Η Αγία Αλεξάνδρα η βασίλισσα και οι θεράποντες αυτής Απολλώ, Ισαάκιος και Κοδράτος οι Μάρτυρες

Η  Αγία Αλεξάνδρα ήταν σύζυγος του αυτοκράτορος Διοκλητιανού (284 – 305 μ.Χ.). Εντελώς διαφορετική  από εκείνον, που ήταν  τραχύς στα  αισθήματα  και φίλος της  βίας και του  αίματος, διακρινόταν για  την ήρεμη  ψυχική  της  διάθεση, την  ευσπλαχνία  και την φιλάνθρωπη  ζωή της.  Και  η  Χάρη του  Κυρίου  αύξανε μέσα της  τον  φωτισμό.  Και  το θείο έλεος την καταξίωσε κατά την διάρκεια του μαρτυρίου του Αγίου  Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου  να  αισθανθεί μέσα της  την  πνοή και  την  ορμή  της πίστεως στον Χριστό. Τότε, αφού στράφηκε προς τον αυτοκράτορα, τον παρακάλεσε να διατάξει την παύση  των μαρτυρικών βασανιστηρίων. Εκείνος υπέθεσε ότι η αυτοκράτειρα, ασυνήθιστη σε τέτοιου είδους θεάματα, κατελήφθη από οίκτο ασυνείδητο και απερίσκεπτο. Της είπε λοιπόν να αποσυρθεί. Αλλά έλαβε μεγαλόφωνη την απάντηση ότι μία τέτοιου είδους σκηνή  είναι  απάνθρωπη  και   ανάξια  του  στέμματος.

Και όταν ο αυτοκράτορας έβρισε το Όνομα του Χριστού, εκείνη με ανδρεία  φωνή διακήρυξε ότι καταγγέλλει ενώπιον του αληθινού  Θεού   τους  διώκτες  των  Χριστιανών και  ομολογεί  και  αυτή  την  πίστη  της  στον  Ιησού  Χριστό.

Ο αυτοκράτορας θέλησε να ερμηνεύσει την δήλωσή της ως διανοητική διατάραξη.  Αλλά εκείνη διαμαρτυρήθηκε και επανέλαβε την ομολογία της. Ο  Διοκλητιανός τότε  εξεμάνη. Ενώ  αυτός  ζητούσε  να  εξοντώσει  τους  Χριστιανούς, η  κατάκτησή  τους  εισήλθε  και  στα ανάκτορα και η ίδια η βασίλισσα προέβαλε φανερά την ίδια  πίστη  και  ήταν  συνήγορός τους. Διέταξε  λοιπόν  την  απαγωγή  και  τη  φυλάκισή  της.

Στην φυλακή η Αγία πέρασε τη νύχτα με προσευχή για τον εαυτό της και παρακαλώντας τον Κύριο για την  Εκκλησία Του,  η  οποία  τόσο  σφοδρά  κλυδωνιζόταν. Για την ζωή της δεν ενδιαφερόταν καθόλου. Επιθυμούσε μάλιστα να ελάμβανε μαρτυρικό θάνατο, αλλά αναχαιτιζόταν από ένα δισταγμό. Γνώριζε ότι  για  τον  σύζυγό της  δεν  υπήρχε  έλεος  ενώπιον  του  Θεού  που  ήταν  δίκαιος  κριτής,  δεν  ήθελε  όμως  να επιβαρυνθεί  η  ενοχή  του για το  έγκλημα   με  τον  δικό  της  φόνο  και  δεήθηκε προς τον Ύψιστο να παραλάβει την ψυχή της από την φυλακή εκείνη και να φανεί  ευσπλαχνικός προς αυτή, για το ότι  επί  τόσο  καιρό  εκείνη  παρακολουθούσε  απαθής  τους  διωγμούς των  Χριστιανών  κοντά  στο  πλευρό  του  διώκτη  αυτών.

Η δέησή της εισακούσθηκε. Δύο ημέρες πριν την θανάτωση του Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου, το έτος 303 μ.Χ., παρέδιδε την τελευταία της πνοή στη φυλακή. Το παράδειγμα  της  βασίλισσας  ακολούθησαν  και οι τρεις  από τους  ακόλουθούς της, ο Απολλώ,  ο  Ισαάκιος  και  ο  Κοδράτος. Τίμιοι  και  ενάρετοι  υπηρέτες,  αφοσιωμένοι  από καρδιά  στην αυτοκράτειρά τους, της  οποίας  γνώριζαν  την  αγαθότητα,  σκέφθηκαν  ότι  η απόφασή της και η πίστη της στον Χριστό έπρεπε να τους κάνει να εξετάσουν  και  αυτοί χωρίς  προκατάληψη  την  πίστη  στον  αληθινό  Θεό  και να κανονίσουν αναλόγως  τη διαγωγή τους στο μέλλον. Πήγαν λοιπόν σε έναν Χριστιανό  ιερέα, τον άκουσαν και αποχώρησαν από το σπίτι του ένθερμοι πιστοί, φωτισμένοι από τη Χάρη του Παρακλήτου, με την  απόφαση  να  ακολουθήσουν  το  παράδειγμα  της  βασίλισσάς  τους. Και  κάποια ημέρα ομολόγησαν και αυτοί την πίστη τους.        
Ο  Διοκλητιανός διέταξε την θανάτωσή τους. Και  τον  μεν  Κοδράτο  τον  αποκεφάλισαν, τους  δε  Απολλώ  και  Ισαάκιο τους υπέβαλαν στον θάνατο δια της πείνας  και  της  δίψας. Το βασανιστήριο αυτό υπήρξε οδυνηρότατο. Αλλά το αντιμετώπισαν με ανδρεία, παρηγορούμενοι από την ελπίδα ότι επρόκειτο να συναντηθούν στα σκηνώματα της δικαιοσύνης και της μακαριότητας μαζί με την Αγία βασίλισσα. Η ελπίδα τους ικανοποιήθηκε. Η Εκκλησία τιμώντας την μνήμη  τους,  τους  συνεορτάζει  μαζί της  την ίδια  ημέρα.

Απολυτίκιον. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.          
Τω Χριστώ προσελθούσα Αλεξάνδρα πανεύφημε, δια των μεγίστων θαυμάτων Γεωργίου του Μάρτυρος, κατέλιπες τιμάς βασιλικάς, και ώφθης των Μαρτύρων κοινωνός· μεθ’ ών πρέσβευε  απαύστως  υπέρ  ημών,  των  πίστει  εκβοώντων σοι· δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω συν  Αγίοις  Αθληταίς,  λαμπρώς σε  αριθμήσαντι.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Τα άνω ζητών.  
Μαρτύρων Χριστού, εδείχθης ισοστάσιος, δεχθείσα λαμπρώς, το  φως  της θείας πίστεως, ω Αλεξάνδρα πάνσεμνε· δια τούτο πιστώς εκβοώμέν σοι· τον βασιλέα της δόξης Χριστόν,  δυσώπει  υπέρ  των  ευφημούντων σε.

Μεγαλυνάριον.
Αίγλῃ λαμπρυνθείσα τη θεϊκή, σεμνή Αλεξάνδρα,  ωμολογήσας  τον Χριστόν, και  αυτού της  δόξης, συμμέτοχος  εγένου,  υπέρ  αυτού  θανούσα,  γνώμης  στερρότητι.