Ο Όσιος Παχώμιος ο Μέγας

Ο Όσιος Παχώμιος γεννήθηκε το 292 μ.Χ. στην Κάτω Θηβαΐδα της Αιγύπτου από γονείς ειδωλολάτρες και έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου του Μεγάλου (306 – 337 μ.Χ.). Στο στρατό, στον οποίο κατετάγη, γνωρίσθηκε με Χριστιανούς στρατιώτες και διδάχθηκε  από  αυτούς  τα  της  Χριστιανικής πίστεως. Όταν  δε  απολύθηκε από  τις  τάξεις  του  στρατού,  εγκατέλειψε  τον  κόσμο και  αφού  μετέβη  στην Άνω  Θηβαΐδα,  βαπτίσθηκε  και  εκάρη  μοναχός.

Επιθυμώντας  μεγαλύτερη  ησυχία,  για  να  αφοσιωθεί  στην  ερημική  ζωή  και την άσκηση, κατέφυγε στην έρημο και ετέθη υπό την πνευματική καθοδήγηση του περίφημου  ησυχαστού  Παλάμονος  († 12 Αυγούστου),  του οποίου  έγινε  τέλειος  μιμητής.

Μετά την κοίμηση του πνευματικού του πατέρα, περί  το  320 μ.Χ.,  κατέφυγε σε έρημο νησίδα του  Νείλου,  στη  νήσο  Ταβέννη  της  Άνω  Θηβαΐδος,  όπου βοηθούμενος  και  από  τον  ασπασθέντα  το  μοναχικό  σχήμα  αδελφό  του Ιωάννη,  ίδρυσε  μικρή  μονή.

Η  φήμη της αγιότητας και  της  συνέσεώς  του,  είλκυσε  πολλούς  μοναχούς, εξαιτίας δε  τούτου  ολοένα  και  μεγάλωνε  τη  μονή  του,  ώστε  σε  διάστημα ολίγων  ετών  αυτή  να  αριθμεί  περισσότερους  από  14.000  μοναχούς.  Έτσι  ο Όσιος  Παχώμιος  έγινε  ένας  από  τους  μεγάλους  οικιστές  και  ασκητές  της ερήμου.

Ο  Όσιος  Παχώμιος  θεωρείται  θεμελιωτής  της  κοινοβιακής  οργανώσεως των ασκητών.  Όπως φαίνεται από τη Λαυσαϊκή  Ιστορία, βιβλίο που έγραψε ο Παλλάδιος περί το 420 μ.Χ., οι μοναχοί του Παχωμίου, που ονομάζονταν Ταβεννησιώτες, ζούσαν ανά τρεις σε μικρά οικήματα. Ο Όσιος  Παχώμιος  επέβαλε  στους  μοναχούς  κοινή  προσευχή  κάθε  πρωί  και βράδυ (συνολικά βέβαια οι μοναχοί προσεύχονταν, σύμφωνα με τον Κανόνα,  δώδεκα  φορές την ημέρα και  δώδεκα τη νύχτα), κοινή  εργασία, κοινά έσοδα,  κοινές  δαπάνες,  κοινά  γεύματα  και  ομοιόμορφη  ενδυμασία. Τα  γεύματά  τους  αποτελούνταν  από  φυτικές  τροφές  και  τυρί.  Κατ’  αυτά  οι μοναχοί δεν μιλούσαν μεταξύ τους και, γι’ αυτό, συνεννοούνταν με νεύματα. Κάλυπταν δε τα πρόσωπά τους κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να βλέπουν μόνο την τράπεζα. Η  ομοιόμορφη στολή τους αποτελείτο από τα εξής ενδύματα: λινό χιτώνα («λεβιτωνάριο»), που έφθανε λίγο κάτω από τα γόνατα και ζωνόταν  με  ζώνη,  λευκό  μαλλοφόρο ένδυμα  αιγός  ή προβάτου  («μηλωτή»),  επίσης  ζωσμένο,  που  έφθανε  ως  τα γόνατα  και  είχε  τη  μαλλοφόρο  όψη  προς τα  έξω,  κωνοειδές  κουκούλιο, που στό πίσω μέρος έφθανε ως τους ώμους, και μικρό λινό ωμοφόριο («μαφόριον»  ή  «μαφόριον»),  που  κάλυπτε  συνήθως  τον  αυχένα  και  τους ώμους.  Υποδήματα  σπανίως  χρησιμοποιούσαν.

Οι  Ταβεννησιώτες  μοναχοί  κοιμούνταν  καθήμενοι  και  κοινωνούσαν των Αχράντων  Μυστηρίων  κάθε  Σάββατο  και  Κυριακή.  Διαιρούνταν σε είκοσι τέσσερα τάγματα, καθένα από τα  οποία  χαρακτηρίζονταν  με  ένα  γράμμα της αλφαβήτου, ανάλογα με την  κατάσταση  και  τον  τρόπο  συμπεριφοράς εκείνων  που  το  αποτελούσαν.

Πνεύμα οργανωτικό και απαράμιλλος στην καθοδήγηση και  διακυβέρνηση προσώπων και πραγμάτων, κατόρθωσε να διατηρήσει μεταξύ του  πλήθους της περί αυτόν αδελφότητας πειθαρχία και αγάπη, φροντίζοντας ως φιλόστοργος  πατέρας  για  τις  πνευματικές  και  υλικές  τους  ανάγκες,  δια  δε των σοφών συμβουλών του και του παραδείγματός του να  τους  ενθαρρύνει στον αγώνα  προς  την  αγιότητα.  Λόγω  της  θεοσεβείας  και  της  θεοφιλούς δράσεώς του ο  Όσιος Παχώμιος προικίσθηκε  από  τον  Θεό  δια  της  χάριτος της θαυματουργίας και επιτέλεσε πλείστα όσα θαύματα.       
Το 348 μ.Χ. περιποιούμενος ο ίδιος τους μοναχούς που ασθένησαν από πανώλη, αρρώστησε και ο ίδιος και μετά από λίγο πέθανε. Τον Όσιο Παχώμιο διαδέχθηκε στην ηγουμενία της μονής ο Όσιος Θεοδόσιος ο Ηγιασμένος  († 16  Μαΐου).

Απολυτίκιον. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.       
Αγελάρχης εδείχθης του Αρχιποίμενος, Μοναστών τας αγέλας Πάτερ Παχώμιε, προς την μάνδραν οδηγών την επουράνιον, και το πρέπον ασκηταίς, εκείθεν σχήμα μυηθείς, και τούτο πάλιν μυήσας· νυν δε συν τούτοις  αγάλλη,  και  συγχορεύεις  εν  ουρανίαις  σκηναίς.

Κοντάκιον  Ήχος β’. Την εν πρεσβείαις.       
Την των  Αγγέλων  εν  σώματι  πολιτείαν,  επιδειξάμενος  Παχώμιε θεοφόρε, τούτων και της ευκλείας ηξίωσαι, τω του Δεσπότου θρόνω, συν  αυτοίς παριστάμενος,  και  πάσι  πρεσβεύων  θείαν  άφεσιν.

Μεγαλυνάριον.
Πάχος  απορρίψας  το  γεηρόν,  προς  γνόφον  εισέδυς,  των  αΰλων  θεωριών· όθεν εκομίσω, τας θεογράφους πλάκας, Παχώμιε παμμάκαρ,  ζωής της κρείττονος.