Ο Άγιος Μίκαλλος

«Εγώ είμι το φως του κόσμου, ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία, αλλ' εξει το φως της ζωής» (Ιωάν. η', 12).

Ομιλεί ο  Κύριος  και λέγει! Εγώ είμαι το φως του κόσμου όλου του κόσμου.

Εκείνος που με ακολουθεί με εμπιστοσύνη απόλυτη κι ελπίδα και πρόθυμη  υπακοή στα λόγια, αυτός δεν πρόκειται ποτέ να περιπατήσει στο σκοτάδι, αλλά θα έχει πάντα μέσα του ζωηφόρο  και  πνευματικό φως που προέρχεται από την αληθινή ζωή, τον Θεό, και οδηγεί πάλι σ' Αυτόν.

Τα υπέροχα και σωστικά τούτα λόγια, που βγήκαν από το στόμα του Θείου Διδασκάλου για πρώτη φορά, έγιναν με τον καιρό σύνθημα ζωής από χιλιάδες ψυχές και χάρισαν στην Εκκλησία τις αμέτρητες μυριάδες των αγίων και των   μαρτύρων της πίστεως.

Τούτα τα λόγια έκαμαν βίωμα και ζωή τους όλοι οι  άγιοι. Τούτα τα λόγια έκαμε βίωμα και ζωή του κι ο άγιος Μίκαλλος ο προσφιλής και πολύ σεβαστός άγιος των κατοίκων της ωραίας Ακανθούς και των γύρω απ' αυτήν χωριών.

Με τούτο τον άγιο θα ασχοληθούμε κι εμείς στις γραμμές που ακολουθούν.

Όπως γράφουμε κι αλλού, ο άγιος Μίκαλλος είναι ένας από τους τριακόσιους  αγίους  που  ήρθαν  στην Κύπρο περί τα μέσα του 12ου αιώνα  μετά  τη  Β '  Σταυροφορία  (1147-1149  μ.Χ.).

Για  την  παιδική  ηλικία,  τους  γονείς  και την ιδιαίτερη πατρίδα του αγίου δεν έχουμε δυστυχώς καμιά πληροφορία. Εκείνο που συμπεραίνουμε γι' αυτόν είναι, πως ο άγιος, όταν ήταν νέος, αναγκάστηκε για μια καλύτερη ζωή να ξενιτευτεί. Πήγε στη Γερμανία κι εργαζόταν ως εργάτης με άλλους Έλληνες. Εκεί ευρισκόμενος άκουσε κάποια μέρα το συγκλονιστικό κήρυγμα που την εποχή εκείνη κηρυσσόταν παντού στις διάφορες  πόλεις  και  χώρες  της   Ευρώπης:           
-Αδέλφια,  ελάτε να συνεργαστούμε για ένα έργο ιερό! Οι Άγιοι Τόποι, εκεί που γεννήθηκε, μεγάλωσε, περπάτησε και δίδαξε ο Χριστός μας,  οι Τόποι στους οποίους έκαμε τόσα θαύματα, αλλά και διώχθηκε και συνελήφθηκε  και  σταυρώθηκε  και απέθανε και τάφηκε βρίσκονται κάτω από  τη μωαμεθανική εξουσία. Αλύπητα βασανίζονται όσοι τολμούν να πάνε εκεί ταπεινοί προσκυνητές. Οι Άγιοι Τόποι πρέπει να ελευθερωθούν. Και σ' αυτή την ιερή προσπάθεια καλούνται όλοι να βοηθήσουν.

Σε λίγο χρονικό διάστημα όσοι στην καρδιά τους ένιωθαν τη φλόγα της αγάπης του Χριστού να τους καίει, μαζεύτηκαν και δημιούργησαν μια μεγάλη στρατιά που ένα πρωί ξεκίνησε να κάμει έργο τον πόθο, που φλόγιζε τα στήθια των ανθρώπων αυτών. Η στρατιά αυτή, η γνωστή σαν δεύτερη σταυροφορία διαλύθηκε εκεί στη σημερινή Γιουγκοσλαβία. Ανάμεσα  στα  διάφορα  σώματα  στρατού  ήταν  και  τριακόσιοι  Έλληνες με αρχηγό κάποιο Αυξέντη,  τον  γνωστό  άγιο  Αυξέντιο.  Όταν  η στρατιά  διαλύθηκε, οι Έλληνες μαζεύτηκαν και μετά από μία ενθουσιώδη  ομιλία του Αρχηγού αποφάσισαν να τραβήξουν προς τα μέρη  του  Ιορδάνη  και να ζήσουν εκεί μια ασκητική ζωή, μια ζωή πλήρους  αφιέρωσης  στον  Θεό.

