Ο Όσιος Μάξιμος ο Γραικός

Ο   Άγιος   Μάξιμος   ο   Γραικός   γεννήθηκε  στην   Άρτα   περί   το  έτος   1470.   Το   κατά κόσμο όνομά του ήταν Μιχαήλ Τριβώλης και ανήκε στη μεγάλη οικογένεια των Τριβωλών, που οι ρίζες της έφταναν μέχρι τους Παλαιολόγους. Η οικογένειά του, η οποία ζούσε αρχικά στη   Λακεδαιμόνα, πήγε στην   Κέρκυρα   και   από   εκεί   στην   Άρτα,   όπου   εγκαταστάθηκε.   Ο Όσιος   έμαθε τα   πρώτα   του   γράμματα   στην   Άρτα  και   στην    Κέρκυρα,   με τη  φροντίδα    του   πατέρα   του  Μανουήλ  και  συνέχισε τις   σπουδές    του   σε γνωστά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, όπως της   Πάδοβας,   της   Φλωρεντίας, των   Παρισίων    και    αλλού.

Στις  αρχές   του   16^ου   αιώνα   μ.Χ.   έρχεται  στη  Μονή   Βατοπαιδίου   του    Αγίου Όρους,  κείρεται   μοναχός,   με   το   όνομα   Μάξιμος,   και   επιδίδεται   στη μελέτη   και   στην   άσκηση.   Στη   μονή   εγκαταβιούσε   και    ο   λόγιος   πρώην Πατριάρχης   Κωνσταντινουπόλεως   Νήφων   ο   Β’   (1486 – 1489, 1497 – 1498, 1502). Οι συζητήσεις του με τον Άγιο Νήφωνα (†11 Αυγούστου) τον βοήθησαν να κατανοήσει βαθύτερα το οξύ αντιλατινικό πνεύμα του Ορθόδοξου  μοναχισμού.

Η προσωπικότητα του Αγίου Μαξίμου ολοκληρώθηκε πράγματι στη Ρωσία, η οποία  μετά την  αποτίναξη  του  μογγολικού  ζυγού, αναζητούσε τον ανακαθορισμό της πολιτικής    και   εκκλησιαστικής  της    ταυτότητας.   Η ανακάθαρση των πηγών του πνευματικού βίου του Ρωσικού λαού θεωρείτο προφανώς επιτακτική ανάγκη, διότι είχαν διαπιστωθεί νοθεύσεις, παραφθορές  και  σφάλματα και σε αυτά ακόμη τα  λειτουργικά  βιβλία.

Έτσι, το  έτος 1518, φθάνει στο  Άγιο  Όρος επίσημη    αντιπροσωπεία    του τσάρου της Μοσχοβίας, Βασιλείου Ιβάνοβιτς και συνοδεύει τον Άγιο Μάξιμο στη Μόσχα. Είχε προηγηθεί πρόταση του τσάρου στο Οικουμενικό  Πατριαρχείο  και  στο  Πατριάρχη   Θεόληπτο Α’   (1513 – 1522), το οποίο   τελικά   έκαμψε την αρχική   άρνηση   του   Αγίου   στην   πρόσκληση  του  τσάρου.   Σκοπός  της   προσκλήσεως   ήταν   η   αποκατάσταση   των εκκλησιαστικών βιβλίων από ανορθόδοξες επεμβάσεις και αιρετικές δοξασίες.   Ο   Άγιος   Μάξιμος   δεν   είχε μόνο τεράστια  μόρφωση,   αλλά   ήταν  και  γλωσσομαθέστατος.

