Ο Άγιος Κάλλιστος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Ο    Άγιος   Κάλλιστος   γεννήθηκε   περί   τα   τέλη   του   13^ου   αιώνος   μ.Χ.   και προγυμνάσθηκε   στο   μοναχικό   βίο   και   τη   θεωρία   του   ησυχασμού   στη   Σκήτη    του    Μαγουλά.  Εδώ  συναντήθηκε  με  τον  Άγιο    Αθανάσιο    το Μετεωρίτη, τον οποίο   βοήθησε να κτίσει το μοναστήρι  της Μεταμορφώσεως  του    Σωτήρος   στα   Μετέωρα.   Εμφορούμενος   από   πνεύμα συνέσεως,   υπομονής   και   αγάπης   ο   μοναχός   Κάλλιστος,   έγινε   μαθητής του   Οσίου   Γρηγορίου του Σιναΐτου,  το  βίο  του    οποίου    και    συνέγραψε.

Η  εμφύλια διαμάχη που είχε ξεσπάσει στο Βυζάντιο μεταξύ  αυτοκρατόρων   προξένησε   μεγάλες   συμφορές  σε  όλη  την  επικράτεια  της  αυτοκρατορίας.    Η   ερήμωση   τόσο   των   νησιών   όσο   και  των   μικρών πόλεων εξαιτίας  των ληστρικών επιδρομών και των πολεμικών επιχειρήσεων   διόγκωσε   την   κοινωνική    εξαθλίωση.

Το   1342,   η   Ιερά   Κοινότητα   του   Αγίου  Όρους  συγκροτεί   επιτροπή ειρηνεύσεως και συνδιαλλαγής, την οποία στέλνει στην Κωνσταντινούπολη,   προκειμένου   να   συμφιλιώσει   του   αυτοκράτορες   του Βυζαντίου   Ιωάννη Καντακουζηνό   (1347 – 1354)   και   Ιωάννη   Παλαιολόγο (1341 – 1391).   Ηγετική  φυσιογνωμία  αυτής  της  επιτροπής  ήταν  ο  ενάρετος ιερομόναχος Κάλλιστος, που εντυπωσίασε, παρά το   ατελέσφορο της ειρηνευτικής προσπάθειας, τους  αντιμαχόμενους   βασιλείς.   Αργότερα  ο   ιερομόναχος   Κάλλιστος   διορίζεται   από   την   Ιερά   Κοινότητα   μέλος   της επιτροπής  του  αντιαιρετικού  κατά των Βογομίλων αγώνα, την   κακόδοξη διδασκαλία    των    οποίων    ανέκοψε    στα    πρώτά   της   βήματα.

Μετά την παραίτηση του Οικουμενικού Πατριάρχου Ισιδώρου, τον οικουμενικό    θρόνο    κόσμησε  ο  αγιορείτης    ιερομόναχος   Κάλλιστος, ύστερα   από   πρόταση  του  αυτοκράτορος  Ιωάννου    Καντακουζηνού.   Στις 10    Ιουνίου   του   1350   γίνεται  η  εκλογή  και  η  ενθρόνιση  του  Αγίου  Καλλίστου Α’, που   πατριάρχευσε ως το 1353, οπότε, απεκδύθηκε εκουσίως   το   πατριαρχικό   αξίωμα   και   έζησε   αρχικά   στην   Ιερά   Μονή   του   Αγίου   Μάμαντος, στην Κωνσταντινούπολη.  Ο  αυτοκράτορας  Ιωάννης   Καντακουζηνός    ζήτησε   επίσημα   την   επιστροφή   του   Αγίου   στον πατριαρχικό  θρόνο.  Ο    Πατριάρχης   Κάλλιστος   όμως,   θεματοφύλακας της   ορθής   πίστεως   και   νομιμότητος,   αποποιήθηκε  την  ηγεσία  της  Εκκλησίας   και    μετέβη    στην   Τένεδο.

