Ο Όσιος Νικόλαος Καβάσιλας

Ο    Όσιος   Νικόλαος   Καβάσιλας   γεννήθηκε   στη   Θεσσαλονίκη  κατά  το  1322   ή   1323   και   το   πατρικό   επώνυμό   του   ήταν   Χαμαετός.  Η  επιφανής  οικογένειά   του,  προερχόμενη  πιθανώς  από την Ήπειρο,   ανέδειξε   πολλές αξιόλογες   προσωπικότητες    από    τον   14^ο   αιώνα    και    έπειτα.

Η  Θεσσαλονίκη  ήταν  αυτή την  εποχή    «μητρόπολις    της    φιλοσοφίας», όπως   παρατηρεί ο Όσιος Νικόλαος στο   Εγκώμιό του στον   Άγιο   Δημήτριο, και   διακρινόταν   γιὰ   τις  αξιόλογες  σχολές  της.  Τούτο  όμως  δεν  απέτρεψε  τον   Νικόλαο   ἀπό  το  ν’ αναχωρήσει,  έφηβος  ακόμη,    στην Κωνσταντινούπολη   για   συνέχιση  των   σπουδών   του.   Στις   σπουδές   του συμπεριέλαβε   τη   ρητορική,    τις    φυσικές    επιστήμες   και    τη   θεολογία.

Κατά   την   έναρξη   του   εμφυλίου   πολέμου   φαίνεται  ότι   ο  Όσιος,   λόγῳ νεαρής   ηλικίας,   δεν   έλαβε  ενεργόμέρος.  Το  επόμενο    όμως    έτος   (1342)  απεφάσισε   να   επιστρέψει   στη   γενέτειρά   του,   όπου   βρέθηκε σε μία διάσπαση χειρότερη από αυτή της πρωτεύουσας. Οι ταραχές της Κωνσταντινουπόλεως   είχαν   δώσει   την   αφορμή   της   κινητοποιήσεως   των δυνάμεων   στα   μεγάλα   αστικά    κέντρα.   Στη   Θεσσαλονίκη   οι   ευγενείς τάχθηκαν στο πλευρό   του Ιωάννου Καντακουζηνού, ενώ ο λαός, συγκινούμενος   πάντοτε   από   το   δράμα   μιάς   χήρας   βασίλισσας   και   ενός ανήλικου   διαδόχου,   των   οποίων   κινδυνεύουν   τα   δίκαια,    τάχθηκε   με   το μέρος   του  Ιωάννου    Παλαιολόγου.   Τὰ  αισθήματα  αυτά    του    λαού    υπέρ  του  νομίμου   βασιλέως   εκμεταλεύθηκαν   μερικοί   φιλόδοξοι   δημοκόποι,   οι  οποίοι   χρησιμοποίησαν   τους   Ζηλωτές,  γιὰ  να  τον  ξεσηκώσουν  σε  επανάσταση.

Έτσι, όταν   ο   Καντακουζηνός    ζήτησε   τη   βοήθεια   του   αναποφάσιστου διοικητού   της   πόλεως   Θεοδώρου   Συναδηνού,   οι   Ζηλωτές,   με   υψωμένο   το σύμβολο   του   σταυρού,   επαναστάτησαν   και μετά    τρεις    ημέρες    σφαγών  και   λεηλασιών   κατέλαβαν   την   εξουσία  τον  Ιούλιο  του  1342,  ενώ  ο  Συναδηνός   με    1.000    ευγενείς    κατέφυγε    στο  Γυναικόκαστρο.

Η   απομόνωση   της   πόλεως   οδήγησε τη  μεγάλη  πλειονότητα  των   κατοίκων   της    να    ζητήσει  συμβιβασμό  με  τον   Καντακουζηνό  και   το 1345 στάλθηκε στον αντιπρόσωπό του στη Βέροια επιτροπή αποτελούμενη   από   τον Νικόλαο  Καβάσιλα   και    τον   Γεώργιο   Φαρμάκη.

