ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΓΝΩΜΕΣ

Ὁμιλία   στὴν   Κυριακὴ   τῆς  Τυρινῆς

«Ἐὰν   γὰρ   ἀφῆτε   τοῖς    ἀνθρώποις   τὰ   παραπτώματα  αὐτῶν,  ἀφήσει  καὶ ὑμῶν    ὁ   Πατὴρ ὑμῶν    ὁ   Οὐράνιος»   (Ματθ. 6,14)

            Κληρικοὶ   καὶ  λαϊκοὶ  ἀρχίζουν   ἀπὸ αὔριο  τὸν  ἀγῶνα     τῆς  Μ.Τεσσαρακοστῆς, ὁ ὁποῖος   εἶναι  συνυφασμένος  μὲ  τὴ  νηστεία  καὶ  τὴν  ἐγκράτεια  τῶν  παθῶν.    Διότι  ἀπὸ  αὔριο    ἀρχίζει    ἡ  μεγάλη   περίοδος  τοῦ  πνευματικοῦ  ἀγῶνα  ποὺ  μᾶς  ὁδηγεῖ  στὸ  Ἅγιο  Πάσχα.

«Τὸ  στάδιον τῶν ἀρετῶν  ἠνέωκται. Καὶ  οἱ  βουλόμενοι  ἀθλῆσαι    εἰσέλθεται».     Δὲν   πρέπει  ὅμως  ποτὲ   νὰ   μᾶς   βρεῖ  ὁ  πνευματικὸς   αὐτὸς  ἀγῶνες      στὶς  κερκίδες  τοῦ  σταδίου ὡς  θεατές,  ἀλλὰ  ἄς  μποῦμε  στὸ  στάδιο καὶ ἄς  πολεμήσουμε  μὲ  τὰ  πνευματικὰ  ὄπλα  τῆς    Ἐκκλησίας  μας· ποὺ  εἶναι  ἡ   προσευχὴ  καὶ   ἡ   νηστεία    τὸν   ἀρχέκακο   ὄφι,   τὸν διάβολο.   

          Ἐπειδὴ  ὅμως  ἀρχίζουμε  τὸν  ἀγῶνα   αὐτό,  τὸν πανευματικό,    μὲ  νηστεία καὶ  μετάνοια   συντριπτική, ἄς  καταλάβουμε πὼς   τὰ  καρναβάλια  τῶν  ἡμερῶν  αὐτῶν    δὲν  ἔχουν  καμμία    σχέση   μὲ  τὴν   Μ. Τεσσαρακοστή.   Διότι   τὰ  καρναβάλια   εἶναι     ἀπομεινάρια   τῆς   εἰδωλολατρίας.  

          Δὲν  εἶναι ὅμως  καὶ  τόσο  εὔκολος αὐτὸς  ὁ ἀγῶνας μας  ἐναντίον τῆς  ἁμαρτίας  μας,  ὅπως  δὲν  εὔκολος  καὶ κανένας  ἄλλος  ἀγῶνας.  Διότι οἱ  χρισταινοί, ὅπως λέει καὶ ὁ ἀπ. Παῦλος,  δὲν  παλεύουμε,  μὲ   «αἷμα   καὶ  σάρκα,   ἀλλὰ   μὲ    τὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἐξουσίες τοῦ  σκότους  τοῦ αἰῶνος  τούτου». (Ἐφ. 6, 12)  Παλεύουμε   μ’αὐτὸν   τὸ    διάβολο.

            Νὰ   μὴ  νομίζουμε  ὅμως  πὼς    εἴμαστε     μόνοι    μας   σ’ αὐτὸν   τὸν  δύσκολο   ἀγῶνα, γιατὶ       ἔχουμε      σύμμαχό  μας  τὸν    Χριστό. Γι’ αὐτό,   ἄν   ὑπακούουμε ὁλοπρόθυμα  στὶς  σωτήριες  συμβουλὲς   τοῦ    Κυρίου  μας  θὰ  φθάσουμε   καὶ  στὸ   Μέγα    λιμάνι  τοῦ χριστιανικοῦ  Πάσχα   ὡς   μικρὰ    καραβάκια τῆς ἁγίας   μας    Ἐκκλησίας.     