Η πρόταση έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Μετά από μια προσευχή που έγινε από μέρους όλων, οι άνθρωποι μας ξεκίνησαν. Πρώτα πήγαν και προσκύνησαν  όλοι  μαζί  στα  Ιεροσόλυμα.  Ύστερα  προχώρησαν  προς τα  έρημα  του  Ιορδάνη  με  σκοπό να αφιερωθούν στον Θεό και να ζήσουν εκεί τη ζωή που αποφάσισαν, τη μοναχική κι ασκητική ζωή. Η νηστεία,  η  προσευχή,  η  αγρυπνία, η μελέτη της Αγίας Γραφής, αλλά κι η έμπρακτη αγάπη προς όλους εκείνους που είχαν την  ανάγκη  τους,  να η καθημερινή τους φροντίδα. Το περιβάλλον δυστυχώς και ευτυχώς του Ιορδάνη  δεν  τους βοηθούσε καθόλου στη ζωή που  διάλεξαν  να  ζήσουν. Οι εχθροί της πίστεως του Χριστού που με φθονερό μάτι παρακολουθούσαν  τη  ζωή  και την πρόοδο των ασκητών στα μέρη εκείνα, άρχισαν να τους παρενοχλούν. Κι αυτοί για να γλιτώσουν μαζεύτηκαν μια μέρα στην παραλία με τον σκοπό να φύγουν από τον τόπο εκείνο. Εδώ βρήκαν ένα καράβι, μπήκαν μέσα και ήρθαν στην Κύπρο, που ήταν τότε ονομαστή για τη θεοσέβεια της. Το καράβι σταμάτησε  στην  Πάφο.  Μια παράδοση μάλιστα λέει, πως τούτο εξ αιτίας  μιας δυνατής τρικυμίας, τσακίστηκε πάνω στους βράχους. Ευτυχώς  οι  άνθρωποι  σώθηκαν  όλοι πάνω στα συντρίμμια του καραβιού  και  βγήκαν  έξω  στη στεριά. Απ' εδώ σκορπίστηκαν σε διάφορα μέρη του Νησιού κι έζησαν ο καθένας τη μακαρία ζωή με τον δικό του τρόπο.

Αυτό  έκανε κι ο άγιος Μίκαλλος. Με οδηγό τα λόγια  του  ψαλμωδού (ψαλμ. α', 1-2), που βεβαιώνουν πως είναι τρισευτυχισμένος και ευλογημένος από  τον Θεό ο άνθρωπος που αποφεύγει τις συναναστροφές με  ανθρώπους  διεφθαρμένους  και  ασεβείς και αντίθετα  έχει  δοσμένη  τη θέληση και τη σκέψη του στον νόμο του Κυρίου  και  αυτόν  μελετά μέρα  και νύκτα, προχώρησε στον δρόμο που διάλεξε. Μπροστά του έχει πάντα του  Θεού  το  θέλημα,  όπως  το  δίδαξε το  φως  του  κόσμου, ο Χριστός. Με τη σκέψη σ' αυτόν βαδίζει ανυπόδητος, διασχίζει  βουνά  και κάμπους διαβαίνει ποτάμια  ορμητικά, χείμαρρους, χωρίς  φόβο  και  ατρόμητος προχωρεί μέχρις  ότου  ύστερα από  πολλούς  κινδύνους  και  κόπους έφτασε στα μέρη της Ακανθούς. Δύο σπήλαια που βρήκε στο μέρος αυτό και που στέκονται ακόμη και σήμερα τον κάμνουν να σταματήσει και να διαλέξει το μέρος αυτό σαν τόπο της  ασκήσεώς  του.

