Η
οικουμενικότητα του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, που εκφράζεται μέσα από τη λειτουργική
τέχνη, την τιμή προς τον Άγιο
λαών και φυλών ακόμα και μη ορθοδόξων,
τη λαϊκή θρησκευτικότητα, μαρτυρείται
περίτρανα από την γ’ Ωδή
του Κανόνος του:
«Γη πάσα και βρότειος φυλή, ουρανός τε συγχαίρει, στρατός
Αγγέλων τε, ο πρωτοστράτηγος γαρ,
Χριστού νυν Γεώργιος εκ γης, βαίνει προς ουράνια».
Παρά την ευρέως
διαδεδομένη τιμή
και ευλάβεια προς
τον Άγιο Γεώργιο,
δεν υπάρχουν
πολλές αυθεντικές ιστορικές
πηγές για το
πρόσωπο και το μαρτύριό
του. Πρώτη και σπουδαιότερη πηγή από
την οποία αντλούμε πληροφορίες για τον βίο,
το μαρτύριο και τα θαύματα
του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου είναι
το
ιστορικό που
συνέταξε ο
υπηρέτης του Αγίου, Πασικράτης, ο
οποίος παρακολούθησε τα γεγονότα του μαρτυρίου του Αγίου.
Ο Άγιος Γεώργιος γεννήθηκε
μεταξύ των ετών
280 – 285 μ.Χ., πιθανότατα στην
περιοχή της Αρμενίας, κατά τους χρόνους του αυτοκράτορος Διοκλητιανού.
Εκεί, σε ένα μοναστήρι της περιοχής, ο
Άγιος δέχθηκε το μυστήριο του Βαπτίσματος και έγινε μέλος της Εκκλησίας. Ο
πατέρας του Αγίου ονομαζόταν
Γερόντιος, ήταν Συγκλητικός – στρατηλάτης στο αξίωμα – και καταγόταν από πλούσια
και επίσημη γενιά της Καππαδοκίας. Σε
παλαιό χειρόγραφο αναφέρεται ότι γεννήθηκε
στη
Σεβαστούπολη της Μικράς Αρμενίας
και ότι
αρχικά ήταν ειδωλολάτρης,
ενώ αργότερα έγινε Χριστιανός. Η
σύζυγός του ονομαζόταν Πολυχρονία, ήταν Χριστιανή
και καταγόταν
από τη
γνωστή Λύδδα (Διόσπολη) της Παλαιστίνης.
Όπως αναφέρουν οι πηγές, η
οικογένεια του Αγίου, όταν εκείνος
ήταν σε μικρή ηλικία, μετοίκησε
στη Λύδδα, λόγω του θανάτου
του πατρός του.
Σε νεαρή ηλικία ο
Γεώργιος κατατάχθηκε στο Ρωμαϊκό
στρατό. Διακρίθηκε για την τόλμη και τον ηρωισμό
του και έλαβε
το αξίωμα του Τριβούνου.
Λίγο αργότερα ο
Διοκλητιανός τον έκανε Δούκα
(διοικητή) με τον
τίτλο του Κόμητος
στο
τάγμα των Ανικιώρων
της αυτοκρατορικής φρουράς, «πολλάκις
πρότερον μεγαλοπρεπώς διαπρέψας του των σχολών
μετά ταύτα πρώτου
τάγματος κόμης κατ’ εκλογήν προεβλήθη».
Στις
αρχές του 303
μ.Χ. ο Άγιος συλλαμβάνεται
και
ακολουθεί το μαρτύριο.
Η
πίστη του Αγίου γίνεται αφορμή
να βαπτισθούν Χριστιανοί οι στρατιωτικοί Ανατόλιος
και Πρωτολέων, Βίκτωρ και Ακίνδυνος, Ζωτικός και Ζήνωνας, Χριστόφορος
και Σεβηριανός, Θεωνάς, Καισάριος και Αντώνιος,
των οποίων τη μνήμη εορτάζει η Εκκλησία στις 20 Απριλίου
και η βασίλισσα Αλεξάνδρα, σύζυγος του Διοκλητιανού, μαζί με τους δούλους
της Απολλώ, Ισαάκιο και Κοδράτο, των οποίων
η μνήμη τιμάται στις 21 Απριλίου.
