ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΓΝΩΜΕΣ

Ὁμιλία   στὴν   Κυριακὴ  ΙΒ΄ Ματθαίου

«Πῶς  δυσκόλως  πλούσιος  εἰσελεύσεται  εἰς  τὴν  Βασιλείαν   τῶν  Οὐρανῶν;»

            Ἐπειδή, ἀδελφοί μου, ἡ ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία  ζοῦμε  εἶναι πολὺ ὑλιστικὴ  καὶ  πλουτοκρατικὴ  ἔχει πολὺ μεγάλη  ἀξία   ὁ  λόγος  αὐτὸς  τοῦ Κυρίου, «πώλησον τὰ  ὑπάρχοντά σου καὶ  δὸς  πτωχοῖς  καὶ δεῦρο  ἀκολούθει μοι»· λόγος      τὸν  ὁποῖο  δίδαξε  ὁ  Χριστὸς   ὄχι μόνο στὸν πλούσιο  νέο  τῆς  εὐαγγελικῆς  μας  περικοπῆς, άλλὰ εἶναι  καὶ  λόγος  ποὺ διδάσκεται  καὶ  πρὸς  ὅλους  τοὺς    πλουσίους  τῆς  ἐποχῆς  μας.  Διότι  μὲ  τὸν  λόγο  αὐτὸ τοῦ Κυρίου  καλοῦνται  ὅλοι  οἱ μαθητές  του νὰ  ἀποφεύγουν   τὸν   πλουτισμό,   ὡς  homo economicus  ἄνθρωποι,  ὡς  ἄνθρωποι  δηλαδὴ ποὺ  ἀγωνίζονται  νὰ  αὐξήσουν   τὰ  χρήματα  καὶ τὶς  περιουσίες  τους,  καὶ νὰ  ἐπιλέξουν  μιὰ  λιτὴ  ζωή, ἡ ὁποία  θὰ     ἔχοντας  τὴν  ἀρετὴ τῆς  ἀγάπης  πρὸς  ὅλους  τοὺς  πονεμένους καὶ δυστυχεῖς  ἀνθρώπους.  Ποιοὺς  κινδύνους ὅμως  ἐγκυμονεῖ  ὁ πλοῦτος πρὸς  τοὺς  χριστιανούς, ἀδελφοί μου;

            Κατ’ ἀρχὰς  πρέπει  νὰ  ὁμολογήσουμε ὅτι  δὲν εἶναι  ὁ  πλοῦτος  κακὸς ἀπὸ τὴ  φύση του. Γιατὶ  ὅταν   ὁ  Χριστὸς    προτρέπει  τὸν  ἄνθρωπο   νὰ  ἀποφεύγει  τὸν πλουτισμὸ θέλει  νὰ  μᾶς  πεῖ  πὼς  πρέπει  νὰ  κάνουμε καλὴ διαχείριση τοῦ πλούτου. Ὁ  πλοῦτος ἄλλωστε  εἶναι κι αὐτὸς   δημιούργημα τοῦ  Θεοῦ μας,  καὶ  μᾶς  ἐδώθη    γιὰ  νὰ ἐλεοῦμε  δι’ αὐτοῦ τοὺς  πάσχοντες  συνανθρώπους  μας. Ἄς  μὴ  ξεχνοῦμε, ἄλλωστε,  πὼς  δὲν  ἔχουμε  πτωχοὺς  ἁγίους  καὶ  Πατέρες  τῆς  Ἐκκλησίας  μας, διότι  ὁ Ἅγιος  Ἀθανάσιος, ὁ  Μ. Βασίλειος  καὶ ἄλλοι  πολλοὶ Πατέρες  εἶχαν  τεράστιες  περιουσίες  ἀλλὰ  τῆς  διαχειρίζονταν θεοφιλῶς.  Ἄν  καὶ  οἱ  ἄλλοι  πλούσιοι  ἔκαναν  ὅ,τι  ἔπραξαν  οἱ Ἅγιοι  αὐτοὶ Πατέρες  θὰ  κέρδιζαν  καὶ  τὴν  εἴσοδό τους  στὴ βασιλεία  τῶν οὐρανῶν,  ὅπως  τὴν ἐκέρδισαν καὶ ὅλοι  οἱ  ἅγιοι  τῆς Ἐκκλησίας  μας.   Κατὰ τὸν Ἅγιο  Ἀθανάσιο  Ἀλεξανδρείας  ὁ πλοῦτος  γίνεται  εἴτε  καλὸς εἴτε  κακός, ἀναλόγως τῆς  καλῆς ἤ  κακῆς  διαχειρήσεώς  του.  Ὅπως, γιὰ παράδειγμα, ἕνας  γιατρὸς ποὺ  χρησιμοποιεῖ  τὸ  μαχαίρι γιὰ νὰ κάνει  ἐγχείριση καὶ νὰ θεραπεύσει κάποιον ἄνθρωπο  χρησιμοποιεῖται  γιὰ τὸ  καλό, ἐνῶ ἀντίθετα  τὸ μαχαίρι τοῦ ληστῆ  καὶ  τοῦ φονιὰ  χρησιμοποιεῖται  γιὰ τὸ κακό, ἔτσι καὶ  ὁ πλοῦτος  ἄν χρησιμοποιεῖται  ὡς ἐλημοσύνη  πρὸς  τοὺς πτωχοὺς  εἶναι καλός.    Ἄν  θέλουν,  λοιπόν,  οἱ  πλούσιοι  νὰ  κερδίσουν τὴν  αἰώνια  ζωὴ τῆς  βασιλείας  τῶν  οὐρανῶν  πρέπει  νὰ  πράξουν  αὐτὸ ποὺ  ἔπρεπε νὰ  πράξει  καὶ  ὁ νέος  τῆς  εὐαγγελικῆς  μας  περικοπῆς.  Σὰν  τὶ  δηλαδή;  Νὰ  ἀφήσει  τὰ  πολλὰ  χρήματα  ποὺ εἶχε,  διότι  εἶχε  κτήματα  πολλά, ὅπως  λέει  τὸ Εὐαγγέλιο.     Αὐτός, ὅμως, ἐπειδὴ  ἀγαποῦσε  περισσότερο ἀπὸ  τὸ Χριστὸ τὸν χρυσό του   δὲν τὸ ἔπραξε.   Ἀλλὰ  καὶ οἱ σημερινοὶ   πλούσιοι πρέπει νὰ  ἀπαγκιστρωθοῦν  ἀπὸ τὰ  πλούτη  τους, ἄν  θέλουν  νὰ κερδίσουν τὴν αἰώνια  ζωή.   Διότι δὲν  γίνεται  νὰ  ὑπηρετοῦμε ταυτόχρονα  τὸν Χριστὸ καὶ  τὸν  μαμμωνᾶ.

