Ο Άγιος Μητροφάνης Α΄ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Ο Άγιος Μητροφάνης ήταν υιός του αδελφού του αυτοκράτορος Πρόβου Δομετίου (276 – 282 μ.Χ.) και ήκμασε κατά τους χρόνους του Κωνσταντίνου του Μεγάλου (306 – 337 μ.Χ.). Προσήλθε στο  Χριστιανισμό και επατριάρχευσε κατά τα έτη 306 – 314 μ.Χ. Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος κατέστησε την Κωνσταντινούπολη πρωτεύουσα του Ανατολικού  Ρωμαϊκού Κράτους, ο Άγιος ήταν επίσκοπος αυτής. Επί της αρχιερατείας του, η Εκκλησία, δια του Μεγάλου Κωνσταντίνου, καθησύχασε από τους διωγμούς και έτυχε πάσης προστασίας. Επί των ημερών του εθεμελιώθησαν, επίσης, πολλές μεγάλες οικοδομές της πρωτεύουσας, μεταξύ  των οποίων και οι περίφημοι ναοί της Αγίας Σοφίας και  της Αγίας Ειρήνης. Κατά την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που συνήλθε στη Νίκαια, το 325 μ.Χ., δεν εμπόρεσε να παραστεί αυτοπροσώπως, λόγῳ γήρατος, απέστειλε όμως σε αυτή τον πρωτοπρεσβύτερο και μετέπειτα διάδοχό του Άγιο Αλέξανδρο († 30 Αυγούστου), άνδρα αναγνωρισμένο για τις αρετές και τον ένθερμο Χριστιανικό  ζήλό  του.

Ο Άγιος Μητροφάνης έζησε εκατόν δεκαεπτά έτη και εκοιμήθηκε με ειρήνη περί το 325 μ.Χ., εκηδεύθηκε δε υπό του επιστρέφοντος από τη Σύνοδο της Νικαίας Επισκόπου Νισίβιδος της Μεσοποταμίας Ιακώβου. Ο Μέγας Κωνσταντίνος, τιμών τη μνήμη του Αγίου Μητροφάνους, ανήγειρε προς τιμήν του ναό, στον οποίο μετακόμισε τα ιερά λείψανα αυτού.
Η Σύναξη του Αγίου Μητροφάνους ετελείτο στη Μεγάλη Εκκλησία και    στο σεβάσμιο ναό αυτού κοντά στο ναό της Μεγάλης Εκκλησίας ανερχομένης  της  Λιτής  στο  Φόρο.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.       
Ἀρετῶν ταῖς ἀκτῖσι καταλαμπόμενος, Πατριαρχῶν ἀνεδείχθης γέρας καὶ θεία κρηπίς, ὡς Χριστοῦ μυσταγωγός, Πάτερ Μητροφάνες, ἀπὸ δὲ θρόνου ὑψηλοῦ, τῇ Ἐκκλησίᾳ δαδουχεῖς, τὸ φέγγος τῆς εὐσεβείας. Καὶ νῦν ἀπαύστως δυσώπει, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν. 
Τὴν πίστιν Χριστοῦ, τρανῶς σὺ ἐδογμάτισας, καὶ ταύτην τηρῶν, εἰς πλῆθος ὄντως ηὔξησας, τὸ πιστόν σου ποιμνίον· σὺν Ἀγγέλοις ὅθεν Μητροφάνες, συναγάλλῃ νῦν, καὶ Χριστῷ πρεσβεύεις, ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῶν Πατέρων ἡ καλλονή· χαίροις τῶν Ὁσίων, κανὼν θεῖος ἐν ἀρετῇ· χαίροις Ἐκκλησίας, ὡράϊσμα καὶ κλέος, βάθρον Πατριαρχείας, Πάτερ Μητροφάνες.