Ο Όσιος Σάββας ο πρώτος Αρχιεπίσκοπος Σερβίας και κτήτορας της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου

Ο  Άγιος Σάββας ήταν υιός τουηγεμόνα της Σερβίας Στεφάνου Α’ Νεμάνια (στις βυζαντινές πηγές αναφέρεται Νεεμάν) και   της πριγκίπισσας   Άννας.   Το   λαϊκό   του   όνομα    ήταν   Ρέσκο.

Η ίδρυση και  οργάνωση του πρώτου Σερβικού  κράτους   από   το   μέγα ζουπάνο  Στέφανο  Νεμάνια  (1167 – 1169),  τον   πατέρα   του  Αγίου,   είχε ως  αποτέλεσμα  τη   συνένωση   όλων   σχεδόν   των   Σέρβων   σε   ενιαίο και  ανεξάρτητο  από τη  βυζαντινή  κυριαρχία κράτος με επίκεντρο τη  Ρασκία.   Ο  αυτοκράτορας του  Βυζαντίου  Ισαάκιος  Β’  Άγγελος  (1185 – 1195)   συνήψε,   το  έτος   1190,   ειρήνη   με   το   ζουπάνο   των   Σέρβων.   Η  ίδρυση   του   κράτους   ανέδειξε   την   ανάγκη    αναδιοργανώσεως   και   της   Εκκλησίας  της   Σερβίας,  η   οποία   υπέφερε   από    ανεξέλεγκτη δράση των αιρετικών Βογομίλων. Σύμφωνα προς τις ιστορικές ειδήσεις, άν και  η παγίωση του Χριστιανικού βίου στους Σέρβους ήταν αναντίρρητη, η έλλειψη ενιαίας εκκλησιαστικής διοργανώσεως  παρέτεινε   την   σύγχυση   δικαιοδοσιών   και   διευκόλυνε την   δράση   των  αιρετικών. Είναι χαρακτηριστικό  ότι ο υιός του ζουπάνου   των   Σέρβων   Στέφανου   αποσύρθηκε   σε   ηλικία   μόλις δέκα   έξι   ετών   στο   Άγιον Όρος. Εκάρη μοναχός στη Μονή  Βατοπαιδίου   και   έλαβε το όνομα Σάββας. Αργότερα, περί το 1195, ίδρυσε  μαζί  με τον πατέρα του Στέφανο, που έγινε μοναχός και  ονομάστηκε  Συμεών († 13 Φεβρουαρίου), τη Μονή  του Χιλανδαρίου   με χρυσόβουλο   του   αυτοκράτορα   Αλεξίου   Γ’   του   Αγγέλου   (1195 – 1203).

Στο θρόνο  της Σερβίας ανήλθε ο νέος ηγεμόνας Στέφανος ο Πρωτοστεφής  (1195 – 1228), υιός του μοναχού πλέον Συμεών,  που   είχε νυμφευθεί   την   Ευδοκία, θυγατέρα του βυζαντινού  αυτοκράτορα Αλεξίου    Γ’  του   Αγγέλου   (1195 – 1203).

Ο   Άγιος   Σάββας   χειροτονήθηκε   πρεσβύτερος   από   τον Αρχιεπίσκοπο  Θεσσαλονίκης   Κωνσταντίνο   Μεσοποταμίτη   και    το 1204  επέστρεψε   στη  Σερβία,   όπου   ασχολήθηκε   με   την   ειρήνευση, τον  φωτισμό   και   την   αναδιοργάνωση  της  Εκκλησίας.  Κατά   την περίοδο   αυτή   ο Άγιος   συνειδητοποίησε  πληρέστερα  τις  ανάγκες   της Εκκλησίας,  αφού    ο αδελφός του Στέφανος δέχθηκε αυθαίρετα το στέμμα  του   κράλη   της   Σερβίας   από   τον   Πάπα   Ονώρι  ο   Γ’   (1204 – 1222)   και  τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μανουήλ  Α’ Σαραντηνό  (1217 – 1222). Οι προτάσεις του έγιναν δεκτές, αλλά ο αυτοκράτορας επέμενε στη χειροτονία του Αγίου Σάββα ως Αρχιεπισκόπου της Εκκλησίας της Σερβίας, αντί του προταθέντος προσώπου  της  συνοδείας   του   Αγίου.   Πράγματι, ο Άγιος χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Σερβίας υπό του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Μανουήλ Α’ μετά τη συνοδική ανακήρυξη της αυτοκεφαλίας   της   Εκκλησίας   της   Σερβίας.

Σε αυτήν την ενέργεια αντέδρασε ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος  Δημήτριος Χωματηνός,  που  αμφισβήτησε όχι μόνο την κανονικότητα της χειροτονίας του Αγίου Σάββα, αλλά και τα κανονικά δίκαια του Πατριαρχείου   και   της   βασιλικής   αυθεντίας.          
Ο  Άγιος   Σάββας,   αφού    εργάσθηκε   κατά   Θεόν,   κοιμήθηκε   με ειρήνη   στο   Τύρνοβο   το   έτος  1236.   Το   ιερό   λείψανό   του   βρέθηκε άφθορο,   αλλά    κάηκε   το   έτος 1594  από τον Σινάν πασά  στο  Βελιγράδι.

