Ο Άγιος Θύρσος

Είναι  ένας από  τους  τρεις  Ιεράρχες  της  Καρπασίας. Στον  Χριστιανικό κόσμο  είναι  περισσότερο  γνωστός  με το λαϊκό  όνομα  «Άης  Θέρισσος» και  είναι  ένας  πολύ  σεβαστός  κι  αγαπητός  Άγιος.

Δυστυχώς  και  γι' αυτόν  οι  πληροφορίες  που  έχουμε  από  το  συναξάρι και  την  ακολουθία  του, είναι  πολύ  φτωχές  και  περιορισμένες.

Λίγα  πράγματα  μας  λένε  για  τη  ζωή και τη δράση του. Μερικοί μάλιστα  αμφισβητούν, άν  αυτός  υπήρξε  ιεράρχης  ή  όσιος  ή  μάρτυρας.

Και  τούτο, γιατί  με το  ίδιο  όνομα  είναι  και  ένας  άλλος  άγιος, που έζησε στα χρόνια της βασιλείας του αυτοκράτορα Δεκίου και που μαρτύρησε  στον  Ελλήσποντο.

Όμως  ο  Άγιος  Θύρσος  της  Καρπασίας  είναι  ιεράρχης.

Τέτοιο  τον  παρουσιάζουν  οι  εικόνες  του, όσο  κι  οι σχετικές παραδόσεις.

Πότε γεννήθηκε και που, μα και ποια υπήρξε η δράση του δεν γνωρίζουμε. Από  την  ακολουθία  του  μανθάνουμε  πως  υπήρξε «θρέμμα κάλλιστον των Καρπασέων»  και ότι «εκ Βρέφους» πόθησε επιμελώς  την  αρετή.

Τα λόγια αυτά  του  υμνογράφου  μας  βοηθούν  να  δεχτούμε  τον  Άγιό μας  σαν  ένα  πρόσωπο που γεννήθηκε στην όμορφη επαρχία της Κύπρου, την  Καρπασία. Κι  αφού  «εκ  βρέφους»  δηλαδή  από  την παιδική  του ηλικία πόθησε την αρετή, θα πρέπει και  οι γονείς του να ήταν  ευσεβείς κι  ενάρετοι. Και  σαν  τέτοιοι, αυτοί  θα  έρριψαν  στην ψυχή του για πρώτη φορά τα σπέρματα μιάς αγνής, ανώτερης πνευματικής  ζωής. Επίσης  από  νωρίς  αυτοί  θα φρόντισαν να συνδέσουν το  παιδί τους με την πηγή  της  χαράς  και  της  δυνάμεως, τον Χριστό  και  την  Εκκλησία.

Η  κατοπινή  εξέλιξη  του  μεγάλου  Πατέρα  μας  υποχρεώνει να δεχτούμε τη θεοσεβή οικογένεια, σαν μία «κατ’ οίκον Εκκλησία», που κέντρο  των  ενδιαφερόντων  της  είχε  μόνο  τον  Χριστό  και  το  θέλημά του.

Με της φαντασίας τη συνδρομή  προχωρούμε να δούμε μερικές  σκηνές από  τη  ζωή  της  ευλογημένης  αυτής  οικογενείας.

ΣΚΗΝΗ 1. Χειμωνιάτικο Βράδυ. Μαζεμένα γύρω από τη φωτιά όλα τα πρόσωπα, ύστερα από την βαριά δουλειά της ημέρας, κάθονται και συνομιλούν. Ο πατέρας  κρατάει  στα χέρια  ένα  πάπυρο. Τί  να ‘ναι  τάχα; Μερικές  σελίδες  απ’ την  Κ. Διαθήκη. Στο  λιγοστό  φως του λύχνου παίρνει και διαβάζει. Κι ύστερα το τυλίγει πάλι κι αρχίζει η συζήτηση: «Μακάριοι  οι  πτωχοί  τω  πνεύματι, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών». Μακάριοι οι πτωχοί  στο πνεύμα. Καλότυχοι εκείνοι  που  έχουνε  ταπεινή γνώμη για τον εαυτό τους. Γιατί η ταπείνωση  είναι η πρώτη αρετή. Η θρησκεία του Χριστού είναι η θρησκεία της ταπεινώσεως. Οι μυστηριώδεις αλήθειες του Θεού ξεσκεπάζονται  μόνο  στους  ταπεινόφρονες. Μιλά  ο  ένας, ακούν  οι άλλοι. Κάτι προσθέτει ο καθένας. Στο τέλος σηκώνονται. Κάνουν την προσευχή τους κι  ύστερα  με  την  ψυχή  γαληνεμένη  πάνε  να κοιμηθούν.