Μετά την επικράτηση του Καντακουζηνού, το 1347, ο Νικόλαος προσκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον Δημήτριο Κυδώνη, προφανώς  κατ’ εντολή  του  αυτοκράτορος,  και  έκτοτε  αρχίζει  το  πολιτικό   του  στάδιο  που  δεν  φαίνεται  να   κράτησε   περισσότερο  από  επτά    χρόνια.   Ο   αυτοκράτορας   εξετίμησε   τόσο   πολύ   τις   ικανότητες   του νέου,   ώστε   τον   κατέστησε  μαζί    με    τον  Κυδώνη   κύριο   σύμβουλό   του.

Εξ  άλλου,  υπήρχε   η   αγαθή  συγκυρία ότι ο  νέος  Πατριάρχης    Ισίδωρος  (1347 – 1349)    ήταν    ένας   από    τους   πρώτους   διδασκάλους του  στη  Θεσσαλονίκη.   Τον  Σεπτέμβριο  του  1347,  μαζί  με    άλλους   συνόδευσε  τον  Άγιο    Γρηγόριο   Παλαμά    στο   ταξίδι   του   προς   τη    Θεσσαλονίκη   για   την  ενθρόνιση,  αλλά  δεν έγινε  δεκτός  από  τους Ζηλωτές.  Έτσι  απεχώρησαν  μαζί    στο    Άγιον    Όρος   και   από   εκεί   ο   Καβάσιλας   επέστρεψε στην   Κωνσταντινούπολη.   Είναι   πιθανόν   ότι   αργότερα   συνόδευσε τον Καντακουζηνό  κατά  την  εκστρατεία του  που  έθεσε  τέρμα  στην  ανταρσία    των    Ζηλωτών   (1350).

Μετά  το   1354,   ο   Καβάσιλας  ασχολήθηκε  με  τα    εκκλησιαστικά    θέματα  στο   πλευρό   του  Πατριάρχου   Φιλοθέου   (1353 – 1355,   1364 – 1376).   Το   1362, επέστρεψε   στη   Θεσσαλονίκη,   όπου   προσπάθησε   να   θέσει   υπό  έλεγχο μέρος   της   περιουσίας   του,   που   είχε   απομείνει   μετά   τις   αρπαγές   των Ζηλωτών   και   των   Σέρβων.   Μόλις   έφθασε   εκεί,   πληροφορήθηκε   τον πρόσφατο   θάνατο   του   πατέρα  του,  και  το  επόμενο  έτος  έζησε  το  γεγονός   του   θανάτου   του   πατέρα  του,  και    το    επόμενο    έτος    έζησε    το  γεγονός  του θανάτου  του  θείου  του  Νείλου,  Αρχιεπισκόπου  Θεσσαλονίκης.    Η    μητέρα   του  έπειτα  εισήλθε    ως    μοναχή    στη    μονή  της    Αγίας   Θεοδώρας.

Δεν  είναι  γνωστό  άν  ο  Όσιος Νικόλαος είχε λάβει  ιερατική    χειροτονία,  άν   και    οι   γνώσεις   του    και    ο    τρόπος    εκφράσεως    στα   δύο   κύρια συγγράμματά   του  προϋποθέτουν   κληρική ιδιότητα. Φυσικά στηρίζεται σεσύγχυση η παλαιά και νέα άποψη ότι διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, οφειλόμενη κυρίως στο γεγονός ότι και ο θείος του   Νείλος έφερε   ως   κοσμικός  το   όνομα   Νικόλαος.  Εκείνο   που   πρέπει   να  θεωρηθεί  βέβαιο  είναι   ότι  ήταν   μοναχός, πιθανώς    από    την    εποχή    της  εισόδου  της   μητέρας  του    στο   μοναχικό   βίο,   που   συμπίπτει   με   την   επιστροφή   του στην   Κωνσταντινούπολη   και   τη   δεύτερη   άνοδο  του  Φιλοθέου  στον  Πατριαρχικό   θρόνο.   Κατά   τα   τελευταία   ετη   του   βίου   του   ζούσε   στη   μονή των   Μαγγάνων   και    κοιμήθηκε  με  ειρήνη,  περί   το   1392.

