ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΓΝΩΜΕΣ

Ὁμιλία

στὴν  ἑορτὴ  τοῦ  ἁγ. Βασιλείου

«Εἰς  μνημόσυνον  αἰώνιον  ἔσται  δίκαιος», ἀλληλούϊα!

            Ὁ  Χριστός   μας,  ὡς  Θεὸς  ἀληθινός,   ποὺ  δίδασκε τὴν  ἀλήθεια   ἐπὶ  τῆς  γῆς ὅτι  πρέπει  νὰ  ζοῦμε  τὴν  ἀρετὴ  τῆς    ταπεινοφροσύνης,  τελικῶς  ἔκανε  καὶ   Περιτομή, ὅπως  ἄλλωστε  ὅριζε καὶ  ὁ  Μωσαϊκὸς  νόμος, ὑποδεικνύοντας  τὴν  ἄκρα  συγκατάβασή Του πρὸς ἡμᾶς.  Ἐπειδὴ  ὅμως  γιὰ  τὴν  ἑορτὴ τῆς  Περιτομῆς  τοῦ Κυρίου θὰ  μποροῦσαμε  νὰ  κάνουμε  ἐκτενέστερο λόγο    θὰ  ἀναφερθοῦμε  σήμερα  στὴ  ζωὴ  καὶ  τὸ πολυσύμαντο  τοῦ  Μεγάλου   Βασιλείου,  ἀρχιεπισκόπου  Καισαρείας  τῆς   Καππαδοκίας.

            Γεννήθηκε ὁ  Ἅγιος  στὶς  ἀρχὲς  τοῦ  4^ου  αἰῶνα  μ.Χ., περὶ τὸ  330 μ.Χ.,  λίγους χρόνους  δηλαδὴ   μετὰ τὴν  ἄνοδο  στὸ  θρόνο  τῆς  Ρώμης   τοῦ  Μ. Κωνσταντίνου, ποὺ  ἐλευθέρωσε  τὴν Ἐκκλησία  τοῦ  Χριστοῦ μας  ἀπὸ   τὶς  διώξεις  ποὺ  τῆς  ἐπέβαλαν  οἱ εἰδωλολάτρες  βασιλεῖς. 

            Ὁ Μ.  Βασίλειος  ἦταν  αὐτός,   ἀκόμα, ποὺ  κυνήγησε καὶ νίκησε  μὲ  τὴ χάρι τοῦ  Χριστοῦ  τὴν αἵρεσι τοῦ Ἀρειανισμοῦ. Διότι οἱ αἱρετικοὶ  αὐτοὶ  ἦταν πολὺ χειρώτεροι διῶκτες  τῆς  Ἐκκλησίας  καὶ  ἀπ’ αὐτοὺς  τοὺς  εἰδωλολάτρες  γιατὶ  αὐτοὶ   (οἱ  αἱρετικοὶ) ἐδίωκαν  τὴν  Ἐκκλησία    μέσα  ἀπὸ  τὴν Ἐκκλησία. Ἀκόμα ὅμως  κι ἄν ἐδίωκαν  οἱ αἱρετικοὶ   τὴν  Ἐκκλησία   τοῦ   Χριστοῦ,   ὁ πόλεμος  αὐτὸς  ποτὲ  δὲν  θὰ μποροῦσε νὰ ἀγγίξει  τὴν  Ἐκκλησία, διότι    ἡ Ἐκκλησία μας  εἶχε καὶ  ἔχει   Ἀρχηγό   της  τὸ   Χριστό, ὁ ὁποῖος  εἶναι   ὁ  Παντοδύναμος   καὶ  Πανάγαθος Θεός.