Αξιομνημόνευτη πατριαρχική πράξη κατά το διάστημα της πρώτης πατριαρχείας   του   Αγίου Καλλίστου  είναι  η  έκδοση  σιγιλίου, το   Δεκέμβριο   του  1350,    κατά    των  προστρεχόντων    στους   μάγους,   για   να αντιμετωπίσει   την    εκφυλιστική    πνευματική   κατάσταση  του  λαού,  που  είχε    την    αρχή    της   στην    πνευματική   ένδεια    του   κλήρου.

Το   Δεκέμβριο   του   1351   ο   Άγιος,   προκειμένου   να   προστατέψει   την πνευματική   ενότητα   της   Ορθοδοξίας,   συγκάλεσε   τοπική   Σύνοδο  στην Κωνσταντινούπολη, που καταδίκασε τις κακοδοξίες   των   αντιησυχαστών Βαρλαάμ  και    Ακινδύνου  καθώς  και  τους  πρεσβεύοντες  τις  ίδιες   δοξασίες   μητροπολίτες   Εφέσου   και   Γάνου.   Το   1352   δεν   δίστασε   να αφορίσει  το   Σερβικό   Πατριαρχείο,   που   είχε   παράνομα   συσταθεί   από    το  Σέρβο    ηγεμόνα   Στέφανο   Δουσάν,   προκειμένου   να   κρατήσει   ενωμένη   την Αγία   του    Χριστού   Εκκλησία.

Μετά   την   εκούσια   απομάκρυνση   του Αγίου Καλλίστου από   τον οικουμενικό  θρόνο,  ο   αυτοκράτορας  Ιωάννης  Καντακουζηνός  συγκάλεσε   Σύνοδο,   που   κήρυξε   έκπτωτο   τον   Κάλλιστο    και    εξέλεξε  στον  οικουμενικό   θρόνο  το  Μητροπολίτη    Ηρακλείας   Φιλόθεο   Κόκκινο (1353 – 1354).

Η   είσοδος   στην   πρωτεύουσα,   το   Νοέμβριο   του   1354,   δυνάμεων   φιλικά προσκείμενων   στον   αυτοκράτορα   Ιωάννη   Ε’   Παλαιολόγο,   σήμανε ουσιαστικά   το   τέλος   του   εμφυλίου   πολέμου   και   την    άνοδο,    το    χειμώνα  του   1355,  στον  οικουμενικό   θρόνο, για  δεύτερη   φορά, του    Αγίου Καλλίστου.  Κατά   το   χρονικό   διάστημα   της   δεύτερης   πατριαρχείας   του αξίζει   να   αναφερθούν:   α)   η   έκδοση   συνοδικού   τόμου,  που  απαγόρευε  τα  συνοικέσια ανάμεσα σε μικρά παιδιά, και β) η μείζονος σημασίας πατριαρχική    διδασκαλία  προς   τους   Βουλγάρους   ιερείς    και   μοναχούς,   που  βάπτιζαν   κακώς,   με   μία   μόνο   κατάδυση   και   ραντισμό,   ενώ   το   Άγιο   Μύρο αντικαθιστούσαν  με   Μύρο   από    τα   λείψανα    του    Αγίου    Δημητρίου    και  του   Αγίου   Βαρβάρου.

Κατά   τη   διάρκεια   της   δεύτερης   πατριαρχείας   του   Αγίου,   ιδρύθηκαν   τα μοναστήρια   Παντοκράτορος    και    Σίμωνος    Πέτρας    στο    Άγιον    Όρος.