Ο Άγιος μαρτύρησε,
«απετμήθη την κεφαλήν», μετά από
πλήθος βασανιστηρίων, την Παρασκευή
23 Απριλίου
του έτους
303 μ.Χ. Κατά
δε τον υπολογισμό
του ιστορικού
Ευσεβίου και σύμφωνα με το Μακεδονικό ημερολόγιο,
η ημέρα αυτή αντιστοιχούσε στην Παρασκευή της
Διακαινησίμου, του Πάσχα. Κρυφά σήκωσαν
οι Χριστιανοί το πάντιμο
λείψανό του και το έθαψαν μαζί με αυτό της Αγίας μητρός
του, η οποία μαρτύρησε την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Ο πιστός υπηρέτης
του Αγίου, Πασικράτης,
εκτελώντας την επιθυμία του Αγίου, παρέλαβε
το Άγιο λείψανο του Μάρτυρα
μαζί με
αυτό της μητέρας
του και το μετέφερε
στη
Λύδδα της Παλαιστίνης.
Από εκεί, όπως βεβαιώνουν
οι πηγές, οι Σταυροφόροι πήραν τα ιερά λείψανα
της Αγίας Πολυχρονίας
και τα μετέφεραν στη Δύση.
Μετά το
μαρτυρικό θάνατο του Αγίου,
μαρτύρησαν και οι συνδέσμιοί του Ευσέβιος,
Νέων, Λεόντιος,
Λογγίνος και
άλλοι τέσσερις μαζί. Την
μνήμη τους τιμά η Εκκλησία
στις 24 Απριλίου.
Βλέπουμε
ότι με κέντρο την ημέρα του μαρτυρίου του
Αγίου, δημιουργείται μέσα στο
τελετουργικό χρόνο της
Εκκλησίας, ένας εορτολογικός
κύκλος, ο οποίος
καλλιεργείται περισσότερο
από τα Τυπικά
της Κωνσταντινουπόλεως, ξεκινά
στις 20 Απριλίου
και τελειώνει στις 24
του αυτού μηνός. Ο εορτολογικός αυτός κύκλος δείχνει την περίοπτη θέσητου Μεγαλομάρτυρος στη ζωή της Εκκλησίας.
Η τιμή
του Αγίου επεξετάθη
εντός ολίγου χρόνου σε όλη την Ανατολή.
Έτσι
στη Συρία ήδη
από τον 4ο
αιώνα
μ.Χ. υπήρξαν
ναοί αφιερωμένοι στη μνήμη του,
ενώ στην Αίγυπτο
υπήρχαν περί τους
40 ναούς και 3 Μονές στο όνομά του. Στις
λοιπές ανατολικές περιοχές
η τιμή
του Αγίου είχε λάβει
τεράστιες διαστάσεις από αρχαιοτάτους
χρόνους. Στην Αγιοτόκο
και
μαρτυρική Καππαδοκία
βρίσκονται πολλοί ναοί αφιερωμένοι στον Μεγαλομάρτυρα,
αλλά και σε άλλους
Αγίους, με εξαίρετες
τοιχογραφίες του μαρτυρίου
του Αγίου, καθώς
και της μητρός του
Αγίας Πολυχρονίας. Και στην Κωνσταντινούπολη όμως πολλοί και ονομαστοί ναοί ήταν
αφιερωμένοι στον Μεγαλομάρτυρα
του Χριστού Γεώργιο.
Η τιμή προς τον Άγιο Γεώργιο
στην περιοχή
της Μικράς
Ασίας και της
Κωνσταντινουπόλεως καλλιεργήθηκε ιδιαίτερα
από τον Όσιο Θεόδωρο τον Συκεώτη. Δεν είναι
τυχαίο
το γεγονός ότι η μνήμη του Οσίου
Θεοδώρου, που η Εκκλησία μας
τιμά στις 22 Απριλίου, εορταζόταν
στην Κωνσταντινούπολη με
ιερά Σύναξη στο
ναό του Αγίου Γεωργίου
«εν τω Δευτέρω».
