   κατανοηθεί   και    η   αντίρρηση   του   Αγίου   Μαξίμου   στη θεωρία της «Τρίτης Ρώμης», η οποία θεμελιωνόταν στην αυθαίρετη παραδοχή της δήθεν εκτροπής του Οικουμενικού θρόνου από την Ορθόδοξη    παράδοση.

Η φωνή του, από  τη   μονή    Ότροτυ    της   Επισκοπής   Τβέρ   της   Ρωσίας,   όπου ήταν φυλακισμένος, φθάνει ως τις εσχατιές της αχανούς    χώρας.   Γίνεται   ο διδάσκαλος,  ο  αναμορφωτής. Όλα τα Πατριαρχεία  επεμβαίνουν   για   την  απελευθέρωσή   του.   Ολόκληρη  η  Ανατολή  συγκλονίζεται  από   το  μαρτύριό   του.

Το    έτος   1551   ο  Ιβάν   Δ’   ο   Τρομερός   απελευθερώνει   τον   Άγιο   και   τον μεταφέρει,   με   πρωτοβουλία   του   ηγουμένου   Αρτεμίου,   στη   Λαύρα   της μονής   του  Αγίου   Σεργίου.   Εκεί    ο    Όσιος   πέρασε   τα   τελευταία   χρόνια    της ζωής    του    και    κοιμήθηκε   οσίως   το    1556.       
Το   έργο   του   Αγίου   Μαξίμου,   παρά   τον   διωγμό    και    την   άδικη   καταδίκη αυτού, επέζησε και αποτέλεσε την βάση των αποφάσεων της συγκληθείσης το  έτος 1551 Συνόδου των Εκατό Κεφαλαίων,   δικαιωθέντος  έτσι  του έργου αυτού, το οποίο συνετέλεσε στη λειτουργική    αναγέννηση, ιδιαίτερα  δια της διορθώσεως των λειτουργικών   βιβλίων,   την   ανάπτυξη του   θεολογικού   λόγου,   την   προώθηση    θεμάτων   του   ιερού   κλήρου   και    του μοναχισμού και την προστασία της Εκκλησίας από αυθαίρετες επεμβάσεις της εκάστοτε εξουσίας. Ο   ηγέτης   των   Ζαβολγείων   μοναχών και    φίλος   του   Αγίου   Μαξίμου,   ομολογούσε  ότι  «μόνο   τώρα,  δια  του  Μαξίμου,   εγνωρίσαμε   τον   Θεό»,   ενώ   τα   έργα   του   αντιγράφονταν   και διαδίδονταν    ταχύτατα   χαρακτηριζόμενα    ως   «θεία    και    άγια».

Απολυτίκιον.   Ήχος   α’.  Του   λίθου   σφραγισθέντος. 
Λακεδαιμονίων  τον   γόνον, και  της  Άρτης  το  καύχημα, τον  φωστήρα  των  Ρώσων  και  του  Άθω  αγλάϊσμα,    τιμήσωμεν    συμφώνως   οι   πιστοί,  βοώντες   προς   αυτόν   ειλικρινώς,   δόξα   τω   δεδωκότι   σοι   ισχύν,   δόξα   τω σεστεφανώσαντι,    δόξα    των   Ορθοδόξων   το   νέον   καύχημα.

Ο  Οσιος  Μαξιμος  ο   Γραικός

Ο Άγιος Μαξίμος ο Γράικος γεννήθηκε στην Άρτα περί το έτος 1470. Ο παγκόσμιος όνομα του ήταν ο Μιχαήλ Τριβόλης και ανήκε στην μεγάλη οικογένεια των Τριβόλωνων, που οι ρίζες της έφτασαν μέχρι τους Παλαιολόγους. Η οικογένειά του, που ζούσε αρχικά στη Λακεδαιμόνα, πήγε στην Κέρκυρα και από εκεί στο Άρτα, όπου εγκαταστάθηκε. Ο Όσιος έγραψε τα πρώτα του γράμματα στο Άρτα και στο Κέρκυρα, με την φροντίδα του πατέρα του Μανουήλ, και συνέχισε τις σπουδές του σε γνωστά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, όπως η Πάδοβα, η Φλωρεντία, το Παρίσι και αλλού.

Στις αρχές του 16ου αιώνα μ.Χ. έρχεται στη Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους, κηρύει μοναχός, με το όνομα Μαξίμος, και ασχολείται με την μελέτη και την άσκηση. Στην μονή εγκαταστάθηκε και ο παλαιότερος Πατριάρχης του Κωνσταντινουπόλεως Νηφών ο Β '(1486 - 1489, 1497 - 1498, 1502). Οι συζητήσεις του με τον Άγιο Νικόνα († 11 Αυγούστου) του βοήθησαν να κατανοήσουν βαθύτερα το οξύ αντιλατινικό πνεύμα της Ορθοδόξου μοναχισμού.

Η προσωπικότητα του Αγίου Μαξίμου ολοκληρώθηκε πράγματι στη Ρωσία, η οποία, μετά την αποτίναξη του μογγολικού ζυγού, επεδίωξε τον αναπροσανατολισμό της πολιτικής και εκκλησιαστικής ταυτότητάς της. Η ανακατάληψη των πηγών του πνευματικού βίου του Ρωσικού λαού θεωρήθηκε αναμφισβήτητα απαραίτητη, διότι διαπιστώθηκαν αλλοιώσεις, παρατυπίες και λάθη και σε αυτά ακόμη λειτουργικά βιβλία.