Το περιβάλλον υπέροχο. Θάμνοι ποικίλοι κάλυπταν και καλύπτουν ακόμη  και σήμερα τον κάμπο γύρω κι ευωδιάζουν. Τα σπήλαια ευρύχωρα. Μπροστά απλώνεται απέραντη  η  γαλάζια  θάλασσα.  Ησυχία ονειρώδης. Μόνο ο φλοίσβος των κυμάτων ακούεται σιγαλά και το τραγούδι  των  πουλιών  που  πετάνε  πάνω στους θάμνους ταράζει κάπως την ησυχία του τοπίου. Σε τούτο το μέρος ο όσιος μας με ευγνωμοσύνη  απέραντη  στον  Πανάγαθο  Θεό  έστησε  τη σκοπιά του και κάτω  από  την  αιματόβρεκτη σημαία  του Σταυρού άρχισε τον αγώνα.  Σε όλη την ύπαρξη του μια σκέψη πρυτανεύει. Ο  Κύριος  κι  οι εντολές  του.  Καθετί  το  υλιστικό  του  είναι  ξένο κι αδιάφορο. «Σκύβαλα» θεωρεί όλα τα υλικά αγαθά, του κόσμου τούτου τα αγαθά, κάνοντας μια σύγκριση αυτών με τη χαρά και  την  ανάπαυση  που  δίνει ο Χριστός. Τα λόγια του ιερού υμνογράφου βρίσκουν κι εδώ πλήρη την εφαρμογή τους.

«Τοις ερημικοίς ζωή μακαριά εστί, θεϊκώ  έρωτι πτερουμένοις». Δηλαδή  η ζωή αυτών που για την αγάπη του Θεού πηγαίνουν και εγκαθίστανται στην έρημο μακριά από τον κόσμο, είναι ζωή μακαριά, ευλογημένη. Κι είναι η  ζωή αυτών των ανθρώπων τέτοια, γιατί οι μοναχοί είναι ελεύθεροι  από κάθε ταραχή και φροντίδα του κόσμου. Αυτοί συνέχεια έχουν στη σκέψη τον Θεό, και προς Αυτόν στρέφονται πάντα με μια αγάπη κι ένα έρωτα φλογερό κι αδιάκοπο. Μοναδικό μέλημα και φροντίδα  τους  έχουν  ένα πράγμα.  Να  αρέσουν  σ' Αυτόν.

Αυτό το μέλημα και τούτη τη φροντίδα έχει  κι  ο  όσιος  μας,  τον  Κύριο. Σ' αυτόν προσφέρει κάθε στιγμή και ώρα τον εαυτό του. Πόθος και παλμός  κι  αγώνας  του  καθημερινός, πως  να  γίνει  άνθρωπος  αρετής και  να  αρέσει  στον  Θεό.  Τα  λόγια  του  επιστήθιου  φίλου  του  Χριστού, του  Ιωάννου, είναι συνέχεια  μπροστά  του. «Ο  κόσμος  παράγεται  και  η επιθυμία  αυτού,  ο δε ποιών το θέλημα του κυρίου μένει  εις τον αιώνα» (Α'  Ιωάν. 6', 17). Τούτος ο μάταιος κόσμος  κι  οι  αμαρτωλές  επιθυμίες του ενώ παρέρχονται και μαζί τους  όλα  όσα  επιθυμούν  οι  άνθρωποι  να κατέχουν  μέσα  σ' αυτόν.  Εκείνος όμως που  αγαπά  τον  Θεό  και  εκτελεί  το  θέλημα  Του  δεν παρέρχεται. Μένει  αιώνια.  Δια  την  αγάπη του  Θεού εγκατέλειψε κι αυτός τον κόσμο και τα του κόσμου. Προσπάθεια του μοναδική έγινε τώρα η πρόοδος του στην αρετή. Το θέλημα  του  Κυρίου μελετά καθημερινά με προσοχή και ευλάβεια στο ιερό Ευαγγέλιο. Με την προσευχή επίσης τη θερμή, την αγρυπνία, τη νηστεία ανεβαίνει καθημερινά της  αρετής τα σκαλοπάτια. Με  τούτα  τα μέσα,  αφού σταύρωσε «την σάρκα συν τοις παθήμασι και ταις επιθυμίαις» όπως λέει ο θείος Απόστολος (Γαλ. ε', 24), ελεύθερος πια βαδίζει  σταθερά  για να φτάσει κάποια μέρα εκεί που βασιλεύει αδιάκοπα  η  αιώνια  μακαριότητα.

