Ο Όσιος Διονύσιος κτίτωρ Ιεράς Μονής Διονυσίου Αγίου Όρους

Ο Όσιος Διονύσιος καταγόταν από το χωριό Κορησσός Καστορίας και γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς. Ήταν  αδελφός του Οσίου Θεοδοσίου († 11 Ιανουαρίου), ηγουμένου της μονής Φιλοθέου του  Αγίου Όρους  και Επισκόπου Τραπεζούντος. Ο Όσιος, σε νεαρή ηλικία, ακολούθησε τον αδελφό του Θεοδόσιο. Από εκείνον  διδάχθηκε τα της μοναχικής πολιτείας και του ασκητικού βίου. Όταν ο Όσιος Θεοδόσιος έγινε Επίσκοπος  Τραπεζούντος, ο αδελφός του Διονύσιος τον  επισκέφθηκε. Από  τον Θεοδόσιο  εκάρη  μοναχός και αργότερα, το 1346,  χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον Επίσκοπο Ιερισσού. Ο  Όσιος Διονύσιος  γνωρίσθηκε με τον αυτοκράτορα   Αλέξιο  Κομνηνό (1350 – 1390 μ.Χ.), ο  οποίος  τον βοήθησε να τελειώσει την ανοικοδόμηση της ιεράς μονής του Τιμίου Προδρόμου που  είχε  αρχίσει  στο  Άγιον Όρος, η οποία  μέχρι  σήμερα είναι γνωστή με το όνομά του, μονή Διονυσίου. Για το λόγο αυτό εξασφάλισε  και  το  μέλλον  της μονής με Χρυσόβουλο, το  οποίο εκδόθηκε  το  Σεπτέμβριο  του  1374. Ο  Όσιος  Διονύσιος, αφού  παρέλαβε το Χρυσόβουλο, επέστρεψε από την Κωνσταντινούπολη στόν Άθωνα. Κατά την επιστροφή του ευρήκε λεηλετημένη  τη  μονή  και  διαπίστωσε ότι  όλοι  οι  μοναχοί  είχαν  αιχμαλωτισθεί. Αναζητώντας  τους  μετέβη στη  Βιθυνία, όπου  ευρήκε  τους  μοναχούς, τους  οποίους αφού εξαγόρασε  από τους πειρατές τους οδήγησε πάλι στο  Άγιον  Όρος. Το 1380  επισκέφθηκε, για την  ενίσχυση  της  μονής, την  Τραπεζούντα, και, το 1382, την Κωνσταντινούπολη.           
Ο Όσιος  Διονύσιος   κοιμήθηκε με ειρήνη  στην  Τραπεζούντα, το  1388, και  κηδεύθηκε  από  τον  αυτάδελφό του Θεοδόσιο στο ναό Χρυσοκεφάλου  της  Τραπεζούντος.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.          
Φῶς οὐράνιον, ἐν σοὶ σκηνῶσαν, λύχνον ἄσβεστον, τοῖς ἐν τῷ Ἄθῳ, Διονύσιε σαφῶς σε ἀνέδειξε· σὺ γὰρ Προδρόμου τὸν βίον μιμούμενος, Μονὴν αὐτῷ ἀνέγειρες περίβλεπτον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ᾿ Τῇ ὑπερμάχῳ.

Ὡς τοῦ Προδρόμου μιμητὴν βίου λαμπρότητι

Καὶ μοναζόντων ὁδηγὸν καὶ τύπον ἄριστον

Ἀνυμνοῦμέν σε οἱ δοῦλοί σου θεοφόρε.

Ἐν τῷ Ἄθῳ γὰρ βιώσας ὡς ἀσώματος

Καταυγάζεις ταῖς σαῖς πράξεσιν ἑκάστοτε   
Τοὺς βοῶντάς σοι, χαίροις Πάτερ Διονύσιε.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῶν Ὁσίων ὁ μιμητής, καὶ τῶν ἐν τῷ Ἄθῳ, γνώμων θεῖος δι’ ἀρετῆς· χαίροις τῆς Μονῆς σου, ἀντίληψης καὶ σκέπη, ἣν φρούρει οὐρανόθεν, ὦ Διονύσιε.