Ο Όσιος Βαρνάβας ο εν Βάση Κοιλανίου της Κύπρου

Από που καταγόταν  και  πότε  έζησε  ο  Όσιος  Βαρνάβας  δεν γνωρίζουμε. Δυστυχώς στη χειρόγραφη Ακολουθία του δεν υπάρχει Συναξάρι. Και στη Βάσα, όπου έζησε και ασκήτεψε, δεν υπάρχουν ζωντανές παραδόσεις για το βίο του. Ο Κύπριος χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς, που  στο  Χρονικόν  του  γράφει και για τους Αγίους  που έζησαν  στην  Κύπρο  ή  ήλθαν  από  γειτονικές  χώρες  σ’ αυτή, αναφέρει ότι  ο  Όσιος  Βαρνάβας  υπήρξε  ένας  από τους 300 κληρικούς  και λαϊκούς, που είναι γνωστοί με το όνομα  Αλαμανοί  και  που  κατέφυγαν στην  Κύπρο  μετά  την  κατάληψη της Παλαιστίνης από τους Σαρακηνούς. Όμως ο υμνογράφος του, στο Δοξαστικό των Αίνων, γράφει:  «Των μοναστών την καλλονήν, και των Βάσεων βλάστημα και κλέος...», πράγμα  που  δείχνει  πως  ο  Όσιος  ήταν  γέννημα  και  θρέμμα  και  δόξα  της  Βάσας.

Από  την  παιδική του  ηλικία  η  ψυχή του, γεμάτη καλοσύνη  και ευσέβεια, ξεκουραζόταν μονάχα στη μελέτη του Νόμου του Θεού  και καλλιεργούσε  το  χαρακτήρα του. Με  αυτό  τον  τρόπο  απέκτησε  ήθος και  σεμνότητα.

Ο Όσιος Βαρνάβας, σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις και την Ακολουθία  του, ασκήτεψε  σε ένα  σπήλαιο, που  ευρίσκεται  στα  Δυτικά του χωριού και  στη ρίζα ενός πέτρινου γκρεμού από  άσπρα  υδατώδη πετρώματα, και  έζησε  μια  ζωή  δοσμένη  εξ  ολοκλήρου  στον  Θεό  και στη  δόξα  του  Θεού.

Έτσι διακρίθηκε σε όλα στην ασκητική του πολιτεία  και  με  τη  Χάρη  του Θεού έγινε η φωτεινή λαμπάδα, που σκορπούσε το γλυκό φως της ολόγυρα. Εκτός  από  την  τακτική  μελέτη  του λόγου του Θεού, περνούσε πολλές  ώρες με την προσευχή. Η μελέτη, η προσοχή,  και η αυστηρή νηστεία ήταν τα όπλα με τα οποία καθημερινά αγωνιζόταν. Γίνεται συνόμιλος  των  Αγγέλων  και  ισάγγελος  επί  της γης. Η ευλογία του Θεού τον επεσκίασε πλουσιοπάροχα και τον κατέστησε και εδώ στη γη ακένωτη πηγή θαυμάτων και ευεργεσιών. Με πνεύμα πραότητος και δύναμη λόγου  δίδασκε ακούραστα κάθε φορά εκείνους που, ως διψασμένα  ελάφια, κατέφευγαν  στο  σπήλαιό  του, για  να  τον  ιδούν  και  να  τον  συμβουλευθούν  για  την  σωτηρία  τους.

Εκεί  στο σπήλαιο αυτό εκοιμήθηκε με ειρήνη  ο  Όσιος  Βαρνάβας. Ένα μεγάλο  θαύμα  συνόδευσε  κατά τον υμνογράφο την κοίμησή του.  «Θαύμα υπέρ  έννοιαν εν τη κοιμήσει σου γέγονεν, οσιόφρον θεσπέσιε, ηνίκα  το πλήθος των Βάσεων επέστη αθρόον, ώσπερ γαρ ήλιος το πρόσωπόν σου εξανατέταλκεν».    
Από  τα ιερά λείψανα του Οσίου  φυλάσσονται  τεμάχια  και  η  τίμια  κάρα  αυτού  στο  ναό  της Υπεραγίας  Θεοτόκου  της  Βάσας. Επίσης  στο ναό  αυτό ευρίσκονται  και  δύο εικόνες του  Οσίου, μία  παλαιά  και   μία νεώτερη, που  εικονίζει τον Όσιο να φέρει τούτη την επιγραφή: «Ιησού μνήμη  φωτίζει  τον  νουν  και  εκδιώκει  τους  δαίμονας».