            Ἀκολουθοῦμε   ὅμως  τὸ  Χριστὸ  σὲ  ὅλη   μας  τὴ ζωὴ  ἤ  τὸν πιστεύουμε  μόνο  στὶς  καλὲς  καὶ εὐχάριστες   στιγμὲς  τῆς  ζωῆς  μας,  καὶ  τὸν ἀφήνουμε  ὅταν  εἶναι ἡ ζωή  μας  γεμάτη ἀπὸ δυσκολίες; Εὔχομαι  νὰ  πιστεύουμε  στὸ  Χριστὸ  σὲ ὅλες   τὶς  στιγμὲς  τῆς  ζωῆς   μας,  εὐχάριστες  καὶ  δυσάρεστες, καὶ  νὰ  μὴ  τὸν  προδίδουμε  ποτὲ  ζώντας     ἁμαρτωλά.    

Δὲν  ἀρκεῖ  ὅμως  νὰ  νηστεύουμε   μόνον    τυπικά. Κι  αὐτὸ  τὸ λέμε  γιατὶ  οἱ περισσότεροι  ἀπὸ μᾶς  νηστεύουμε  μόνον  τυπικά, καὶ  ἡ  νηστεία  μας  γίνεται  προκειμένου  νὰ  τιμηθοῦμε  ἀπὸ  τοὺς ἀνθρώπους.    Γιατὶ  χρειάζεται ἀκόμα   καὶ  νὰ  συγχωροῦμε  τοὺς  συνανθρώπους  μας  ποὺ    μᾶς  ἀδίκησαν. Ὅπως  λέει ὁ Κύριος   στὸ  σημερινὸ  εὐαγγελικὸ  ἀνάγνωσμα:   «ἐὰν ἀφήσουμε τὰ παραπτώματα  τῶν   συνανθρώπων  μας     θὰ   ἀφήσει  καὶ   ὁ  Θεὸς   Πατήρ   τὰ  παραπτώματά  μας»     κατὰ   τὴν   Δευτέρα Παρουσία Του.   Γι’ αὐτὸ  ἄν εἴμαστε  πνευματικῶς    ὑγιεὶς   ὀφείλουμε    νὰ    ὁμολογοῦμε ἀκατάπαυστα    τὰ     σφάλματά μας. 

          Στὴν    ἐποχή  μας  ὅμως  πολὺ   λίγοι  εἶναι  αὐτοὶ  ποὺ   προσπαθοῦν   νὰ    ἐπιλύουν   τὶς   διαφορές    τους  μὲ  τοὺς  συνανθρώπους τους   συγχωρώντας  τους,  διότι  οἱ περισσότεροι       καταφεύγουν,   δυστυχῶς,  στὰ  δικαστήρια -ἀκόμα καὶ   γιὰ  τὶς  πιὸ  μικρὲς διενέξεις.  Ἔτσι  ὅμως  δὲν     καταφέρνουν  τίποτα   ἄλλο  ἀπὸ   τὸ    νὰ   δημιουργοῦν   ἐχθρότητες   καὶ μίση ἀνάμεσα  στοὺς   ἀνθρώπους  καὶ  στὶς   κοινωνίες  τῶν   ἀνθρώπων.  Αὐτὸς  εἶναι  καὶ   ὁ   λόγος  ποὺ  ἔχουν   δημιουργηθεῖ  μίση   μεταξὺ  τῶν  πόλεων  καὶ τῶν  χωριῶν    τῆς  πατρίδας μας.  Μιὰ  τέτοια      συμπεριφορὰ ὅμως   ποτὲ  δὲν  μπορεῖ  νὰ   κάνει    τοὺς   χριστιανοὺς   ἀνθρώπους εὐτυχισμένους  μεταξύ τους.   