Ο  Άγιος  έφερε  με   επιτυχία   σε   πέρας   το   έργο   του.   Ο  τσάρος   όμως αθέτησε   την   υπόσχεσή   του   ότι   θα  του   επέτρεπε  να   επιστρέψει   στη   μονή της    μετάνοιάς   του,   το  Βατοπαίδι,   και   έτσι   ο   Άγιος   κατακρατείται   στη Μόσχα   ως   φιλοξενούμενος.   Εκεί    δημιουργεί    σχολή.   Η   παραμονή   του   στη Μόσχα   του  δίνει   την   δυνατότητα  να   γνωρίσει  βαθύτερα   την ζωή   στη Μοσχοβία, την απερίγραπτη  αθλιότητά   της,   την   άκρατη   θρησκοληψία και  τυπολατρία. Τα μοναστήρια είχαν γίνει κέντρα  πλουτισμού. Ο  Άγιος, μαζί  με   άλλους   Ρώσους   αδελφούς,   βρίσκεται   στο   κέντρο   της   θύελλας   που ξεσπάει.    Επιζητεί   με   τους   τολμηρούς   αγώνες   του   την   αναγέννηση   της εκκλησιαστικής   και   κοινωνικής    ζωής.   Η  χριστοκεντρική    θεώρηση   του Ορθόδοξου εκκλησιαστικού σώματος,   απέκλειε   κάθε   ανθρωποκεντρική, κοσμοκεντρική   ή   ιεροκρατική αυτονόμηση και   προέβαλε   την   εν   Χριστώ οργανική   και   λειτουργική  ενότητα του όλου   σώματος,   ήτοι   κλήρου    και  λαού σε   μία   θεοκεντρική   βίωση   της   ιστορίας.   Παράλληλα   ο   Άγιος Μάξιμος αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την  παπική    προπαγάνδα,   που  απειλεί    την    Ορθόδοξη   Ρωσία.

Οι   αγώνες  του   Αγίου Μαξίμου προκαλούν τους   αντιπάλους,   το   ιερατικό κατεστημένο, αλλά και την τσαρική αυλή. Η έριδα μεταξύ των «Ιωσηφιτών» μοναχών, που υποστήριζαν το κανονικό  δικαίωμα    κτήσεως περιουσίας των μοναστηριών και των «Ζαβολγείων» μοναχών, που εναντιώνονταν  στην απόκτηση περιουσίας   των   μοναστηριών,   ανέδειξε τις  βαθύτερες   ρίζες   των  εσωτερικών αντιφάσεων   του   πνευματικού   βίου της Ρωσίας. Το ζήτημα αφορούσε ουσιαστικά στην διαφορετική κατανόηση του σκοπού  κτήσεως μεγάλης περιουσίας  από τα μοναστήρια. Ο Άγιος βρισκόταν πλησιέστερα προς τις θέσεις  των «Ζαβολγείων» μοναχών και υπήρξε διακριτικός υποστηρικτής τους. Διαβάλλεται ως αιρετικός  και  αντίπαλος  της δυναστείας. Οι συνωμοτικοί  μηχανισμοί  ολοκληρώνουν   το   καταχθόνιο   έργο   τους   και    ο Μάξιμος συλλαμβάνεται. Καταδικάζεται σε 25 χρόνια φυλάκιση. Το φρικτό του μαρτύριο αρχίζει. Τον ρίχνουν σε σκοτεινό   κελί.  Του   στερούν ακόμη  και  τη  Θεία  Μετάληψη.  Ακόμη  και  τα  μέσα   να   γράφει.   Γράφει με   κάρβουνο   στους  τοίχους   της   φυλακής,  για  να   δώσει   διέξοδο   στους λογισμούς του. Εκεί  έγραψε τον περίφημο  «Κανόνα  εις  το  Άγιον Πνεύμα».  Οι   εχθροί   του δίνουν  ιδιαίτερη   έμφαση   στις   θέσεις  του   Αγίου Μαξίμου  για   τις   κανονικές  εκκλησιαστικές σχέσεις   της  Ρωσίας   προς   το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ο αγιορείτης μοναχός υπερασπιζόταν όχι απλές διεκδικήσεις του   Οικουμενικού   Πατριαρχείου   επί  της   Εκκλησίας  της  Ρωσίας, αλλά  κύρια και πρώτιστα τον υπ’ αυτής οφειλόμενο σεβασμό   στην   καθιερωμένη   Ορθόδοξη   κανονική τάξη. Υπό το  πνεύμα αυτό   πρέπει   να   κατανοηθεί   και  η   αντίρρηση  του   Αγίου   Μαξίμου  στη θεωρία της «Τρίτης Ρώμης», η οποία θεμελιωνόταν στην αυθαίρετη παραδοχή της δήθεν εκτροπής του Οικουμενικού θρόνου από την Ορθόδοξη   παράδοση.