Ὁ Μ. Βασίλειος,  ὅμως, ὁ ὁποῖος    χειροτονήθηκε      ἱερεὺς ἀπὸ τὸν ἴδιο  τὸ   πατέρα  του, ὀνόματι    Βασίλειο,  συκοφαντεῖται ἀσύστολα  ἀπὸ τοὺς  ἀνθρώπους  τῆς ἐποχῆς  μας  καὶ διακωμωδεῖται  εἰκονιζόμενος  ὡς   χονδροκομμένος γέρων,  ἐνῶ  ὁ Ἅγιος   Βασίλειος  εἶχε  ἀφήσει  τὴν  ἐγκόσμια  ζωή  του ὅταν ἦταν  μόλις  49  ἐτῶν. Ἐπιπλέον, ὁ Ἅγιος  Βασίλειος  ζοῦσε  πολὺ  ἀσκητικὰ  καὶ  ἀγαποῦσε  τὴν  ἐγκράτεια  ὅσο  λίγοι.  Τὸν  παρουσιάζουν ἐπίσης   ὡς  πρότυπο τοῦ  ὑπερ-καταναλωτισμοῦ καὶ  θέλουν    τὸν  ἅγιο  νὰ  μοιράζει   δῶρα  στὰ  παιδιά. 

Ὁ Ἅγιος  Βασίλειος, ἐπίσης, ποτὲ  δὲν  ἐπεδίωξε     πλούτη  καὶ ἀξιώματα.  Δὲν  ἤθελε ὁ Μ. Βασίλειος   θρόνους  καὶ  τιμὲς  ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, οὔτε  ἀγάπησε  τὴν ἐφήμερη  δόξα  τῶν  κοσμικῶν καὶ αἱρετικῶν  βασιλέων, ἀλλὰ  ὑπέστη   πολλὲς   ἐξορίες  χάριν  τῆς  ὀρθόδοξης  πίστης  ποὺ ὑπεράσπιζε.    

  Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ  χαρτοπαῖκτες  τῶν ἡμερῶν  μας, ποὺ     νομίζουν  ὠς     εὐλογία καὶ   χαρὰ  ὅταν παίζουμε  «τυχερὰ» παιγνίδια  κατὰ  τὴν  ἔλευση  τοῦ    νέου  ἔτους  κάνουν  μέγα  λάθος.  Διότι ἡ ἀληθινὴ  ἔρχεται  στὸν ἄνθρωπο  μόνο ὅταν  ἐφαρμόζει  τὶς ἐντολὲς  τοῦ Κυρίου,   καὶ   ὄχι  ὅταν  ξημερωβραδιάζεται  στὶς  χαρτοπαιχτικὲς  λέσχες  στὰ  καφενεῖα  γιὰ  νὰ βρεῖ   τὴν τύχη  του.

Ὁ  ἀσκητὴς   αὐτὸς  ἅγιος   θέλει  ὅλους  μας  νὰ  εἴμαστε   ἀληθινὰ  πιστοί,  ποὺ  θὰ ἐκκλησιαζώμαστε  τακτικά,  καὶ  οἰκογενειακῶς,    παρακαλώντας  τὸν ἅγιο  Βασίλειο  νὰ  εἴμαστε    ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι  θὰ  ζοῦμε  μὲ λιτότητα.

Ὁ  Ἅγιος  Βασίλειος  δέχτηκε ἀρχικῶς  τὴν  μόρφωσή του  ἀπὸ   τοὺς   κατὰ  σάρκα  γονεῖς   του,  καὶ ἔπειτα  ἀπὸ  τὶς  σχολὲς   τῆς  Καισαρείας  καὶ τοῦ Βυζαντίου. Κατόπιν ὁ Ἅγιος  σπούδασε στὴν  Ἀθήνα μαζὶ μὲ  τὸ  φίλο    του,  τὸν  Ἅγιο  Γρηγόριο    Θεολόγο καὶ   τὸν  μετέπειτα   βασιλιὰ   Ἰουλιανὸ   τὸν παραβάτη.  Ἀκόμα  πρὶν βαπτιστεῖ   ὁ   Ἅγιος   Βασίλειος ἀγωνίζονταν  πνευματικῶς·  ὅταν  ὅμως  βαπτίστηκε χριστιανὸς  αὔξησε  τοὺς    ἀγῶνες   τῆς  ἐγκρατείας  του, καὶ ἔζησε  γενικῶς  τὴ   ζωὴ τοῦ    Χριστοῦ. 