Το   τέλος   του   εμφύλιου   σπαραγμού   στη   βυζαντινή  αυτοκρατορία  δεν  έφερε   και    την  ειρήνη  στην  επικράτειά της. Η    ημισέληνος    ως   δρέπανο θανάτου   θέριζε  τα    στάχυα    της    Ορθοδοξίας  στα    καλλίκαρπα   μέρη    του  Έβρου. Οι Τούρκοι, που ήλθαν ως σύμμαχοι του Ιωάννου    Καντακουζηνού στα   Βαλκάνια,  έφτιαξαν  ισχυρά   προγεφυρώματα    στη    Θράκη    και    με  έδρα  το Διδυμότειχο,  την  Αδριανούπολη και τη Φιλιππούπολη κατέστρεφαν   την   ύπαιθρο   χώρα,   εφαρμόζοντας   συστηματικά   μέτρα εποικισμού.   Η   αντιμετώπιση   αυτής   της   καταστάσεως   απαιτούσε τη συνένωση των  χριστιανικών δυνάμεων της Βαλκανικής. Ο Άγιος Κάλλιστος  ηγήθηκε  μιας αυτοκρατορικής  πρεσβείας  προς  την    ηγεμόνα  των   Σέρβων   Ελισάβετ,  με αντικειμενικό σκοπό τη συμμαχία   των Σερβικών και των Βυζαντινών δυνάμεων,  για  να  αναχαιτισθεί  ο  τουρκικός    επεκτατισμός  στη   Θράκη.

Ο  Οικουμενικός  Πατριάρχης  και    η   συνοδεία   του,  αφού  προσκύνησαν  στο   Άγιον  Όρος,  έφτασαν  στην  πόλη  των  Σερρών  στις    αρχές    Ιουνίου  του  1364,   όπου   τους   υποδέχθηκε   φιλόφρονα   η   ηγεμονίδα   των   Σέρβων Ελισάβετ.   Όμως,   ο   Πατριάρχης   Κάλλιστος   Α’ ασθένησε από λοιμώδη   νόσο και  τελείωσε    το  βίο    του    απρόοπτα    στην    πόλη    των    Σερρών.

Η   θλιβερή   είδηση του απρόοπτου τέλους της ζωής του Πατριάρχου  διέτρεξε τα όρια  της  αυτοκρατορίας.  Επιτροπές  από    τα    σπουδαιότερα  μοναστήρια   του   Αγίου   Όρους   και   μάλιστα   της   Λαύρας,   ήρθαν   στις   Σέρρες  και    ζήτησαν από την  Ελισάβετ το σκήνωμα  του  Αγίου  προκειμένου    να    το    μεταφέρουν   στη   μητρόπολη   του  Ορθόδοξου  μοναχισμού,  το  Άγιον  Όρος.  Η  ηγεμονίδα   των   Σέρβων   δεν   κάμφθηκε από   τις  παρακλήσεις  των  μοναχών,  λέγοντάς   τους    πως    θα    κρατήσει  το  άγιο  λείψανό  του,    για   να    έχει    η  ίδια    και    η    πόλη   των   Σερρών   την αγία   του   προστασία.    
Η    ηγεμόνας  Ελισάβετ    ενταφίασε  με  μεγαλοπρέπεια    τον  Πατριάρχη  στη   Μητρόπολη   των   Σερρών.        
Ασφαλείς   ενδείξεις   βεβαιώνουν πως το μεγαλοπρεπές παρεκκλήσι, αριστερά της εισόδου του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Θεοδώρων,    στεγάζει    τον    τάφο    του    Αγίου   Καλλίστου.

St. Kallistos Patriarch of Constantinople

Saint Kallistos was born around the end of the 13th century AD. and coached in lonely life and the theory of hesychasm in the Sagittarius of Magoula. Here he met Agios Athanasios Meteoritis, whom he helped build the monastery of the Transfiguration of the Savior in Meteora. Conceived by the spirit of continuity, patience and love, the monk Kallistos became a disciple of St. Gregory of Sinai, whose life he wrote.

The civil war that broke out in Byzantium between the emperors caused great disaster throughout the empire. The devastation of both the islands and the small towns through the raids and the warfare enterprises has exacerbated social impoverishment.

In 1342, the Holy Community of Mount Athos established a peace and reconciliation commission and sent it to Constantinople to reconcile the Byzantine emperors John Kantakouzenos (1347-1354) and John Palaiologos (1341-1391). The leading figure of this committee was the virtuous priest-priest Kallistos, who impressed, despite the ineffectiveness of the peace effort, the warring kings. Later, the priest-priest Kallistos was appointed by the Holy Community a member of the committee of the anti-Vogomilian struggle, whose cousinous teaching was cut off in its first steps.