Στο απόμερο κι υπέροχο τούτο μέρος της μαρτυρικής μας Κύπρου το ποτισμένο με αίματα και δάκρυα τόσων οσίων και μαρτύρων έζησε ο άγιος  μας  χρόνια πολλά με βασική τροφή χόρτα του κάμπου και ρίζες και τρυφερές μύτες από αγριοβότανα. Λιτή η διατροφή του. Πλούσια η χαρά κι η γαλήνη της καρδιάς του. Πλουσιώτερη  η προσφορά  του  στις διψασμένες για  παρηγοριά  και  φωτισμό  ψυχές, που απ' τις πρώτες μέρες που τον γνώρισαν δεν έπαψαν  συχνά  να  τον  επισκέπτονται  και να εκζητούν τη βοήθεια του. Βοήθεια στις δυσκολίες και τους διωγμούς που αντιμετώπιζαν από τους σκληρούς κατακτητές της νήσου μας, τους Φράγκους. Αλλά  και  βοήθεια  στις  διάφορες αρρώστιες που έδερναν τους κατοίκους του πονεμένου αυτού τόπου. Καθημερινά, σε διάφορες ώρες,  πλήθη  χριστιανών τον  επεσκέπτοντο  για  να  ακούσουν  τα  λόγια και  τις  συμβουλές του  ή  για να ζητήσουν τη θεραπεία των ασθενών τους που του  έφερναν.

Η χάρη του αγίου  Πνεύματος  που  πλούσια  είχε σκηνώσει στην ψυχή του χάριζε την πολυπόθητη υγεία σε όσους με ειλικρινή μετάνοια τον επεσκέπτοντο  και  με πίστη βαθιά ζητούσαν από τις προσευχές του το έλεος του Θεού. Κανένας δεν έφευγε από το ασκητήριό του δυσαρεστημένος.  Η αγιότητα του είχε διαλάμψει στο νοητό της Εκκλησίας   στερέωμα. Και  όταν  η  αγάπη  του  Θεού  τον είχε καλέσει για να τον ξεκουράσει στην πέραν του τάφου ζωή, ήρεμα ο άγιος παρέδωσε την ψυχή του στις 7 Αυγούστου στα χέρια  Εκείνου  από τον οποίο  έλαβε  δόξα  άφθιτο  και  μακαριότητα  αιώνια.  Η  θαυματουργική του δύναμη συνεχίζεται και σήμερα σε όσους με πίστη  επισκέπτονταν μέχρι  την  επιδρομή  του  βάρβαρου  Αττίλα το 1974 το εκκλησάκι του, που βρισκόταν δίπλα στα σπήλαια και επλένοντο  με το αγίασμα του, ελάμβαναν τη θεραπεία στην αρρώστια τους και την παρηγοριά στη δοκιμασία τους.

Η  θαυματουργική  χάρη  του  αγίου  Μίκαλλου ανεφέρετο  στη  θεραπεία της μαλάριας και της λέπρας. Επίσης οι μητέρες που θήλαζαν τα παιδάκια τους, όταν δεν είχαν γάλα, πήγαιναν στη χάρη του με πίστη, θήλαζαν από τους σταλακτίτες που ήσαν στα σπήλαια  και  επεκαλούντο τη βοήθεια του, την οποίαν και ελάμβαναν πλούσια. Άρρητη ευωδία, αναφέρουν οι παλαιοί, ξεχυνόταν από τα δύο σπήλαια μέχρι   τελευταία, που έφθανε γύρω στα χωράφια που καλλιεργούσαν οι αγρότες της Ακανθούς. Δίπλα στα σπήλαια υπήρχε και υπάρχει ακόμη μια θαλερή μυρτιά,  «η μυρτιά του οσίου Μίκαλλου» στην οποία αποδίδονταν πλούσιες   θαυματουργικές   ιδιότητες.

