Οι Άγιοι Σταμάτιος και Ιωάννης οι Νεομάρτυρες οι αυτάδελφοι και ο συνοδίτης αυτών Νικόλαος

Οι Άγιοι Νεομάρτυρες Σταμάτιος, Ιωάννης  και Νικόλαος κατάγονταν από  τις  Σπέτσες  και  μαρτύρησαν  υπέρ  του  ονόματος  του  Χριστού  στη  Χῖο, το  έτος 1822 μ.Χ. Από  αυτούς  οι  δύο  πρώτοι, ο Σταμάτιος  και  ο Ιωάννης, ήσαν αδελφοί. Ο  πατέρας τους  ονομαζόταν  Θεόδωρος Γκίνης και  η  μητέρα  τους  Ανέζω.

Κατά το έτος 1822 μ.Χ. οι Άγιοι ξεκίνησαν το ταξίδι τους για την Κωνσταντινούπολη μαζί με άλλους πέντε ναυτικούς, που ασχολούνταν με το εμπόριο, μεταξύ των οποίων ήταν και ο συναθλητής αυτών Νικόλαος. Η σφοδρή θαλασσοταραχή  τους ανάγκασε να προσαράξουν απέναντι  από  τη  Χίο, σε παραλία της Μικρασιατικής γης που ονομαζόταν Τσεσμέ. Αφού εξήλθαν στην ξηρά, φοβούμενοι τους Τούρκους, εμπιστεύτηκαν την ζωή  τους σε  κάποιον  Χριστιανό, τον  οποίο  παρακάλεσαν να μεριμνήσει, δίδοντάς του αμοιβή για την εξεύρεση  υλικών, προκειμένου  να  επισκευάσουν  το χαλασμένο πλοιάριό τους. Όμως  αυτός τους πρόδωσε στον αγά και  οδήγησε εναντίον  τους,  τους Τούρκους στρατιώτες, οι  οποίοι  τους  κατεδίωξαν. Από  τους  επτά  οι  δύο  φονεύθηκαν, άλλοι  δε  δύο έφυγαν δια θαλάσσης. Οι  Οθωμανοί, εξαγριωμένοι, συνέλαβαν τους  δύο  αδελφούς, Σταμάτιο  και  Ιωάννη  και  τον γέροντα πλοίαρχο  Νικόλαο. Ο πασάς, αφού  τους  ανέκρινε, έδωσε εντολή να φυλακίσουν τους  δύο αδελφούς και  να  αποκεφαλίσουν  το  Νικόλαο  στην  εκτός  του  κάστρου  πεδιάδα.

Οι Τούρκοι  προέτρεπαν  το  Νικόλαο να αλλαξοπιστήσει, για να γλυτώσει  τον  θάνατο  και  να κερδίσει  την  ζωή, εκείνος  όμως  απάντησε με θάρρος ότι  δεν  αρνείται  την πίστη του. Έτσι,  ομολογώντας τον  Χριστό, δέχθηκε  το στεφάνι του μαρτυρίου, αφού απέκοψαν την τίμια κεφαλή αυτού.        
Οι  Τούρκοι  προσπάθησαν  να εξισλαμίσουν  και  τους  δύο αδελφούς. Παρά  τις  μεθοδικές  και  επίμονες  προσπάθειες αυτών, επί επτά συνεχείς ημέρες, δεν κατάφεραν τίποτε. Οι Μάρτυρες βρήκαν την ευκαιρία  και  απέστειλαν κρυφά  έγγραφη  την  εξομολόγησή  τους  προς τον  Μητροπολίτη Χίου, ο  οποίος τους έδωσε την ευλογία του, για να προχωρήσουν προς τον δρόμο του μαρτυρίου με πνευματική ανδρεία. Κοινωνήσαντες  δε  των  Αχράντων Μυστηρίων, των οποίων την αποστολή  οικονόμησε ο Επίσκοπος  δια  γυναικός, ήσαν  έτοιμοι  για  την μεγάλη  θυσία. Προσαχθέντες ενώπιον του πασά, διεκήρυξαν  και  πάλι την  ακλόνητη πίστη  τους  στὸν  Χριστό και πορευόμενοι προς το μαρτύριο φώναξαν προς το πλήθος: «Χριστιανοί  είμεθα, για τον  Χριστό πηγαίνουμε στον θάνατο». Έτσι  δέχθηκαν τους στέφανους του μαρτυρίου, αποκεφαλισθέντες, ο  μεν νεομάρτυρας Σταμάτιος  σε  ηλικία 18  ετών, ο  δε  νεομάρτυρας  Ιωάννης  σε  ηλικία  22 ετών.

Απολυτίκιον. Ήχος  δ’. Ταχύ προκατάλαβε.           
Νομίμως αθλήσαντες, υπέρ Χριστού του Θεού, παμμάκαρ Σταμάτιε, συν Ιωάννη  ομού, αυτάδελφοι ένδοξοι, σύναθλον δε εν πάσι, τον Νικόλαον σχόντες, δόξης της των Μαρτύρων, ηξιώθητε άμα, πρεσβεύοντες  τη  Τριάδι, υπέρ  των ΄ψυχων  ημών.

Κοντάκιον. Ήχος  γ’. Η Παρθένος  σήμερον.          
Οι  στερροί αυτάδελφοι, μιά αθλήσαντες γνώμη, ο κλεινός Σταμάτιος, συν Ιωάννη  ενθέως,  τέτμηνται,  συν  Νικολάω,  τω  ομοψύχω,  χαίροντες  αυτών τας  κάρας πίστει Κυρίου· δια  τούτο μαρτυρίου, το θείον γέρας θεόθεν έλαβον.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις αυταδέλφων η  ξυνωρίς,  Ιωάννη  μάκαρ, και  Σταμάτιε  καρτερέ, συν τω Νικολάω, υμών τω συνοδίτη, Σπετσών οι πολιούχοι, Χίου σεμνώματα.