ΣΚΗΝΗ 2. Καλοκαιριάτικη νύχτα. Η οικογένεια  κάθεται  στην  αυλή. Σ’ ένα  κάθισμα  πεσμένο  είναι  ένα  κάνιστρο  με μερικά  κομμάτια  ψωμί και  λίγα χόρτα. Η οικογένεια έκαμε την προσευχή της και  παίρνει  το δείπνο  της. Τα  πρόσωπα  μιλούν  με  αγάπη  μεταξύ  τους. Κάποια στιγμή  ο  πατέρας  αρχίζει ένα ύμνο: «Αινείτε τον Κύριον εκ των ουρανών, αινείτε  αυτόν  εν τοις υψίστοις. Αινείτε αυτόν πάντες οι άγγελοι  αυτού, αινείτε αυτόν  πάσαι  αι  δυνάμεις  αυτού. Αινείτε  αυτόν ήλιος  και  σελήνη· αινείτε αυτόν  πάντα  τα  άστρα  και  το  φως.» (Ψαλμ. 148). Στο  τέλος  η  οικογένεια  σηκώνεται. Οι  ψυχὲς  λουσμένες  απ’ το φως  της  Χριστιανικής  πίστεως  και  της  ελπίδας  καληνυχτίζουν  η  μια την  άλλη  και  πηγαίνουν  στο  κρεβάτι.

ΣΚΗΝΗ 3. Κυριακάτικο πρωινό. Η οικογένεια είναι έτοιμη. Το κάθε πρόσωπο είναι ντυμένο με τα πιο καθαρά του ρούχα. Τα παιδιά προχωρούν μπροστά. Πίσω οι γονείς. Που πάνε; Για την εκκλησία. Φτάνουν. Κάνουν τον σταυρό τους κι εισέρχονται με ευλάβεια. Με προσοχή  παρακολουθούν  το  Μυστήριο  της  ζωής  και ακούν  του Χριστού τα λόγια. Τα λόγια που στ’ αλήθεια είναι τα μόνα ικανά να μορφώσουν πραγματικά τον άνθρωπο και να τον οδηγήσουν στη σωτηρία.

Τρείς  σκηνές! Σκηνές  γεμάτες  νόημα, ειρήνη, ευλογία! Ποιος  μπορεί  να μη  τις  ζηλέψει  και  να  μη  τις νοσταλγήσει; Μπορεί  να συγκριθούν αυτές με τον σημερινό τρόπο  ζωής  τόσων  και  τόσων  αυτοκαλουμένων Χριστιανικών  οικογενειών; Εδώ  του κόσμου  τα  αγαθά. Εκεί  η  λιτότης, η φτώχεια. Εδώ οι  φωνές, τα νεύρα, η απογοήτευση, το άγχος. Εκεί η αγάπη, η γαλήνη, η χαρά. Γιατί τόση και τέτοια διαφορά; Γιατί εκεί βασίλευε  ο  Χριστός, που είναι  η  οδός, η  αλήθεια, η  ζωή. Ναι! Ο  Χριστός που  είναι  η  πηγή  της  χαράς  και  η  ειρήνη  του  κόσμου!

