Ο Όσιος Ῥωμανός ο Μελωδός

Οι  πληροφορίες  για  τον  βίο  του  Οσίου  Ῥωμανού  δυστυχώς  είναι λίγες.

Έζησε,  κατά  μία  εκδοχή  τον  8^ο  αιώνα  επί  του  βασιλέως  Αναστασίου του  Β΄. Αρχικά  είχε χρηματίσει διάκονος στην εκκλησία της Βηρυτού. Κατόπιν  μετέβη  στην  Κωνσταντινούπολη  και  έμεινε στα κελιά του Ναού της Θεοτόκου. Ο Ῥωμανός είχε μέτρια παιδεία και το ποιητικό ταλέντο του ήταν ακόμα άγνωστο. Διεκατέχετο όμως από μία βαθιά πίστη στην σεπτή μνήμη της Παναγίας της Παρθένου και τακτικά παρακολουθούσε στον Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών τις κατανυκτικές  ολονυκτίες.

Σε  μία  τέτοια, στην γιορτή  των Χριστουγέννων που παραβρέθηκε, η ψυχή  του γέμισε με κατάνυξη και όταν  γύρισε  στο  κελί του  είδε  όνειρο την  Παναγία να του προσφέρει ένα βιβλίο και  να του λέει να το καταφάει. Ο Ῥωμανός από  την επίδραση του  ονείρου  συνέθεσε  για  την γέννηση  του  Χριστού  το  τροπάριο «Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει».           
Από  την  στιγμή  αυτή  η  ποιητική  επιφοίτηση του  Οσίου  Ῥωμανού έμεινε  άσβεστη  και  αναδείχτηκε ο εξωχότερος και μεγαλύτερος μελῳδός  της  Εκκλησίας  μας.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.           
Ὡς σάλπιγξ θεόληπτος, τῶν οὐρανίων ᾠδῶν, ἐνθέως ἐφαίδρυνας, τὴν Ἐκκλησίαν Χριστοῦ, τοῖς θείοις σου ᾄσμασι· σὺ γὰρ τῆς Θεοτόκου, ἐμπνευσθεὶς τῇ ἐλλάμψει, ἔνθεος ὑμνηπόλος, ἐγνωρίσθης ἐν κόσμῳ· διό σε πόθῳ τιμῶμεν, Ῥωμανὲ Ὅσιε.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Ὤσπερ κιθάραν τῆς σοφίας παναρμόνιον

Καὶ ὑποφήτην θεοπνεύστων ἀναβάσεων

Εὐφημοῦμεν Ῥωμανέ σε ᾀσμάτων ὕμνοις.

Ἀλλ’ ὡς φόρμιγξ δωρεῶν τῶν ὑπὲρ ἔννοιαν

Πρὸς ἐγρήγορσιν ἡμᾶς θείαν διέγειρον          
Τοὺς βοῶντάς σοι, χαίροις Πάτερ Θεόληπτε.

Μεγαλυνάριον.
Ἄνωθεν τὸ δῶρον ἀπειληφῶς, ἐκ τῆς Θεοτόκου, παμμακάριστε Ῥωμανέ, ὕμνησας πανσόφως, τὰ θεῖα μεγαλεῖα, κενώσεως τοῦ Λόγου, ὡς ἔμπνουν ὄργανον.