          Πολλὲς  φορὲς  ὅμως  ἐπειδὴ  ὁ πλοῦτος  διαφθείρει καὶ συνειδήσεις ὀφείλουμε νὰ προσέξουμε  μὴ τυχὸν  παγιδευτοῦμε  ἀπὸ  τὴν  ἀγάπη τοῦ πλούτου  καὶ  γίνουμε  πλεονέκτες  καὶ φιλάργυροι ἄνθρωποι.  Ὀφείλουμε, ἐπἰσης,  νὰ  ἀποφεύγουμε  τὴν ἀγάπη τοῦ πλουτισμοῦ γιατὶ  κινδυνεύουμε  νὰ  ὁδηγηθοῦμε  στὴν  καταπάτηση  τῶν  ἠθικῶν ἀρχῶν  τοῦ Εὐαγγελίου, κινδυνεύουμε ἐπίσης  νὰ  ὑποδουλωθοῦμε  στὸν  μαμμωνᾶ ποὺ μᾶς  κάνει  νὰ  καταπιέζουμε   τοὺς  συνανθρώπους μας ποὺ ἐξαρτῶνται  ἀπὸ μᾶς.  Αὐτὸς  εἶναι καὶ  ὁ  λόγος  ποὺ   συμβουλεύει ὁ  ἀπ. Παῦλος  τὸν μαθητή του,  τὸν Τιμόθεο, λέγοντάς  του:  «Οἱ βουλόμενοι  πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς  πειρασμὸν  καὶ  παγίδα  καὶ  ἐπιθυμίας  ἀνοήτους  καὶ βλαβεράς, αἵτινες βυθίζουσι  αὐτοὺς  εἰς  ὄλεθρον  καὶ ἀπώλειαν». (Α΄Τιμ. 6,9-10) Μᾶς  λέει  ὁ  ἀπόστολος  Παῦλος,  δηλαδή,  ὅτι αὐτοὶ  ποὺ νομίζουν πὼς  θὰ  ἔχουν  χαρὰ  μὲ τὰ πλούτη  διαψεύδονται παταγωδῶς,  διότι  ὁ  πλοῦτος  φέρνει τελικὰ καὶ  ὑπέρμετρο  ἄγχος  καὶ πολλὲς  ψυχικὲς  ἀσθένειες. Διότι, ὅπως  λέει  καὶ  ὁ ἅγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος,  δὲν ὑπάρχει χειρότερο κακὸ  ἀπὸ  τὸ  νὰ  ἀγαπᾶ  κανεὶς  μανιωδῶς τὴν  πλεονεξία καὶ  νὰ  θέλει νὰ  αὐξάνει τὰ ὑλικὰ ἀγαθά του.