            Δὲν ἀρκεῖ  ὅμως   μόνο  νὰ  κοινωνοῦμε     τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων,  διότι  ἀπαιτεῖται  καὶ νὰ  συγχωροῦμαι   ὅσους  μᾶς  ἀδίκησαν. Δυστυχῶς  ὅμως     δὲν  ἀλληλοσυγχωροῦνται  οἱ περισσότεροι  τῶν     χριστιανῶν  μας. Ἐκεῖνο ποὺ παρατηροῦμε  ἀκόμα  εἶναι  ὅτι    οἱ   περισσότεροι   χριστιανοὶ  οὔτε  ἀπὸ  τὸ  Θεὸ  ζητοῦν ἄφεση  τῶν ἁμαρτιῶν  οὔτε  καὶ   ἀπὸ     τοὺς  συνανθρώπους τους   ζητοῦν  συγχώρεση. Γι’ αὐτὸ καὶ  ὁ  Χριστὸς   μᾶς   λέει:   σὺ     ποὺ  πηγαίνεις  στὴν   ἐκκλησία    γιὰ    νὰ  προσφέρεις    τὸ  δῶρο  σου,  καὶ   θυμηθεῖς   πὼς   διαφώνησες   μὲ  ἕναν  ἐκ  τῶν     συνανθρώπων  σου  πρέπει   πρῶτα  ἀπ’ὅλα    νὰ  πᾶς   καὶ  νὰ   συμφιλιωθεῖς    μαζὶ   μὲ  ὅσους  μάλωσες  μαζί τους. Οὔτε  πρέπει   ἡ   συγγνώμη  ποὺ τυχὸν  θὰ  ζητήσεις  ἀπὸ  τοὺς  συνανθρώπους  σου  νὰ  εἶναι ὑποκριτική, ἀλλὰ  νὰ   εἶναι  μιὰ  συγγνώμη  ἀπὸ μιὰ καρδιὰ  ταπεινή.  

          Ὅπως  ἡ  Εὔα,  ἐὰν βέβαια    ζητοῦσε  μὲ   ταπείνωση   συγγνώμη   ἀπὸ   τὸ   Θεὸ   ἐπεὶδὴ  παρασύρθηκε  ἀπὸ    τὸν   ἀρχέκακο   ὄφι,   τὸν   διάβολο, θὰ  λάμβανε  καὶ    τὴν      συγχώρεση  ἀπὸ  τὸ  Θεό, ἔτσι  κι ἐμεῖς  λαμβάνουμε  τὴν   ἄφεσι    τῶν   ἁμαρτιῶν   μας,   ὅποιες  κι ἄν  εἶναι  αὐτές.    Διότι ὁμολογώντας   τὶς   ἁμαρτίες  μας,  καὶ  ζητώντας  ἀπὸ  τὸ   Θεὸ  νὰ  μᾶς  συγχωρέσει  λαμβάνουμε  καὶ  τὴν ἄφεση  τῶν   ἁμαρτιῶν   μας   προστρέχοντας    στὸ   ἱερὸ Πετραχείλι  τοῦ   πνευματικοῦ   πατρός   μας. Διότι    ὅλοι  μας   πρέπει  νὰ  ἔχουμε  καὶ  ἀπὸ  ἕνα πνευματικὸ  ἱερέα   στὸν  ὁποῖο  θὰ  ἐξαγορεύουμε  τὰ  πνευματικά  μας      προβλήματα.

          Διότι  οἱ ἔννοιες  ζητῶ  συγγνώμη  καὶ   δίνω  συγχώρεση  πρὸς   αὐτοὺς    ποὺ  πράττουν     κακὸ   σὲ  κάποιον ἄνθρωπο   δὲν  εἶναι   ξένες  μεταξύ τους, ἀλλὰ  εἶναι  ἀλληλένδετες  καὶ  συνηφασμένες.   Ἡ  συγχώρεση  ἑνὸς  συνανθρώπου  μας      γαληνεύει   τὶς  ψυχές  μας, ἐνῶ  ἡ   ψυχικὴ   ψυχρότης      κάνει  τὶς  ψυχές μας  νὰ  βασανίζονται    ψυχικά.  Τὸ   ἀποτέλεσμα ὅμως   τῆς  συγχώρεσης  τῶν  συνανθρώπων  μας κάνει  τὶς   κοιμισμένες   συνειδήσεις  μας       νὰ   ξυπνοῦν   ἀπὸ   τὸ  λήθαργο τῆς  κακίας  καὶ  τῆς   ἁμαρτίας.    