Η   φωνή   του, από  τη    μονή    Ότροτυ  της    Επισκοπής   Τβέρ   της   Ρωσίας,   όπου ήταν   φυλακισμένος, φθάνει ως τις εσχατιές της   αχανούς   χώρας.   Γίνεται   ο διδάσκαλος, ο αναμορφωτής. Όλα τα Πατριαρχεία  επεμβαίνουν   για   την  απελευθέρωσή του. Ολόκληρη  η  Ανατολή  συγκλονίζεται  από το  μαρτύριό   του.

Το  έτος   1551   ο  Ιβάν   Δ’   ο   Τρομερός   απελευθερώνει   τον   Άγιο   και   τον μεταφέρει, με πρωτοβουλία   του   ηγουμένου   Αρτεμίου,   στη   Λαύρα   της μονής  του   Αγίου   Σεργίου.   Εκεί    ο   Όσιος   πέρασε   τα   τελευταία   χρόνια    της ζωής   του   και   κοιμήθηκε   οσίως   το   1556.           
Το   έργο   του   Αγίου   Μαξίμου,   παρά   τον  διωγμό    και    την   άδικη   καταδίκη αυτού, επέζησε και αποτέλεσε την βάση των αποφάσεων της συγκληθείσης το  έτος 1551 Συνόδου των Εκατό Κεφαλαίων,   δικαιωθέντος  έτσι  του έργου αυτού, το οποίο συνετέλεσε στη λειτουργική    αναγέννηση, ιδιαίτερα  δια της διορθώσεως των λειτουργικών   βιβλίων,   την   ανάπτυξη του   θεολογικού   λόγου,   την   προώθηση   θεμάτων   του   ιερού   κλήρου   και   του μοναχισμού και την προστασία της Εκκλησίας από αυθαίρετες επεμβάσεις   της   εκάστοτε   εξουσίας.  Ο   ηγέτης   των   Ζαβολγείων   μοναχών και   φίλος   του   Αγίου   Μαξίμου,   ομολογούσε    ότι   «μόνο  τώρα,   δια   του  Μαξίμου,   εγνωρίσαμε   τον  Θεό», ενώ τα έργα του αντιγράφονταν και διαδίδονταν   ταχύτατα   χαρακτηριζόμενα    ως   «θεία   και    άγια».

Απολυτίκιον.   Ήχος    α’.   Του  λίθου   σφραγισθέντος.
Λακεδαιμονίων  τον  γόνον, και  της  Άρτης  το  καύχημα, τον  φωστήρα  των   Ρώσων  και  του  Άθω  αγλάϊσμα,    τιμήσωμεν    συμφώνως   οι   πιστοί,  βοώντες   προς   αυτόν   ειλικρινώς,   δόξα  τω   δεδωκότι   σοι   ισχύν,   δόξα   τω   σε  στεφανώσαντι,    δόξα    των   Ορθοδόξων   το  νέον   καύχημα.

The Holy Maximus the Graves

Saint Maximus the Grateful was born in Arta in the year 1470. His name was Michael Trivolis and belonged to the great family of Trilobos, whose roots reached to Palaiologos. His family, who originally lived in Lacedaemon, went to Corfu and from there to Arta, where he settled. Osios learned his first letters in Arta and Corfu, with the care of his father Manuel and continued his studies at well-known European universities, such as Padua, Florence, Paris and elsewhere.

At the beginning of the 16th century AD comes to the Monastery of Vatopedi of Mount Athos, is called a monk, named Maximus, and is engaged in the study and the exercise. The scholar of the former Patriarch of Constantinople, Niphon II (1486 - 1489, 1497 - 1498, 1502), also died in the monastery. His discussions with Saint Niphon († 11 August) helped him to deepen the acute anti-Latin spirit of Orthodox monasticism.