Με την καρδιά σφιγμένη, αλλά και λουσμένη στα δάκρυα μιας ειλικρινούς μετάνοιας καλούνται οι κάτοικοι της πονεμένης  Ακανθούς όπου  κι  αν  βρίσκονται,  και  μαζί  μ' αυτούς κι όλοι  οι  πιστοί  χριστιανοί της  ηρωοτόκου  Κύπρου,  της  νήσου  που  την  αγιάζουν  τόσοι  άγιοι, μαζί  κι  ο όσιος Μίκαλλος για τον οποίο ομιλούμε, να ενθυμούνται πάντα,  μα  κι  όλοι να ενθυμούμαστε συχνά-πυκνά, τούτη  την  αλήθεια:       
Η  ειλικρινής  μετάνοια  είναι  το μοναδικό μέσο για να μπορεί ο άνθρωπος  κάθε φορά να επιτυγχάνει την έξοδο του από τις συμφορές που τον δέρνουν και τον στενοχωρούν. Η αληθινή μετάνοια είναι η δύναμη που οδηγεί τον άνθρωπο και τον πιο αμαρτωλό, στον δρόμο της σωτηρίας. Αυτό το μέσο, αυτό το φάρμακο καλούμαστε να χρησιμοποιήσουμε  κι  εμείς, τούτο  τον καιρό, αν θέλουμε να σωθούμε και να  επιτύχουμε  ξανά  τη  λύτρωση  και  τη σωτηρία μας. Είναι  καιρός με συντριβή ψυχής να μετανιώσουμε, να κλάψουμε για τις αμαρτίες μας και με ειλικρινή εξομολόγηση να ζητήσουμε να λάβουμε τα έλεος του Θεού, και θα το λάβουμε. Θα μας το χαρίσει η ευσπλαχνία του. Και  θα επιτύχουμε  τη  λύτρωση  που ποθούμε. Τότε ελεύθεροι θα ξαναγυρίσουμε και πάλι στα αγαπημένα μέρη.  Θα  ξαναπάμε  στα  χωριά μας. Θα ξανακτυπήσουν οι καμπάνες των εκκλησιών που οι βάρβαροι του Αττίλα δεν κατέστρεψαν και θα ξαναλειτουργηθούμε σ' αυτές  με ανείπωτη  χαρά και αγαλλίαση θα απευθύνουμε και πάλι θερμά τα ευχαριστώ μας στον Κύριο, την Παναγία Μητέρα Του και μητέρα  όλων  μας  και  στους  άγιους  μας.

Τότε με χαρά και  αγαλλίαση  θα  ψάλλουμε  και  πάλι  του ψαλμωδού μας τον επίκαιρο στίχο. «Αύτη η ημέρα ην εποίησεν ο Κύριος αγαλλιασώμεθα   και  ευφρανθώμεν  εν  αυτή».

Άγιοι  της  Κύπρου  μας,  άγιε  Μίκαλλε, δώστε, σας παρακαλούμε η ημέρα  αυτή  να 'ρθει  το  συντομώτερο.  Αμήν.

Απολυτίκιο Ήχος α’. του λίθου σφραγισθέντος.      
Της ερήμου πολίτης, και εν σώματι άγγελος, και θαυματουργός ανεδείχθης, θεφόρε πατήρ ημών Μίκαλλε, νηστείρ, αγρυπνία, προσευχή, ουράνια χαρίσματα λαβών θεραπεύεις τους νοσούντας, και τας ψυχάς των πίστειπροστρεχόντων σοι. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.

Έτερον απολυτίκιο υπό Χαραλάμπους Μ. Μπούσια. Ήχος δ. Ταχύ προκατάλαβε.
Χριστώ ευηρέστησαςοσιακή αγωγή, θεσπέσιε Μίκαλλε, εν τοις σπηλαίοις της γης οικήσας ως άσαρκος, εύχος και αντιλήπτωρ Ακανθούς της εν Κύπρω, πρέσβευε δωρηθήναι τοις πιστοίςουρανόθεν υγείαν και ειρήνην ψυχών αδιατάρακτον.