Στο  χωριό  του  ο  Θύρσος  θα  πρέπει  να  έμαθε  και τα λίγα γράμματα, τα παπαδογράμματα των χρόνων εκείνων. Η μελέτη  όμως της Γραφής η τακτική και προσεκτική πλούτιζε καθημερινά τις γνώσεις του και καλλιεργούσε πλούσια την αγνή ψυχή  του. Την  καλλιεργούσε  τόσο, ώστε μικροί  και  μεγάλοι  με τον  καιρό  να  τρέχουν σ’ αυτόν  με λαχτάρα, για  να ακούσουν  από το στόμα του  τα  φρόνιμα  λόγια, τα  αγνά, τα  γεμάτα  από χάρη «τα  αλάτι  ηρτυμένα» (Κολασ. δ’, 6) κατά  τον  θείο  Απόστολο.

Έτσι  έζησε  τα  παιδικά  και  εφηβικά  του  χρόνια  ο Άγιος. Με  τη  μελέτη  της Αγίας Γραφής και τον αγώνα να επιτύχει τον αγιασμό  του σώματος. Όταν έφτασε στη νεανική ηλικία, τότε προσήλθε  στις  τάξεις  του  κλήρου κι υπηρέτησε ως  διάκονος  και  ιερέας στην  γενέτειρά του, την  Καρπασία. Αργότερα, όταν  χήρεψε ο επισκοπικός  θρόνος, δεν  δίστασε  μπροστά  στις παρακλήσεις όλων να αποδεχθεί την κλήση και να αναλάβει και το υψηλό  υπούργημα  του  επισκόπου. Το  ανέλαβε  και το  τίμησε.

Η  δράση  του  ως  επισκόπου  πρέπει  να  υπήρξε αξιόλογη. Η εποχή  της χειροτονίας του συμπίπτει με περίοδο «πολιτικών ανωμαλιών» για το μαρτυρικό  νησί  της  Κύπρου. Οι διωγμοί κι ο πόνος πλάκωνε τις καρδιές. Χρειαζόταν ο ενισχυτής, ο παρηγορητής, ο δυνατός κήρυκας που θα φλόγιζε και πάλι τις ψυχές και  θα τις ξεκούραζε. Και σαν  τέτοιος  βρέθηκε ο Δεσπότης.

Με τις επισκέψεις του στα χωριά και την ύπαιθρο, τις  συνεχείς  επισκέψεις του, μα και τη συμπεριφορά του την πατρική, διασκέδασε τον πόνο κι έδωκε πάλι στις πονεμένες καρδιές την  παρηγοριά, την  ελπίδα,  τη  χαρά. Στο πρώτο τροπάριο της ακολουθίας του, του Εσπερινού, διαβάζουμε: «Και  Καρπασέων πόλεις  εφαίδρυνας, δια  του  τρόπου  της  πολιτείας  σου, ω παμμακάριστε...» Η φράση  αυτή  μας  βοηθά  πολλά  να  νοήσουμε  και  να φανταστούμε. Τις  πονηρές  εκείνες  μέρες  ο  μακάριος  αθλητής  πρέπει  να έγινε του ποιμνίου του η ψυχή και  ο παρήγορος  άγγελος. Η πόρτα  του επισκοπείου του ήταν πάντα ανοικτή. Εκεί οι  πεινασμένοι  βρίσκανε το ψωμί, οι κατατρεγμένοι την ασφάλεια, οι πονεμένοι την  παρηγοριά, οι ορφανοί τον πατέρα κι ο καθένας ότι είχε  ανάγκη. Σύνθημα  της  ζωής  του είχε βάλει ο σπλαγχνικός και θεοφιλής επίσκοπος τα λόγια του θείου Παύλου: «Τοις πάσι γέγονα τα πάντα, ίνα πάντως τινάς  σώσω».  Κι  αυτός έγινε «τοις πάσι τα πάντα». Έγινε για  όλους  τα  πάντα, χωρίς  μονάχα  να παραβεί   ποτέ  το   θέλημα  του  Θεού.

Όταν οι  εσωτερικές  ανωμαλίες  συγκλόνιζαν  τις  κοινότητες, ο φλογερός επίσκοπος  έτρεχε κοντά στα φοβισμένα και  πονεμένα παιδιά του, πότε πεζοπορώντας μίλια μακριά, πότε καβάλα σε κανένα γαϊδουράκι – τι πολυτέλεια  αλήθεια! – για  να  ενισχύσει  και  ξεκουράσει  και  τονώσει.