Αυτό ακριβώς καταδεικνύει τη
σχέση μεταξύ των δύο Αγίων.
Απολυτίκιο. Ήχος δ’.
Ως
των αιχμαλώτων ελευθερωτής, και των
πτωχών υπερασπιστής, ασθενούντων
ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστώ τω
Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Έτερον Ήχος α’. Της ερήμου
πολίτης.
Των Μαρτύρων το κλέος,
και λαμπρόν ακροθίνιον,
των καινών τροπαίων την στήλην, και οπλίτης περίδοξον, τιμήσωμεν
εν ύμνοις ιεροίς, Γεώργιον τον
μέγαν Αθλητήν· σελαγίζει
γαρ τοις θαύμασιν
πάσαν
γην, και σώζει τους κραυγάζοντας· δόξα τω σε δοξάσαντι
Χριστώ, δόξα τω
σε μεγαλύναντι, δόξα τω ενεργούντι
δια σου, ξένα θαυμάσια.
Κοντάκιον. Ήχος δ’. Ο υψωθείς
εν
τω Σταυρώ.
Γεωργηθείς
υπό Θεού ανεδείχθης, της ευσεβείας γεωργός
τιμιώτατος, των αρετών τα
δράγματα συλλέξας σε αυτώ· σπείρας γαρ εν δάκρυσιν,
ευφροσύνη θερίζεις·
αθλήσας δε δι’ αίματος, τον Χριστόν εκομίσω·
και ταις πρεσβείαις Άγιε
ταις σαις, πάσι παρέχεις,
πταισμάτων συγχώρησιν.
Έτερον Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’.
Τη υπερμάχω.
Ως των Μαρτύρων
ταξιάρχην
και ακρέμονα
Και Εκκλησίας ακατάσειστον θεμέλιον
Μακαρίζομέν σε πόθω Τροπαιοφόρε.
Αλλ’ ως μέγας
αρωγός ημών και πρόβολος
Εν παντί αντιλαβού
και
υπεράσπισον
Των βοώντων σοι, χαίροις
Μάρτυς
Γεώργιε.
Μεγαλυνάριον.
Μέγας
εν αθλήσει αναδειχθείς, ως τροπαιοφόρος,
και εν θαύμασιν
ευκλεής, μέγας
αντιλήπτωρ, της Εκκλησίας
ώφθης, Γεώργιε
παμμάκαρ, Μαρτύρων καύχημα.
Saint George the Great
Martyr the Troopoe
The ecumenicalness of
Saint George the Trophephoros, expressed through functional art, honor to the
Holy Peoples and tribes, even non-Orthodox, popular religiousness, is evidenced
by the Canyon's Odeon: "Land of God and Rain , heaven congratulates, the
army of Angels, the chief priest, Christ, now George from earth, goes to
heaven. " Despite the widespread honor and reverence for St. George, there
are not many authentic historical sources on his face and martyrdom. The first
and most important source from which we draw information on the life, martyrdom
and miracles of St. George the Great is the story that the Saint's servant,
Pasikratis, wrote, who attended the events of the Saint's martyrdom.
Saint George was born
between the years 280-285 AD, probably in the region of Armenia, during the
times of Emperor Diocletian. There, in a monastery in the area, Saint accepted
the Baptismal mystery and became a member of the Church. The father of the
saint was called Gerontios, he was a Senator - army officer in the post - and
was descended from a wealthy and formal generation of Cappadocia. In an old
manuscript, it is reported that he was born in Sevastopol, Armenia, and that he
was initially a pagan, and later became a Christian. His wife was called
Polychronia, he was a Christian, and he was descended from the famous Lydda
(Diaspolis) of Palestine. As the sources point out, the Saint's family, when he
was a young man, moved to Lydda because of his father's death.