Ὅσο  γιὰ  τὴν ἐπισκοπική  του δράση ἔχουμε νὰ  ποῦμε  πὼς  οὐδέποτε  ἐπεδίωξε τὸ θρόνο  τοῦ ἀρχιερέως.    Ὅλος  ὅμως ὁ  Κλῆρος  τῆς   Μητροπόλεως   Καισαρείας,  μαζὶ  καὶ  ὅλοι  οἱ πιστοὶ  τῆς  Μητρόπολης    Καισαρείας διάλεξαν ὡς   διάδοχο  τοῦ  Καισαρείας  Εὐσεβίου  αὐτόν,  τὸν Μ. Βασίλειο.  Ὁ  Μ. Βασίλειος,  ὅμως, θεωροῦσε  τὸ     θρόνο  τῆς   Καισαρείας ὡς    θρόνο   μαρτυρικὸ   γι’ αὐτόν.

Τὸ ἐπισκοπικὸ καὶ  ποιμαντικὸ ἔργο τοῦ Ἀγίου  Βασιλείου ἀπεδείκνυε, ἐκτὸς  ἀπὸ  τὴν ἀγάπη του πρὸς τὸ   Χριστὸ καὶ τὴν  ἀγάπη  του  πρὸς   τὴν   Ἐκκλησία  τοῦ  Χριστοῦ.  Ποτὲ  ὅμως  δὲν  ἤθελε  τὰ  καλά του ἔργα, ὅπως  ἦταν  ἡ περίφημη Βασιλειάδα ἡ ὁποία  ἦταν  ἕνα  ὀλόκληρο συγκρότημα  μὲ  νοσηλευτικὰ  ἱδρύματα.  Λέγοντας   ὁ  Χριστὸς  στὸ  Εὐαγγέλιό  Του: «μὴ  γνώτω   ἡ δεξιά σου τί  ποιεῖ  ἡ δεξιά  σου».   (Ματθ. 6,3)  θέλει  τὰ   καλά  μας    ἔργα νὰ ἐπιβραβεύονται  μόνο ἀπὸ  τὸ  Θεό. Διότι ἄν  κάνουμε τὸ  καλὸ καὶ ἐπιζητοῦμε ἐπαίνους  ἀπὸ τοὺς  ἀνθρώπους δὲν  κἀνουμε  καλῶς.  Ἄν  ἐπιδεικνύουμε  τὶς  καλές  μας πράξεις  στὴ  τηλεόραση ἤ στὸ  ραδιόφωνο ἤ   σὲ ἄλλα  μέσα διαφήμισης καταστρέφουμε τὰ   καλά μας  ἔργα  καὶ  χάνουμε  τὸ μισθὸ  στοὺς  οὐρανούς.

 Τὰ  ἔργα    τὰ  ὁποῖα  μᾶς  ἄφησε  ὁ  Μ.  Βασίλειος  εἶναι  τόσο  ἡ Θεία   Λειτουργία     τὴν   ὁποίαν τελοῦμε  10 φορὲς    τὸ   χρόνο, εἶναι  οἱ περίφημες  ἑννέα  ὁμιλίες  του πρὸς  Ἑξαήμερον, ἀλλὰ  εἶναι καὶ ἄλλα  πολλὰ  ποιμαντικὰ  ἔργα  ποὺ  μᾶς  ἄφησε  ὡς  πνευματικὴ κληρονομιά, ζητώντας  ἀπὸ μᾶς  νὰ  μελετοῦμε  τὰ  πολύτιμα  αὐτὰ  ἔργα του.

Σπούδασε  ὁ    Μ. Βασίλειος, ὅπως  λέγαμε καὶ   ἀνωτέρω,    καὶ  στὸ   κλυνὸν   Ἄστυ, τὴν  Ἀθήνα,  μαζὶ μὲ τὸν   Ἅγιο  Γρηγόριο   τὸ  Θεολόγο,  ὅπου   γνώριζε     δὐο  δρόμους μόνο·   ὁ   ἕνας  δρόμος ποὺ  πήγαινε     στὴν  Ἐκκλησία,  καὶ  ὁ ἄλλος  δρόμος  ποὺ    τὸν ὁδηγοῦσε  στὴν   σχολή του.  Στὴ  σχολὴ  αὐτή,   μάλιστα, εἶχε  καθηγητὴ  τὸν  εἰδωλολάτρη Λιβάνιο.   Οὐδέποτε ὅμως  τὸν  σαγήνεψε ἡ εἰδωλολατρία  διότι κατάλαβε  πὼς  ἡ  εἰδωλολατρία  δίδασκε  τὸ   ψέμα,   ἐνῶ  ἡ χριστιανικὴ   πίστη  δίδασκε  μόνο  τὴν   Ἀλήθεια.  