Απολυτίκιον.  Ήχος  πλ. α’. Τον   συνάναρχον   Λόγον. 
Αρετών ταις ακτίσι   καταλαμπόμενος,  Αρχιερεύς  θεοφόρος   ώφθης   και θείος ποιμήν, της Σερβίας ο φωστήρ Σάββα μακάριε, και Αποστόλων μιμητής,  γεγονώς  ως   αληθώς,    στηρίζεις   την   Εκκλησίαν,   και   τω Σωτήρι  πρεσβεύεις,    ελεηθήναι    τας    ψυχάς    ημών.

Κοντάκιον.  Ήχος  πλ. δ’. Τη  υπερμάχω.

Ως  Αποστόλων  μιμητήν  και  ισοστάσιον

Και  της  Σερβίας  ποιμενάρχην  και   διδάσκαλον

Ανυμνούμέν  σε  οι  δούλοί  σου  Ιεράρχα.

Αλλ’  ως  πλήρης  της  ελλάμψεως  του  Πνεύματος

Τω  φωτί  των  πρεσβειών σου   φωταγώγησον         
Τους΄   βοώντάς   σοι,   χαίροις   Σάββα  Πατήρ  ημών.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις των εν Άθω   άστρον   λαμπρόν, και της εν Σερβίᾳ, Εκκλησίας υφηγητής,  Σάββα  Ιεράρχα,  της  ευσεβείας  στόμα,  και  αρετών  οσίων,  θείον  κειμήλιον.

Saint Savvas, the first Archbishop of Serbia and founder of the Holy Monastery of Hilandari

Saint Savvas was the son of the prince of Serbia, Stephanou I Neemania (in the Byzantine sources, Neeman) and Princess Anna. His popular name was Roscoe.

The founding and organization of the first Serbian state by the great saint Stefanos Nemanja (1167 - 1169), the father of the Saint, resulted in the unification of almost all Serbs into a single and independent Byzantine sovereign state centered on Russia. The Byzantine emperor Isaac II Angelos (1185 - 1195), in the year 1190, made peace with the Serbian sultan. The establishment of the state highlighted the need for a reorganization of the Serbian Church, which suffered from uncontrolled activity by the heretical Bogomils. According to historical news, although the consolidation of Christian life among the Serbs was undeniable, the lack of a single ecclesiastical organization extended the confusion of jurisdictions and facilitated the action of heretics. It is characteristic that the son of the Serbian stefanos Stefanos retired at the age of only sixteen in Mount Athos. One monk in Vatopedi Monastery and was named Savvas. Later, around 1195, he and his father, Stefanos, who became a monk and named Symeon († 13 February), founded the Hilandari Monastery with a gold bullion by Emperor Alexius III of Angelos (1195-1203).

On the throne of Serbia came the new ruler Stefanos the Protostef (1195 - 1228), the son of the now-Symeon monk who had married Eudocia, daughter of Byzantine Emperor Alexius III Angelus (1195-1203).

Saint Savvas was ordained a senior by the Archbishop of Thessaloniki, Constantine Mesopotamite, and returned to Serbia in 1204, where he was involved in the peace, illumination, and reorganization of the Church. During this period the Saint realized more fully the needs of the Church, after his brother Stefanos arbitrarily accepted the crown of the Serbian helmet from Pope Onori III (1204 - 1222) and Patriarch Constantinople 12 Manuel 12 - ). His proposals were accepted, but the emperor insisted on the ordination of Saint Savva as Archbishop of the Church of Serbia, instead of the proposed face of the Saint's entourage. Indeed, the Saint was ordained Archbishop of Serbia by the Patriarch of Constantinople Manuel I after the synodic proclamation of the Serbian Church's self-preservation.

Archbishop Dimitrios Chomatinos reacted to this action, calling into question not only the regularity of Saint Savva's ordination, but also the normal laws of the Patriarchate and the royal authority.

Saint Savvas, after working for God, slept peacefully in Tyrnovo in 1236. His sacred relic was found ablaze, but was burned in 1594 by Sinan Pasha in Belgrade.

Absolutely. Sound a'. Co-captain Logon.

Virtues in radiant understanding, High Priestess of Theophany and divine shepherd, of Serbia the foster Savva blessed, and Apostles imitator, in fact as true, you support the Church, and the Savior you are saints.

It's close. Sound d. I miss her.

As Apostles imitator and equalizer

And Serbian shepherd and teacher

Remembering your slaves Hierarch.

But as full of the deformation of the Spirit

Illuminate the light of your embassies

Goodbye to you, happy Savva Father.

Magnificent.

Greetings to Athos Astron the Glorious, and to the Servant in the Church, the Church Speaker, Savva Hierarch, the pious mouth, and the virtues of the divine heiress.