Ο Άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης

«Ζηλούτε τα πνευματικά». Να επιθυμείτε με ζήλο τα πνευματικά  χαρίσματα. Τέτοιο ζήλο  σε  όλη  του  την  ζωή  είχε  και   ο  άγιος   Ανδρέας.

Από   τους  μεγάλους  εκκλησιαστικούς  ποιητές  ο  Ανδρέας, γεννήθηκε στην  Δαμασκό  από γονείς  ευσεβείς,  τον  Γεώργιο  και  την  Γρηγορία. Σε  ηλικία  15  χρονών,  κατατάχθηκε  στον κλήρο  (αναγνώστης)  του πατριαρχικού  θρόνου  των  Ιεροσολύμων,  από  τον  τότε  Πατριάρχη Θεόδωρο.

Στην  Ιερουσαλήμ,  ο  Ανδρέας  διακρίθηκε  για  την  μόρφωση  και  την αρετή  του  μεταξύ  των  αγιοταφιτών  πατέρων, γι’  αυτό  και  τον προέκριναν  να  σταλεί  στην  Κωνσταντινούπολη,  για  την  έκτη Οικουμενική  Σύνοδο  κατά  των  Μονοφυσιτών. Μετά το τέλος της Συνόδου, ο Ανδρέας παρέμεινε στη βασιλεύουσα, όπου χειροτονήθηκε διάκονος και διορίσθηκε διευθυντής του  ορφανοτροφείου  «Άγιος  Παύλος».  Η  έξοχη  επιμέλεια  που ανέπτυξε  στο  φιλανθρωπικό  αυτό  ίδρυμα,  τον  ανέδειξε  αρχιεπίσκοπο  Κρήτης.

Αφοσιωμένος  στα  καθήκοντα  της  νέας  του  θέσης,  αναδείχθηκε μέγας  εκκλησιαστικός  διοικητής,  αλλά  και  λαμπρός  διδάσκαλος  και ρήτορας.  Γι' αυτό και όλο του  το  ποιμνίο  τον θεωρούσε  πραγματικά  πατέρα.

Αλλά  ως  μητροπολίτης  πήρε  μέρος  στην  σύνοδο  που  συγκάλεσε  ο Φιλιππικός  Βαρδάνης (712)  και  υποστήριξε  τον  Μονοφυσιτισμό, αλλά  επανήλθε  στην  ορθή  πίστη  μετά  τον  θάνατο  του  Βαρδάνη.  Στο γυρισμό από την Κωνσταντινούπολη, όπου είχε πάει για διάφορες  υποθέσεις, πέθανε  (740 μ.Χ.)  επάνω  στο  καράβι.  Τον  έθαψαν  στην  Ερεσσό  της Μυτιλήνης, στο ναό της Αγίας Αναστασίας.          
Να σημειώσουμε  επίσης, ότι ο Άγιος  Ανδρέας,  συνέθεσε  και  αρκετά μουσικά τροπάρια και  κανόνες. Ένα από τα σπουδαία έργα του είναι και ο Μέγας Κανόνας,  που  ψάλλεται την Πέμπτη  της  Ε’  εβδομάδος  Νηστειών  της  Μ.  Τεσσαρακοστής.

Απολυτίκιον. Ήχος  πλ. α’. Τον  συνάναρχον  Λόγον.    
Του  Δαβίδ  την  κινύραν  Πάτερ  μιμούμενος, εν  Εκκλησία  Οσίων  προσᾴδεις  άσμα  καινόν, ως  σοφός  υφηγητής του  θείου  Πνεύματος·  συ  γαρ  εβρόντησας  ημίν,  τας  της  χάριτος ωδάς,  και  λόγον  δικαιοσύνης,  Ανδρέα  Πατέρων κλέος, προς  σωτηρίαν  των  ψυχών  ημών.

Κοντάκιον.  Ήχος  β’.  Τα  άνω  ζητών.         
Σαλπίσας  τρανώς,  τα  θεία  μελωδήματα,  εδείχθης  φωστήρ,  τω  κόσμω  τηλαυγέστατος, τω  φωτί  λαμπόμενος, της Τριάδος  Ανδρέα  Όσιε·  όθεν  πάντες  βοώμέν  σοι·  Μη  παύση πρεσβεύων,  υπέρ  πάντων  ημών.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις  ευσεβείας  θείος  αυλός,  και  της  Εκκλησίας, θεορρήμων  υφηγητής· χαίροις  ο  εν λόγοις,  και  άσμασιν  ενθέοις, Τριάδα  μεγαλύνων,  Ανδρέα  πάνσοφε.