At an early age, George
was ranked in the Roman army. He was distinguished for his courage and heroism
and received the tribune tribune. Shortly afterwards, Diocletian made him the
Duke (Commander) under the title of Count in the Battalion of the Anicorians of
the Imperial Guard, "many times before his majesty excellency in the
schools after this first election of the crown by election was made."
At the beginning of AD 303
the Saint is captured and follows the martyrdom. The faith of the Saint is the
occasion for the Christians to be baptized by the military Anatolian and
Protestant, Viktor and Bezidos, Vital and Zenon, Christopher and Seberian,
Godon, Caesar and Anthony, whose memory is celebrated by the Church on April 20th
and Queen Alexandra, Diocletian, together with the slaves of Apolllo, Isaac and
Kokrato, whose memory is celebrated on April 21st.
The Saint martyred,
"withdrew the head" after a number of torture, on Friday, April 23,
303 AD. When calculating the history of Eusebius and according to the
Macedonian calendar, this day corresponded to the Easter Friday, Easter Day.
Christians have been crying out to be his remnant and buried it with his Holy
Mother, who martyred the same day or the next day. The faithful servant of the
Saint, Pasikratis, fulfilling the Saint's desire, received the Holy Martyr's
relic with his mother's and brought it to Lydda, Palestine. From there, as the
sources confirm, the Crusaders took the sacred relics of St. Polychronia and
transported them to the West.
After the martyrdom of the
Saint, the legions of Eusebius, Young, Leontius, Longinus and four others were
martyred. Their memory is honored by the Church on April 24th.
We see that centered on
the day of the martyrdom of the Saint, is created within the ritual time of the
Church, an erotic circle, which is cultivated more than the Typical of
Constantinople, begins on April 20th and ends on the 24th of the same month.
This epoch-making cycle shows the prominent position of the Great Martyr in the
life of the Church.
The Saint's price was
grown within a short time throughout the East. So in Syria already in the 4th
century AD. there were temples devoted to his memory, while in Egypt there were
about 40 temples and three monasteries in his name. In the other eastern
regions the Saint's price has been enormous since ancient times. In Agiotokos
and martyrdom Cappadocia there are many temples dedicated to the Great Martyr,
but also to other Saints, with excellent frescoes of the martyrdom of Saint and
the mother of Saint Polychronia. And in Constantinople, many well-known temples
were dedicated to the Great Martyr of Christ, George.
The price to St. George in
the region of Asia Minor and Constantinople was especially cultivated by Osio
Theodoros Sykeotis. It is no coincidence that the memory of Saint Theodoros,
which the Church honors us on April 22, was celebrated in Constantinople with a
holy synagogue in the temple of Saint George "in the Second". This is
exactly what demonstrates the relationship between the two saints.
Introit. Sound d '.
As the prisoner of
liberation, and the poor defender, sick doctor, kings-supporter, Tropheofor
Grandmas George, he was Christ's ambassador to God, save our souls.
Another Sound a '. Desert
citizen.
Of the Witnesses the
clergy, and the brilliant breech, of the new trophies in the column, and the
hoplite of the garrison, we honor the hymns of jubilee, George the great
Athlete; he raises for all the earth, and saves them screaming; glory in glory
Christ, glory to great, glory acting for you, strangely strange.
Kontakion. Sound d '.
Raised in the Cross.
Behold, you have been
ordained by God, the pious breeder of honor, the virtues of the glory that he
gathered in him; the spiraling of tears, the gladness of the harvest, and the
blood of Christ, and the sanctified ones, and the sanctified ones, forgive the
forgiveness of forgiveness.
Another Comrade. Sound
flat d '. I'm overwhelmed.
As the Witnesses of the
Taxiarch, and in vain
And the Church unquestionably
the foundation
Bewitched to the craving
Trophy.
But as our great helper
and console
Everything I understand
and defend
Your merciful, cheerful
Martyr George.
Majesty.
A greatly educated man, as
a troop, and with a great eloquence, great perception, of the Church in a
hurry, George of the Almighty, Martyrs' aunt.