            Θὰ ἤθελε ὅμως  κανείς  μας, ἀδελφοί μου,   νὰ ἀδικεῖται ἀπὸ  τοὺς  συνανθρώπους  του;  Ὄχι   βέβαια!    Γι’ αὐτὸ   καὶ   μεῖς  ὀφείλουμε  νὰ   μὴ  ἀδικοῦμε  τοὺς  συνανθρώπους  μας. Καὶ  ἄν  μερικοὶ  ἀπ’ αὐτοὺς   δὲν  ζητοῦν    συγχώρεση ἀπὸ  τοὺς  γείτονές  τους  ἀποδεικνύουν ἔτσι  τὴν ὑπερηφάνειά  τους·  φανερώνουν   ὅτι   δὲν   ἔχουν    δύναμη    νὰ     ὁμολογοῦν   τὰ  λάθη  τους.    

Καὶ  ἐνῶ ὁ   Κύριος  μᾶς  λέει: «Ἐν ὧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν»,  (Ματθ. 7,1) γι’ αὐτὸ   οἱ  σχέσεις  μας  μὲ  τὰ πρόσωπα  τῶν οἰκογενειῶν  μας  πρέπει  νὰ  εἶναι ὁμαλές.     Γιὰ   παράδειγμα,  ὅταν    στὴν   οἰκογένεια  ἤ   στὴ   κοινωνία   μας   συγχωροῦμε ὁ ἕνας  τὸν  ἄλλο   θὰ    ἔχουμε   καὶ    κοινωνίες   ὅπου  οἱ ἄνθρωποι  θὰ  βαδίζουν  σύμφωνα   μὲ  τὰ    χρηστὰ  ἤθη.

Γι’ αὐτὸ καὶ μεῖς  «συγχωρήσωμεν ἵνα συγχωρηθῶμεν»,  καὶ  ἄς  ζητοῦμε   ἄφεση   ἁμαρτιῶν»,  ὅπως  μᾶς  λέει  καὶ   ὁ   ἁγ.    Γρηγόριος    ὁ   Θεολόγος. Ἄν θέλουμε  λοιπὸν   νὰ     συγχωρηθοῦμε   ἀπὸ   τὸ Θεὸ   πρέπει      νὰ   συγχωρήσουμε  κι ἐμεῖς   τοὺς  συνανθρώπους  μας.

Ἡ   κενοδοξία ὅμως    καὶ ἡ     σαρκικὴ  ἡδονή, σύμφωνα  μὲ τὸν   ὅσιο   Μᾶρκο   τὸν  Ἐρημίτη,  εἶναι  δύο πάθη τὰ ὁποῖα ἐμποδίζουν τὸν ἄνθρωπο νὰ συγχωρεῖ τοὺς  συνανθρώπους  του.  Γι’ αὐτὸ  καὶ μεῖς  ἄς   πολεμοῦμε  τὸ  σαρκικὸ    θέλημά  μας  ἐργαζώμενα  τὰ    ἔργα  τῆς   ἀρετῆς.

          Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστός,  κατὰ  τὴν ἱερὴ  ὥρα   τῆς  Βαπτίσεώς  μας,  μᾶς   συμβουλεύει      νὰ πολεμοῦμε      τὰ  πάθη·  νὰ πολεμοῦμε τὴν  κενοδοξία, τὴ  γαστριμαργία,   καὶ   ὅλες   τὶς   ἄλλες   κοσμικὲς  ἡδονὲς  καὶ   ἁμαρτωλὲς  διασκεδάσεις.  «Αὐτὸς   ποὺ   συγχωρεῖ   τοὺς  συνανθρώπους  του  μπορεῖ,   κατὰ  τὸν  ἱερὸ  Χρυσόστομο νὰ ὀνομάζει καὶ   τὸ   Θεὸ   τῆς ἀγάπης  Πατέρα   του».   Στὴν   Κυριακὴ   Προσευχή, στὸ  Πάτερ  ἡμῶν  δηλαδή,   λέμε:    «ἄφες   ἡμῖν   τὰ  παραπτώματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν».  Πρέπει  λοιπὸν  νὰ  συγχωροῦμε   τοὺ  συνανθρώπους   μας  γιὰ  νὰ  μᾶς   βάλει  καὶ  ὁ Θεὸς   Πατὴρ   στὴ    Βασιλεία   τῶν   Οὐρανῶν.

