Οι Άγιοι Αρίσταρχος, Πούδης και Τρόφιμος οι Απόστολοι εκ των εβδομήκοντα

Οι Άγιοι Απόστολοι Αρίσταρχος, Πούδης και Τρόφιμος  ανήκαν  στον  κύκλο των Εβδομήκοντα Αποστόλων († 4 Ιανουαρίου) του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.

Για  τον  Απόστολο  Αρίσταρχο  αναφέρεται  στις  Πράξεις  των  Αποστόλων  ότι ήταν Μακεδόνας καταγόμενος από τη Θεσσαλονίκη και κατά πάσα πιθανότητα  Ιουδαίος.  Οπωσδήποτε ο  Απόστολος  Αρίσταρχος  υπήρξε  από τους πρώτους μαθητές του  Αποστόλου Παύλου στη Θεσσαλονίκη,  ο  οποίος και  τον  μνημονεύει  στις  προς  Κολοσσαείς  και  Φιλήμονα  επιστολές  του.

Ο Απόστολος Αρίσταρχος ήλθε στην Έφεσο κομίζοντας χάρη των Χριστιανών  των  Ιεροσολύμων  τη «λογία». Το προϊόν του  εράνου  έφεραν  οι Γάιος, Σεκούνδος και Αρίσταρχος. Από τότε ο  Αρίσταρχος  έγινε  αχώριστος σύντροφος του Αποστόλου Παύλου ως τη  Ρώμη.  Τον  Απόστολο  Αρίσταρχο τον συναντούμε και στο 19^ο κεφάλαιο των  Πράξεων,  όπου  ο  Ευαγγελιστής Λουκάς  περιγράφει  με  εξαιρετική  ζωηρότητα  τα  επεισόδια  της  Εφέσου.  Ο αργυροκόπος  Δημήτριος  είχε  χολωθεί  από  τη  μεταστροφή  των  κατοίκων της  Εφέσου  προς  τη  νέα πίστη  και  γι’ αυτό  ξεσήκωσε  το  λαό εναντίον  του Αποστόλου  Παύλου  και  των  συνεργατών  του  Αριστάρχου  και  Γαΐου.

Ο  Συναξαριστής αναφέρει ότι ο Απόστολος Αρίσταρχος  υπήρξε  Επίσκοπος της  Απαμείας της Συρίας «και όλους τους εκεί ευρισκομένους απίστους επέστρεψεν εις την της αληθείας και ευλαβείας επίγνωσιν».  Η  δε  παράδοση θεωρεί  ότι ο  Απόστολος  Αρίσταρχος  συναντήθηκε  πάλι  με  τον  Απόστολο Παύλο  στη  Ρώμη  και  μαρτύρησε  επί  Νέρωνος (54 – 68 μ.Χ.).  Η  Εκκλησία τιμά την μνήμη του Αγίου Αποστόλου Αριστάρχου και στις 27  Σεπτεμβρίου.

Ο  Απόστολος  Πούδης μνημονεύεται  στην  Β’  προς  Τιμόθεον  επιστολή  του Αποστόλου  Παύλου,  του  οποίου  ήταν  ακόλουθος στα παθήματα και  τους διωγμούς. Υπέστη μαρτυρικό θάνατο επί Νέρωνος (54 – 68 μ.Χ.).
Ο Απόστολος Τρόφιμος μνημονεύεται στις Πράξεις και την Β’ προς Τιμόθεον επιστολή του Αποστόλου Παύλου, τον οποίο  ακολούθησε στο κήρυγμα  του  Ευαγγελίου  και  υπέστη μαζί του διωγμούς  και  κακώσεις. Υπέστη  μαρτυρικό  θάνατο  επί  Νέρωνος  (54 – 68 μ.Χ.).

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Χορείαν  την  τρίπλοκον,  των  Αποστόλων  Χριστού,  συμφώνως τιμήσωμεν, ως  ποταμούς  λογικούς,  της  θείας  χρηστότητος,  Πούδην  συν  Αριστάρχω,  και Τροφίμω  τω  θείω, λόγοις θεογνωσίας, καταρδεύσαντας κόσμον. Αυτών Χριστέ  μεσιτείαις,  πάντας  οικτείρησον.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Ως απαρχάς της φύσεως.          
Ως  ιεροί  συνέκδημοι,  Παύλου του  θεοκήρυκος,  την  οικουμένην συν τούτω διήλθητε, γνώσιν την θείαν  σπείραντες,  Αρίστερχε  θεόφρον, συν  Τροφίμω τω  θείω  και  Πούδη  ένδοξε·  διο  και  ηθληκότες,  αξίως  συνεδοξάσθητε.

Μεγαλυνάριον.
Τρίφωτος λυχνία των αγαθών, των της ευσεβείας, εχρημάτισαν  τοις  εν  γη, Αρίσταρχος  Πούδης,  και  Τρόφιμος  ο  θείος, τοις  εν  νυκτί  του  βίου, το φως εκλάμποντες.