- Παιδιά μου, τους έλεγε συχνά. «Μη  φοβηθήτε  από  των  αποκτεννόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι». Άς κάμνουν  επιδρομές οι  εχθροί του Χριστού. Κι άς αρπάζουν τις περιουσίες και το ψωμί των παιδιών μας. Ο Κύριος δεν θα μας  εγκαταλείψει. Μας  το  υπόσχεται! «Μη επιλήσεται  γυνή  του  παιδιού  αυτής  του  μη  ελεήσαι  τα  έκγονα  αυτής; Ει  δε και ταύτα επιλάθοιτο γυνή, αλλά εγώ ουκ επιλήσομαί σου, λέγει Κύριος».  Μήπως είναι δυνατόν, η μητέρα να λησμονήσει ποτέ τα σπλάγχνα της, τα παιδιά της; Αλλά κι άν υπάρξει τέτοια μητέρα, εγώ όμως ποτέ  δεν  θα σε  ξεχάσω, λέγει  και  βεβαιώνει  ο  Κύριος. Ναι! Δεν  θα μας ξεχάσει  ο  άγιος  Θεός. Μας  δοκιμάζει  μόνο. «Μας  δοκιμάζει  προς  το συμφέρον! Να ‘στε βέβαιοι, πως κάποια μέρα και πολύ σύντομα θα εξαλείψει  τα δάκρυά μας και θα  μας δώσει  πάλι  τη  χαρά. Το  Έθνος  μας, θα ζήσει και θα  θριαμβεύσει». Πόσο  επίκαιρα  είναι  τα  λόγια  τούτα  του αγίου επισκόπου και για τους σημερινούς Χριστιανούς του αναξιοπαθούντος  μαρτυρικού  νησιού.

Τα προφητικά  λόγια  του  ουρανόσταλτου  ιεράρχου  πραγματοποιήθηκαν κι οι προβλέψεις του επαληθεύθησαν. Οι Άραβες διατήρησαν κάποιο έλεγχο πάνω στο νησί μας μέχρι τον καιρό του Νικηφόρου Φωκά. Ο μεγάλος αυτός στρατηγός κι αργότερα αυτοκράτορας κατά το 965 λευτέρωσε την Κύπρο μας από την εξουσία τους και την έκαμε ξανά επαρχία  της  μεγάλης  μας  Βυζαντινής  αυτοκρατορίας.

Ο  φλογερός  πόθος  του  Αγίου  να  ζει  απερίσπαστα  κοντά στον Θεό, τον έκαμε μόλις βρήκε τον κατάλληλο διάδοχο να  παραιτηθεί  από το  αξίωμα του  Αρχιερέα. Ναι! Να παραιτηθεί  και  να  αποσυρθεί  σε  μία  σπηλιά  στη βόρεια  ακτή  της  Καρπασίας  και  εκεί  να ζήσει  τα  υπόλοιπα  χρόνια  της ζωής του  ως  ασκητής.

Στο  ησυχαστήριό  του  πλήθη πιστών τον επεσκέπτοντο  καθημερινά, για ν’ ακούσουν  τα λόγια και τις συμβουλές του και να πάρουν την  ευλογία  του. Στη σπηλιά αυτή έμεινε μέχρι τέλους. Με την προσευχή  και  την  αυστηρή άσκηση  «εκάθηρε  τας  αισθήσεις»  και  αναδείχθηκε «κανών, ασκητών  το καύχημα, Κυπρίων  το  μέγα  εύχος, και  Καρπασέων  αγλάϊσμα».

Ο  θάνατός του  καταλύπησε  τους  πάντας. Με  δάκρυα  τα  πνευματικά  του παιδιά κήδεψαν το άγιο σκήνωμά του και δίπλα στη σπηλιά που ασκήτεψε, έκτισαν ένα όμορφο ναό μέσα στον οποίο σε μια  λάρνακα φύλαξαν  τα  Ιερά  λείψανά  του.