            Ὁ  πλοῦτος  ἐπίσης  αἰχμαλωτίζει ταὴν  καρδιὰ  τοῦ  ἀνθρώπου   ὑποδουλώνοντάς  τον    στὰ  ὑλικὰ  ἀγαθά.  Κάνει ἔτσι  τὸν  ἄνθρωπο  νὰ  μὴν  πιστεύει  στὸν Θεό, διότι  ἔπαψε νὰ ὑπάρχει  γι’ αὐτὸν ὁ  Θεός. «Εἶπεν ἄφρων  ἐν τῇ  καρδίᾳ  αὐτοῦ οὐκ ἔστι Θεός» (Ψαλμ. 52,1) λέει  ὁ Δαβίδ.  Γιατὶ γιὰ τὸν  πλούσιο  θεὸς  εἶναι μόνο  τὰ  χρήματά του.  Ἀκόμα  καὶ  ὁ νοῦς  τοῦ πλουσίου  σκοτίζεται  μὲ  τὸν  πολὺ πλοῦτο  του καὶ  νομίζει πὼς  θὰ  ζεῖ αἰώνια  ἐπὶ γῆς  καὶ  θὰ  χρησιμοποιεῖ  τὸν  πλοῦτο αὐτὸ  ὅπως  αὐτὸς  ἤθελε. Ὅμως  ὁ  λόγος  τοῦ  Ἁγίου Πνεύματος  διὰ τῆς  ἱερᾶς  γραφίδος  τοῦ    Ἁγίου   Ἰακώβου    τοῦ   Ἀδελφοθέου   θὰ  πεῖ  πὼς  «ὁ  πλοῦτος  ὡς  ἄνθος  χόρτου παρελεύσεται…».  (Ἰακ. 1,10-11)

            Ὁ  πλοῦτος,    ἀκόμα,  καθιστᾶ  τὸν  πλούσιο ἄνθρωπο   σκληρὸ καὶ  ἀνάλγητο,  κάνοντάς  τον  νὰ  μὴ δίνει σημασία  στὰ  βογγητὰ  τῶν  συνανθρώπων του.  Γιατὶ  οἱ μεγάλες  αὐτὲς  περιουσίες  τῶν  πλουσίων ἀνθρώπων  κάνουν  τοὺς  ἀνθρώπους  αὐτοὺς  νὰ  αἰχμαλωτίζονται ἀπὸ τὴν λάμψη  τοῦ χρυσοῦ ποὺ   ἔχουν  στὴν  κατοχή τους.  Δὲν  κινδυνεύουν  ὅμως ἀδελφοί μου  νὰ  χάσουν  τὴν  βασιλεπία  τῶν  οὐρανῶν  μόνο   οἱ  Κροίσσοι ἤ  ἄλλοι μεγιστάνες τοῦ  πλούτου  διότι  καὶ  οἱ  πτωχοί, ἄν  δὲν  προσέξουν, καὶ  ἀγαπήσουν  τὸν πλουτισμὸ κινδυνεύουν νὰ γίνουν  σκληροὶ καὶ ἀνάλγητοι, χάνοντας  καὶ  τὴν  δόξα τῆς  βασιλείας  τῶν  οὐρανῶν.  Ὑπάρχουν  ἄλλωστε  καὶ  φτωχότεροι  ἡμῶν ποὺ χρειάζονται  τὴ βοήθειά μας.  

            Ἀδελφοί μου!   Ἐπειδὴ    ὅμως  ὁ  πλούσιος  νέος  τῆς  εὐαγγελικῆς  μας  περικοπῆς  ἔχασε  τὴν  αἰώνια  ζωὴ λόγω  τῆς  ἀγάπης  τοῦ  πλούτου  του, καὶ  ἐπειδὴ  εἶχε παγιδευθεῖ  ἀπὸ  τὴν  ἀγάπη  ὅλων  τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν του.   Γι’ αὐτὸ  τὸ  λόγο  καὶ  μεῖς  οἱ  χριστιανοί,  ἀδελφοί  μου  καὶ  ἀδελφές μου,  ἄς  ἀπαγκιστρωθοῦμε  ἀπὸ τὴν μανία  τοῦ πλουτισμοῦ, διότι ἡ ἀγάπη  τοῦ πλούτου  καὶ  ἡ παγίδα  τῆς  πλεονεξίας  καὶ φιλαργυρίας  μᾶς  ὁδηγεῖ μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια  στὴν  αἰώνια  καὶ  πνευματική  καταστροφική.  Γι’ αὐτὸ εὔχομε  νὰ  ἀκολουθοῦμε   τὴ  διδασκαλία  τοῦ  Χριστοῦ μας καὶ  ὄχι  τὸ  λαθεμένο  παράδειγμα  τοῦ πλουσίου  νέου  τοῦ εὐαγγελίου μας. Ἀμήν!