Following the resignation of the Ecumenical Patriarch Isidore, the ecumenical priest-priest Kallistos decorated the ecumenical throne at the suggestion of Emperor John Kantakouzenos. On June 10, 1350, the election and enthronement of St. Kallistos I, which patriarchated until 1353, was voluntarily discharged and patriarchal office and lived initially in the Holy Monastery of St. Mammoth in Constantinople. The emperor John Kantakouzinos formally requested the return of the Saint to the patriarchal throne. However, Patriarch Kallistos, the guardian of good faith and legitimacy, abdicated the leadership of the Church and went to Tenedos.

A remarkable patriarchal act during the first patriarchal period of Saint Kallistos is the adoption of the Sylvie, in December 1350, against the sorcerers in order to cope with the degenerative spiritual state of the people, which had its origin in the spiritual deprivation of the clergy.

In December 1351, in order to protect the spiritual unity of Orthodoxy, the Saint convened a local Synod meeting in Constantinople, condemning the crashings of the Barlaam and the Anecdotum, as well as the ambassadors of the same metropolitan bishops of Ephesus and Ganos. In 1352, he did not hesitate to apologize to the Serbian Patriarchate, illegally constituted by the Serbian ruler, Stephen Dushan, in order to keep the Church of the Holy Christ united.

After the voluntary departure of Saint Kallistos from the ecumenical throne, Emperor John Kantakouzinos called for a Synod, declaring Kallistos to be removed, and Philotheio Kokkinos (1353-1354) elected Metropolitan of Herakleia to the ecumenical throne.

The entrance to the capital, in November 1354, of forces close to the Emperor John IV Palaiologos, meant essentially the end of the civil war and the rise in the winter of 1355 in the ecumenical throne for the second time, Saint Kallistos. During the period of his second patriarchy, it is worth mentioning: a) the publication of a synodical volume, prohibiting the intercourse among young children, and b) the major patriarchal teaching to the Bulgarian priests and monks who baptized badly with only one diving and sprinkling, while Saint Myros replaced Myro by the relics of St. Demetrius and St. Barbara.

During the Second Patriarchy of Saint, the monasteries Pantokratoros and Simonos Petras were founded on Mount Athos.

The end of the civil war in the Byzantine Empire did not bring peace to its territory. The crescent moon as the sickle of death drank the eagerness of Orthodoxy in the greyhounds of the Evros. The Turks, who arrived as allies of John Kantakouzenos in the Balkans, built strong bridges in Thrace and located in Didimoticho, Adrianoupolis and Philippopolis, destroyed the countryside by applying systematic settlement measures. Addressing this situation required the unification of Christian forces in the Balkans. Saint Kallistos headed an imperial embassy to Serbian Elizabethan ruler, aiming at an alliance of Serbian and Byzantine powers to curb Turkish expansionism in Thrace.

The Ecumenical Patriarch and his escort, having worshiped Mount Athos, arrived in the city of Serres in early June 1364, where the hegemon of the Serbian Elizabeth welcomed them. However, Patriarch Kallistos I suffered from infectious disease and ended his life unexpectedly in the city of Serres.

The sad news of the unexpected end of the life of the Patriarch crossed the boundaries of the empire. Committees from the most important monasteries of Mount Athos and Lavras, came to Serres and asked Elizabeth the relic of the Saint to carry it to the metropolis of Orthodox monasticism, Mount Athos. The Serb leader was not curtailed by the monks' requests, telling them that he would keep his holy relic so that the city of Serres and its holy protection would have the same.

Lord Elizabeth blasphemed the Patriarch with the majesty at the Metropolis of Serres.

Certain evidence confirms that the majestic chapel, on the left of the entrance of the Holy Metropolitan Church of Agioi Theodoroi, houses the tomb of Saint Kallistos.