Τα θαύματα που έκανε, όταν  ζούσε, συνεχίστηκαν  και   μετά  τον  θάνατό του. Ένα τέτοιο θαύμα είναι  και  τούτο: Ένας  Χριστιανός  απ' το  Καρπάσι πόνεσε  πολύ  στα  μάτια του. Υπέφερε  για  καιρό· το  ένα  μάλιστα  από  τα μάτια  κατέβασε  μέσα  άσπρο  και  δεν  έβλεπε  τίποτα. Μη  έχοντας  τι  να κάμει  θυμήθηκε  τον  Άγιο. Ετοίμασε τα απαραίτητα  για μία  λειτουργία και παρακάλεσε τον ιερέα να πάνε μαζί να λειτουργήσει και να τον κοινωνήσει. Πήγαν  από το  βράδυ. Όλη τη  νύχτα  σχεδόν  ο  άρρωστος  την πέρασε άγρυπνος, γονατιστός και  προσευχόμενος. Κατά  τα  ξημερώματα οι πόνοι μαλάκωσαν κι ο άνθρωπος κοιμήθηκε λίγο. Το πρωί  έγινε  η  θεία λειτουργία  και  κοινώνησε κιόλας. Αφού ξεκουράστηκαν, ξεκίνησαν για  το χωριό. Όταν έφτασαν κοντά στο γεφύρι, που βρίσκεται έξω από το Καρπάσι, στον άνθρωπό μας ήρθε μία επιθυμία να  βγάλει  από το  κεφάλι το μανδήλι με το οποίον είχε δεμένο το μάτι του. Το έκαμε. Και ω του θαύματος! Το μάτι του ήταν τελείως καλά κι έβλεπε θαυμάσια! Στ’ αλήθεια! «Τοις  αγίοις  τοις  εν  τη  γη  εθαυμάστωσεν  ο  Κύριος».

Χιλιάδες  πιστών  επισκέπτονται  κάθε χρόνο  τον  ομώνυμο  ναό του  για  να ζητήσουν με ευλάβεια τη χάρη του. Το αγίασμά του θεραπεύει τον ομματόπονο και τα δερματικά νοσήματα. Πιστεύεται όμως πως οι άρρωστοι, μετά που θα πλυθούν με το αγίασμα του αγίου, πρέπει νὰ ξεπλυθούν με θαλασσινό νερό. Επίσης σαν το αγίασμα μεταφερθεί, λέγεται  πως  χάνει  τη θεραπευτική του  ιδιότητα.

Η ζωή του μεγάλου ιεράρχου είναι μία υπόμνηση του τι μπορεί να επιτύχει  ένας ενάρετος  άνθρωπος. Άς  μη  γνωρίζει  πολλά  πράγματα. Άς μην  κρατά  διπλώματα. Άς έχει μόνον αρετή. Άς  είναι  ενάρετος! Τότε  έχει το παν. Και η  αρετή, όπως  ξέρουμε  επιτυγχάνεται  μόνο με τον Χριστό. Την  ποθούμε; Την  θέλουμε; Την  ζητούμε; Άς είναι  ο  δρόμος  και  ένας  ο τρόπος να την κερδίσουμε. 
Να  γίνουμε  άνθρωποι  του  Χριστού.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.

Τοὶς πίστει προστρέχουσι, Θύρσε τρισόλβιε, σορῷ τῶν λειψάνων σου, καὶ προσκυνοῦσα πιστῶς, τοῦ εἴδους ἐμφέρειαν, ἄφεσιν τῶν πταισμάτων, καὶ σωμάτων τὴν ρῶσιν, δώρησε ἱεράρχα, ἐκ παντοίων κινδύνων, καὶ παθῶν ἀρρώστιας, πάντας ἐκλύτρωσε.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’.
Καρπασέων τὸ κλέος καὶ Κυπρίων ἀγλάϊσμα, καὶ θαυματουργὸς ἀνεδείχθης, Θύρσε ἱεράρχα ἀοίδιμε, νηστεία, ἀγρυπνία, προσευχή, οὐράνια χαρίσματα λαβῶν, θεραπεύεις τοὺς νοσοῦντας, καὶ τὰς ψυχὰς τῶν πίστει προστρεχόντων σοι. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχὺν, δόξα τῷ σὲ στεφάνωσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.