Γι’ αὐτὸ  καὶ μεῖς  οἱ  χριστιανοὶ  πρέπει  νὰ  μαθαίνουμε  ἀπὸ  τὴν   ἀσκητικὴ  ζωὴ  τοῦ Μ.Βασιλείου, καὶ νὰ ζοῦμε ἀσκητικὰ καὶ λιτά,  παρ’ ὅλο ποὺ ἡ ζωή μας  δὲν  εἶναι στὶς ἐρήμους ἀλλὰ εἶναι   στὸν κόσμο. Γιατὶ  τὸ   Εὐαγγέλιο  δὲν  κηρύχτηκε  μόνο  πρὸς  αὐτοὺς  ποὺ ζοῦν στὰ  μοναστήρια, ἀλλὰ  καὶ πρὸς  ὅλους μας.

Γι’ αὐτό, ἀδελφοί  μου, ἡ ἑορτὴ τοῦ  ὁ  Μ. Βασιλείου, τοῦ οὐρανοφάντορος,   ἄς  μᾶς  φωτίζει πάντα  μὲ «τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον πάντα  ἄνθρωπον  ἐρχόμενον εἰς τὸν  κόσμον».  (εὐχὴ  α΄ ὥρας) Εὔχομε  νὰ    δεχώμαστε  ὅλοι   μας,  (μικροὶ καὶ μεγάλοι)  τὸ   Φῶς  αὐτὸ  τοῦ   Εὐαγγελίου   τοῦ   Χριστοῦ μας, μαθαίνοντας  καὶ  στὰ       παιδιά μας  νὰ   ὑπακούουν  στοὺς  γονεῖς  τους,  ὅπως ἀκριβῶς ὑπάκουε  στοὺς  γονεῖς  του  ὁ   Κύριός  μας  Ἰησοῦς  Χριστός. Ἄν  ὁ  Χριστός,  ἀδελφοί μου, ποὺ  εἶναι  καὶ  Τέλειος  Θεὸς  ὑποτάσσονταν στοὺς γονεῖς  του, γιατὶ     ἐμεῖς,   νὰ μὴν ὑπακοῦμε    στοὺς ὀρθοδόξους  ἀρχιερεῖς καὶ ἱερεῖς  μας;

Καὶ  ἐπειδὴ  εἰσήλθαμε,    ἀδελφοί  μου,  στὸ νέο  ἔτος  ὀφείλουμε  νὰ ὑποδεχθοῦμε  τὸ νέο ἔτος  μὲ προσευχὴ καὶ δοξολογία  πρὸς τὸν ἐν Τριάδι Θεό, καὶ νὰ  παρακαλέσουμε  τὸ  Θεὸ  τὸ   νέο ἔτος  νὰ  εἶναι  ἔτος μετανοίας καὶ εὐλογίας  ἀπὸ  τὸ  Χριστό,  ἔχοντας  μέσα μας   καὶ  τὴν  χάρι   τοῦ Θεοῦ  μέσα  μας.  Οἱ περισσότεροι,   ὅμως,  ψάχνουν  δυστυχῶς     τὴν  εἰρήνη σὲ λάθος  κατευθύνσεις·  τὴν  ψάχνουν  ἐκεῖ  ποὺ   δὲν βρίσκεται ὁ Χριστός.  Ψάχνουμε  τὴ  χαρὰ  στὴν ἁμαρτία  καὶ τὴν ἀσωτία, ἐνῶ  ἔτσι  διώχνουμε    τὸ Χριστὸ  ἀπὸ κοντά  μας καὶ ἀπὸ  τὶς   οἰκογένειές  μας. Γι’ αὐτὸ  ἄς  ζητήσουμε σήμερα  ἀπὸ τὸ  Χριστὸ νὰ εἶναι  τὸ  νέο  ἔτος  ποὺ ἀνέτειλε  ἤδη ἔτος  μετανοίας  καὶ περισυλλογῆς,  οὕτως  ὥστε  νὰ  ἔχουμε  τὴ   χάρι  τοῦ Χριστοῦ   μαζί μας  διὰ πρεσβειῶν  τοῦ   Μ. Βασιλείου. Ἀμήν!