Ο Άγιος Φιλήμων ο Απόστολος και οι συν αυτώ Άρχιππος, Ονήσιμος και Απφία

Και  για τους τέσσερις  Αγίους  αναφέρει  ο  Απόστολος Παύλος  στην  προς  Φιλήμονα επιστολή  του.

Ο  Φιλήμων  και  η  σύζυγός  του  Απφία  ήταν  χριστιανοί  στην  πόλη  των  Κολοσσῶν, με ανεπτυγμένο αίσθημα φιλανθρωπίας. Χρησιμοποιούσαν δε τα πλούτη τους με προθυμία για την ανακούφιση  φτωχών,  ασθενών  και  για  την ανάπτυξη  του  έργου του  Χριστού.  Στο  χριστιανισμό  προσήλθαν  δια  του  Αποστόλου  Παύλου,  όταν  αυτός  είχε  έλθει  στην  πόλη  τους.

Μάλιστα, για τις αγαθοεργίες του Φιλήμονα γράφει συγκεκριμένα: «Χάριν έχομεν πολλήν και  παράκλησιν  επί  τη αγάπῃ  σου  ότι  τα  σπλάγχνα  των  αγίων  αναπέπαυται δια  σου,  αδελφέ».  Δηλαδή,  ἐχουμε  πολλή  χαρά  και  παρηγοριά  για  την  αγάπη  σου, διότι  οι  καρδιές των  αδελφών  χριστιανών  έχουν  βρει  ανάπαυση  με τις  ευεργεσίες και  αγαθοεργίες  σου,  αδελφέ.

Για τον Άρχιππο λέγεται ότι ήταν συγγενής, ίσως και  γιος του Φιλήμονα και  της Απφίας. Ο Παύλος, επειδή  ο  Άρχιππος είχε μεγάλη αφοσίωση στην  διάδοση  του Ευαγγελίου,  στην  προς  Φιλήμονα  επιστολή  του  τον  ονομάζει  στρατιώτη.

Ο Ονήσιμος ήταν υπηρέτης του  Φιλήμονα, από  τον οποίο  απέδρασε και  πήγε  στην Ρώμη. Εκεί  έπεσε στα δίχτυα του Αποστόλου Παύλου, που  τον έστειλε πίσω στο Φιλήμονα, χριστιανό  πλέον. Και  παρακαλεί  τον  Φιλήμονα  να  δεχθεί  τον  Ονήσιμο, όχι σαν υπηρέτη, αλλά σαν αδελφό.    
Κατά  την  παράδοση,  όλοι  μαρτύρησαν  για  την  διάδοση  του  Ευαγγελίου.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάβαλε.           
Τετρὰς ἡ θεόλεκτος, τῶν Ἀποστόλων Χριστοῦ, Φιλήμων καὶ Ἄρχιππος, καὶ σὺν Ἀπφίᾳ ὁμοῦ, ὁ θεῖος Ὀνήσιμος, λάμψαντες τοῖς ἐν σκότει, ἀληθείας τὴν γνῶσιν, ἤθλησαν ὁμοφρόνως, καὶ τὴν πλάνην καθεῖλον. Καὶ νῦν ἐξευμενίζονται, πᾶσι τὸν Κύριον.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὴν ἐν πρεσβείαις.       
Ὡς Ἐκκλησίας θεμέλιοι καὶ λαμπτῆρες, καὶ τοῦ Σωτῆρος Ἀπόστολοι θεηγόροι, Φιλῆμον Ἀπφία καὶ Ὀνήσιμε, καὶ σὺν Ἀρχίππῳ ἅμα, ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβεύσατε, τῷ Λόγῳ σοφοὶ ἱεροκήρυκες.

Μεγαλυνάριον.
Χαίρετε τοῦ Λόγου μυσταγωγοί, καὶ τῶν ἐν τῷ σκότει, πλανωμένων φωταγωγοί, Ἄρχιππε Φιλῆμον, Ὀνήσιμε Ἀπφία, Ἀπόστολοι θεόπται, Ἀγγέλων σύσκηνοι.