  Ἡ  σωτηρία  μας ὅμως  ἔρχεται  μόνο  ὅταν  κλάψουμε  καὶ θρηνήσουμε  διὰ  τὰς    ἁμαρτίας  μας. Τὰ   δάκρυα  τῆς   μετανοίας   τῆς    Μ. Τεσσαρακοστῆς, ποὺ    ἀρχίζει  ἀπὸ   αὔριο    τὸ   πρωὶ   χαρίζουν   καὶ  σὲ  μᾶς,   ἐν   δυνάμει,     τὴν   ἄφεση   τῶν  ἁμαρτιῶν μας. Διότι  ὁ Θεὸς  «ἀγάπη  εστι» καὶ    συγχωρεῖ   ὅλα   τὰ ἁμαρτήματά μας  ἄν     συγχωροῦμε κι ἐμεῖς   τοὺς ἀδελφούς  μας.

Ἡ  ἀγάπη  τοῦ    Θεοῦ,   ἄλλωστε,       ἔπλασε  τὸν ἄνθρωπο  «κατ’ εἰκόνα»   καὶ    «καθ’  ὁμοίωσίν»  Του, καὶ   τὸν    ἔβαλε νὰ  κατοικεῖ     στὸν    Παράδεισο   τῆς   Ἐδέμ.  Ὅταν ὅμως   ὁ   ἄνθρωπος   βρισκόταν  στὸν   παράδεισο    γευόταν  καὶ   ἀπὸ   τοὺς   καρποὺς      τῶν  δένδρων  τοῦ  παραδείσου,  καὶ     μόνο  ἀπὸ   ἕνα  δένδρο,   τὸ   δένδρο   τῆς   γνώσεως   καλοῦ   καὶ  κακοῦ ἀπαγορευόταν  νὰ  τρώει,  καὶ  ἔδωσε  αὐτὴ    τὴν   ἐντολὴ στοὺς   πρωτοπλάστους    ὁ  Θεὸς  γιὰ  νὰ  δοκιμάσει  τὴν  πίστη  τους.       ὅμως  ἀπαγορευόταν ἡ  βρῶσις· ἀπὸ  τὸ καρπὸ  τοῦ δένδρου  τῆς γνώσεως καλοῦ καὶ κακοῦ.  Γιὰ  νὰ  δοκιμάσει   τὴν    πίστη   μας  ὁ   Θεὸς  ἔδωσε   καὶ  τὸ  νόμο  τῆς  νηστείας.  Καὶ   ὁ    Μ. Βασίλειος μᾶς  λέει ὅτι    ἡ νηστεία  εἶναι      «συνηλικιώτις   τοῦ   ἀνθρώπου». 

          Ἀγαπητοὶ  μου!   Ὅπως  εἴδαμε  στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα  γιὰ  νὰ  κερδίσουμε  τὴν σωτηρία   μας, καὶ    γιὰ          νὰ    συγχωρεθοῦμε  ἀπὸ  τὸν Κύριο πρέπει   νὰ  συγχωροῦμε κι ἐμεῖς    τοὺς  συνανθρώπους  μας.  Ἐξάλλου,    ὁ  θεσμὸς  τῆς  νηστείας  μπῆκε  στὴ  ζωή μας  ἀπὸ  τότε    ποὺ   ὁ   Θεὸς  δημιούργησε   τὸ   κόσμο   μας.  Καὶ   ἡ   νηστεία   μπῆκε  στὴ   ζωή   μας  γιὰ  νὰ  γίνουμε   τέκνα  ὑπακοῆς  τοῦ Θεοῦ.  Γι’ αὐτὸ καὶ  οἱ   ἐν Χριστῷ  ἀδελφοί  μας,   γιὰ  νὰ  εἶναι  ἀληθῶς    παιδιὰ  πρέπει νὰ  ζοῦν   καὶ   εὐσεβῶς.   Γι’ αὐτὸ καὶ  μεῖς  ἄς      ἀκολουθοῦμε   τὸ   Χριστὸ   ἰσοβίως,     καὶ   θεληματικά, γιὰ   νὰ  εἰσέλθουμε    στὴ  Βασιλεία  τῶν   Οὐρανῶν.   Ἀμήν!