Ο   Γεώργιος   Σχολάριος   παρατήρησε   ότι   τα   έργα   του   Οσίου   Νικολάου Καβάσιλα   είναι   ένα   στολίδι:    «κόσμος   εισί   τη   του   Χριστού   Εκκλησίᾳ». Διακρινόταν   δε   για   τη   γνησιότητα του  θρησκευτικού  φρονήματος  το  οποίο   προβάλλουν,    τη    θέρμη    και    το    βάθος    της   πίστεως.

Το   πρώτο   από   αυτά   φέρει   τον   τίτλο   Ερμηνεία   της   Θείας   Λειτουργίας.   Η  Θεία   Λειτουργία    για    τον    Όσιο,  όπως    για    όλη    την    Εκκλησία,   η   θυσία  του   Σώματος   του   Χριστού,   ο   δε   Χριστός   είναι   συγχρόνως   θύτης,   θύμα, προσδεχόμενος.   Από  αυτό  ξεκινά για   να   τονίσει   ότι   η   Θεία   Λειτουργία  είναι   η    βασική    οδός   για    την    πνευματική    μεταποίηση    του  κόσμου.

Στο   έργο   Περί   της   εν   Χριστώ   ζωής   προσφέρει μία ανατομία της πνευματικής ζωής, την οποία τοποθετεί στα  πλαίσια  της  Ενανθρωπήσεως, συνεχιζόμενης και επαναλαμβανόμενης στα τρία βασικά   μυστήρια   της   Εκκλησίας.   Στο   πρώτο   βιβλίο,   η   πνευματική   ζωή ορίζεται   ως   ζωή   εν    Χριστώ   και   δηλώνεται   ότι   εξαρτάται   από   δύο παράγοντες,   τον   θείο   και   τον   ανθρώπινο.  Η  προσφορά  του  θείου παράγοντος, πραγματοποιούμενη  διατων τριών μυστηρίων που  αποτελούν    επέκταση  και  πολλαπλασιασμό    του   ενιαίου   μυστηρίου   της Ενανθρωπήσεως, εξετάζεται στα τρία επόμενα βιβλία, δεύτερο   (βάπτισις, λουτρό),  τρίτο  (χρίσμα,  μύρο)  και  τέταρτο  (θεία   ευχαριστία,   τράπεζα). Στο  πέμπτο    βιβλίο,   ως  παράρτημα,  αναπτύσσεται    ο   συμβολισμός   των εγκαινίων   του   ναού  και   στο   πρόσθετο   τμήμα   του   εξηγείται    η       αρχή   της συνεργίας   των   δύο   παραγόντων.   Η   προσφορά   του   ανθρώπου   δια   της νοήσεως   και   της   βουλήσεως   εξετάζεται   στα   δύο   τελευταία   βιβλία,    έκτο και   έβδομο.         
Ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας συνέγραψε και άλλα φιλοσοφικά, ερμηνευτικά  και  κοινωνικά  κείμενα, πανηγυρικούς  λόγους,  επιστολές  και   επιγράμματα.

Saint Nicholas Kavasilas

Saint Nikolaos Kavasilas was born in Thessaloniki in 1322 or 1323 and his father's surname was Hamametos. His eminent family, possibly coming from Epirus, has brought many notable personalities from the 14th century onwards.

Thessaloniki, at that time, was "the metropolis of philosophy," as Saint Nicholas observes in his Holy Communion in Agios Dimitrios, and was distinguished for its remarkable schools. This, however, did not prevent Nicholas from departing, still teenager, in Constantinople for the continuation of his studies. In his studies he included rhetoric, natural sciences and theology.