Έτσι, το έτος 1518, φτάνει στον Άγιο Όρος επίσημη αντιπροσωπεία του τσάρου της Μοσχοβίας, Βασιλείου Ιβανόβιτς και συνοδεύει τον Αγιο Μαξιμόμο στη Μόσχα. Είχε προηγηθεί πρόταση του τσάρου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στον Πατριάρχη θεοτόπιο Α '(1513 - 1522), ο οποίος τελικά έκαψε την αρχική άρνηση του Αγίου στο πρόσκληση του τσάρου. Σκοπός της πρόσκλησης ήταν η αποκατάσταση των εκκλησιαστικών βιβλίων από ανορθόδοξες επεμβάσεις και αιρετικές δοξασίες. Ο Άγιος Μαξίμος δεν είχε μόνο τεράστια εκπαίδευση, αλλά ήταν και γλωσσομαθεστάτος.

Ο Άγιος έφερε με επιτυχία το έργο του. Ο τσάρος όμως αγνόησε την υπόσχεσή του ότι θα επέτρεπε να επιστρέψει στη μονή της μετανοίας του, Βατοπαίδι, και έτσι ο Άγιος δεσμεύεται στη Μόσχα ως φιλοξενούμενος. Εκεί δημιουργεί σχολή. Η παραμονή του στη Μόσχα του δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσετε βαθύτερα τη ζωή στη Μοσχοβία, την απερίγραπτη αθλιότητά της, την αμέριστη θρησκοληψία και τυπολατρία. Τα μοναστήρια είχαν γίνει κέντρα πλουτισμού. Ο Άγιος, μαζί με άλλους Ρώσους αδελφούς, βρίσκεται στο κέντρο της θύελλας που ξεσπάει. Επιζητάει με τους τόλμηρους αγώνες της αναγέννησης της εκκλησιαστικής και κοινωνικής ζωής. Η χριστοκεντρική θεώρηση του Ορθοδόξου εκκλησιαστικού σώματος αποκλείει κάθε ανθρωποκεντρική, κοσμοκεντρική ή ιερατική αυτονομία και προβάλλει την εν Χριστώ οργανική και λειτουργική ενότητα ολόκληρου του σώματος, δηλαδή το χάραμα και το λαό σε μια θεοκεντρική εμπειρία της ιστορίας. Παράλληλα ο Άγιος Μαξιμός αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την παπική προπαγάνδα, που απειλεί την Ορθόδοξη Ρωσία.

The struggles of Saint Maximus provoke the opponents, the priestly establishment, and the Tsarist court. The dispute between the "Josephite" monks, who upheld the monastery's right to own property and the "Zavolgia" monks, who opposed the acquisition of monastery property, highlighted the deeper roots of the internal contradictions of Russia's intellectual life. The issue was essentially about the different understanding of the purpose of acquiring large monasteries. The Saint was closer to the positions of the "Zavolgion" monks and was their discreet supporter. He becomes a heretic and an opponent of the dynasty. The conspiracy mechanisms complete their evil work and Maximus is arrested. He is sentenced to 25 years in prison. His horrible torture begins. They throw him in a dark cell. They even deprive him of the Divine Liturgy. Even the means to write. He writes charcoal on the walls of the prison to vent his calculations. There he wrote the famous "Canon in the Holy Spirit". His enemies place a special emphasis on Saint Maximus' positions on Russia's normal church relations with the Ecumenical Patriarchate. The Holy Monk was defending not only the Ecumenical Patriarchate's claims to the Church of Russia, but his primary and primarily due respect for the established Orthodox order. It is in this spirit that St. Maximus's objection to the theory of the "Third Rome", which was based on the arbitrary assumption of the alleged diversion of the Ecumenical throne from the Orthodox tradition, must also be understood.

His voice, from the monastery of Otroty of Russia's Diocese of Tver, where he was imprisoned, reaches the pinnacles of the vast country. He becomes the teacher, the reformer. All Patriarchates intervene for his release. The whole East is shocked by his martyrdom.

In the year 1551 Ivan the Terrible releases the Saint and transports him, at the initiative of the abbot Artemios, to the Lavra of the monastery of Saint Sergius. There Saint spent the last years of his life and slept in 1556.

The work of Saint Maximus, despite his persecution and unjust condemnation, survived and formed the basis of the decisions convened in the year 1551 of the Meeting of the Hundred Funds, thus justifying this work, which contributed to the functional regeneration, in particular by correcting them. functional books, the development of theological discourse, the promotion of matters of the sacred clergy and monasticism, and the protection of the Church from arbitrary interference by the authorities. The leader of the Zavolgian monks and a friend of Saint Maximus, confessed that "only now through Maximus have we recognized God", while his works were rapidly copied and disseminated as "divine and holy".

Absolutely. Sound a '. Of the stone sealed.

Lacedaemonians the lord, and Arta the boast, the enlightenment of the Russians and Athos, in honor of the faithful, laughing at him sincerely, to the glory of the devotees, to the glory of the orthodox, to the glory of the orthos.