The personality of St. Maximus was indeed accomplished in Russia, which, after the demolition of the Mongolian yoke, sought to redesign its political and ecclesiastical identity. The reshaping of the sources of the spiritual life of the Russian people was obviously seen as an imperative, because they had been found to be distortions, corruption and mistakes, and even functional books.

Thus, in 1518, the official delegation of the Tsar of Moscovia, Vassiliy Ivanovich arrives at Mount Athos and accompanies St. Maximus in Moscow. A suggestion was made by the Tsar to the Ecumenical Patriarchate and to Patriarch Theologos I (1513-1522), which eventually bridled the Saint's original refusal to invite the Tsar. The purpose of the invitation was to restore ecclesiastical books from unorthodox interventions and heretical doctrines. St. Maximus did not only have a great education, but was also a linguist.

Saint performed his work successfully. The Tsar, however, failed to promise him that he would allow him to return to his monastery of repentance, Vatopedi, and so the Saint was detained in Moscow as a guest. There he creates a school. His stay in Moscow gives him the opportunity to experience deeper life in Muscovy, his indescribable misery, extreme religion and typo. The monasteries had become centers of enrichment. The Saint, along with other Russian brothers, is at the center of the storm that erupts. He seeks with his bold struggles the regeneration of ecclesiastical and social life. The christocentric view of the Orthodox ecclesiastical body excluded any anthropocentric, cosmocentric or priestly autonomy and put forth the organic and functional unity of the whole body, that is, clergy and people in Christ, into a theocentric experience of history. At the same time, Saint Maximus effectively addresses the Papal propaganda that threatens Orthodox Russia.

St. Maximus' struggles challenge opponents, the clerical establishment, and the Tsar's court. The controversy between the "Ioophite" monks, who supported the normal right to acquire monasteries and the monks of the "Zebulgia", opposed to monastic property, highlighted the deeper roots of Russia's internal contradictions of spiritual life. The question was essentially about a different understanding of the purpose of acquiring large fortunes from monasteries. The Saint stood closer to the positions of the "Zebulgia" monks and was a distinctive supporter. He acts as a heretic and rival of the dynasty. The conspiratorial mechanisms complete their abusive work, and Maximus is arrested. He is sentenced to 25 years' imprisonment. His horrible martyr begins. They throw him in a dark cell. They even deprive of Divine Communion. Even the means to write. He writes charcoal on the walls of the prison to give way to his thoughts. There he wrote the famous "Rule to the Holy Spirit". His enemies place particular emphasis on St. Maximus' positions on Russia's normal ecclesiastical relations towards the Ecumenical Patriarchate. The monk of the monk defended not only the claims of the Ecumenical Patriarchate on the Church of Russia, but primarily, and primarily, the due respect to the established Orthodox normal order. In this spirit, St. Maximus's objection to the theory of "Third Rome", which was based on the arbitrary assumption of the alleged deflecting of the Ecumenical Throne from the Orthodox tradition, must be understood.

His voice, from the Otros monastery in Tvers, Russia, where he was imprisoned, reaches the mouth of the vast country. He becomes the teacher, the reformer. All Patriarchs intervene to release it. The entire East is shocked by his martyrdom.

In the year 1551 Ivan IV the Terrible liberates the Saint and transfers him, at the initiative of the abbot Artemis, to the Lavra of the monastery of Agios Sergios. There Osios spent the last years of his life and fell asleep in 1556.

The work of Saint Maximus, despite his persecution and unjust condemnation, survived and formed the basis of the decisions of the 1550 Synod of the Summit of the Hundred Capitals, thus justifying this work, which contributed to the functional regeneration, especially through the correction of the functional books, the development of theological discourse, the promotion of sacred clergy and monasticism, and the protection of the Church from arbitrary interventions of the respective authorities. The leader of the monks of Zebulgia and friend of St. Maximus admitted that "only now, through Maximus, we recognized God", while his works were copied and spread rapidly characterized as "divine and holy".

Apolyticus. Sound a '. The stone sealed.

The lady of God, the son of Christ, the light of the Russians and the Athos, we honor the faithful according to the faithful, honoring him honestly, glory and honor, glory in crowning, glory of the Orthodox the new pride.