At the start of the civil war, it seems that the Savior, a young age, did not take an active part. But in the following year (1342) he decided to return to his hometown, where he found himself in a split worse than that of the capital. The riots of Constantinople had given rise to the mobilization of forces in large urban centers. In Thessaloniki the nobles stood at the side of John Kantakouzenos, while the people, always moved by the drama of a widow of a queen and a minor successor, who are in danger of being right, came to the side of John Palaiologos. The feelings of these people in favor of the legitimate king took advantage of some ambitious demographers who used the Zealots to revolutionize him.

Thus, when Kantakouzinos called for the help of the undecided governor of the city, Theodoros Synadinos, the Zealots, with the symbol of the cross, revolted and after three days of massacres and plunder occupied power in July 1342, while Synainos with 1,000 nobles fled to Women's club.

The isolation of the city led the vast majority of its inhabitants to seek a compromise with Kantakouzenos and in 1345 a commission consisting of Nikolaos Kavasila and Georgios Farmakis was sent to his representative in Veria.

After Kantakouzenos prevailed in 1347, Nicholas was invited to Constantinople by Demetrios Kydonis, apparently at the command of the emperor, and from then on began his political stage, which did not seem to last for more than seven years. The Emperor appreciated so much the abilities of the young man that he made him with Kydonis his principal adviser.

On the other hand, the good fortune was that the new Patriarch Isidoros (1347-1349) was one of his first teachers in Thessaloniki. In September 1347, along with others, he accompanied St. Gregory Palamas on his journey to Thessaloniki for enthronement, but was not accepted by the Zealots. So they departed together on Mount Athos and from there Kavasilas returned to Constantinople. It is likely that he later accompanied Kantakouzenos during his campaign that ended the rebellion of the Zealots (1350).

After 1354, Kavasilas dealt with the ecclesiastical issues at the side of Patriarch Filotheos (1353-1355, 1364-1376). In 1362, he returned to Thessaloniki, where he tried to control part of his property, which had been left after the robbers of the Zealots and the Serbs. As soon as he arrived there, he was informed of his father's recent death, and the following year he lived the fact of his father's death, and the following year he lived the death of the uncle of the Nile, Archbishop of Thessaloniki. His mother then entered as a nun in the monastery of Aghia Theodora.

It is not known whether Saint Nicholas had received a priestly ordination, although his knowledge and the way of expression in his two primary writings presuppose clericity. Of course, the old and new view that he was the Archbishop of Thessaloniki, is based on the fact that the Nile's uncle brought as a cosmic name Nikolaos. What is to be assured is that he was a monk, probably from the time his mother entered his lonely life, coinciding with his return to Constantinople and the second rise of Philotheus to the Patriarchal throne. During the last years of his life he lived in the Manganese Monastery and slept in peace, about 1392.

Georgios Scholarios observed that the works of St. Nicholas Kavasila are an ornament: "the world is entering Christ's Church". He was distinguished for the authenticity of the religious beliefs that he put forward, the warmth and the depth of faith.

The first of these is titled Interpretation of Divine Liturgy. The Divine Liturgy for the Ossios, as for the whole Church, the sacrifice of the Body of Christ, and Christ is at the same time a victim, a victim, and a companion. From this it begins to emphasize that Divine Liturgy is the basic way for the spiritual transformation of the world.

In the work On Life in Christ, it offers an anatomy of spiritual life, which it places in the context of the Incarnation, continuing and repeating in the three basic mysteries of the Church. In the first book, spiritual life is defined as life in Christ and is said to depend on two factors, the divine and the human. The offering of the divine agent, carried out through the three mysteries that are an extension and multiplication of the unified mystery of Incantation, is examined in the next three books, second (baptism, bath), third (anointing, myrrh) and fourth (thanksgiving, bank). In the fifth book, as an annex, the symbolism of the inauguration of the temple is developed, and in the additional part there is explained the principle of the synergy of the two factors. The offer of man through understanding and will is examined in the last two, sixth and seventh books.

Saint Nicholas Kavasilas also wrote other philosophical, interpretative and social texts, festivals, letters and epigrams.