Ο Όσιος Διονύσιος κτίτωρ Ιεράς Μονής Διονυσίου Αγίου Όρους

Ο  Όσιος Διονύσιος καταγόταν από το χωριό Κορησσός Καστορίας  και  εγεννήθηκε  από ευσεβείς γονείς. Ήταν  αδελφός του  Οσίου Θεοδοσίου († 11  Ιανουαρίου),  ηγουμένου  της μονής Φιλοθέου του Αγίου Όρους και Επισκόπου Τραπεζούντος. Ο Όσιος, σε νεαρή ηλικία, ακολούθησε τον αδελφό του Θεοδόσιο. Από εκείνον εδιδάχθηκε τα της μοναχικής πολιτείας και του ασκητικού βίου. Όταν  ο Όσιος Θεοδόσιος  έγινε  Επίσκοπος Τραπεζούντος, ο αδελφός του Διονύσιος τον επισκέφθηκε. Από τον Θεοδόσιο  εκάρη μοναχός και αργότερα, το 1346, εχειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον Επίσκοπο Ιερισσού. Ο  Όσιος Διονύσιος εγνωρίσθηκε με τον  αυτοκράτορα   Αλέξιο  Κομνηνό  (1350 – 1390 μ.Χ.),  ο  οποίος  τον  εβοήθησε  να τελειώσει  την  ανοικοδόμηση  της  ιεράς  μονής  του Τιμίου Προδρόμου που είχε αρχίσει στο Άγιον Όρος, η οποία μέχρι σήμερα είναι  γνωστή με το όνομά του, μονή Διονυσίου. Για το λόγο αυτό εξασφάλισε και το μέλλον της  μονής με Χρυσόβουλο, το  οποίο  εκδόθηκε το  Σεπτέμβριο  του  1374.  Ο  Όσιος  Διονύσιος,  αφού παρέλαβε το Χρυσόβουλο,  επέστρεψε  από  την  Κωνσταντινούπολη  στον  Άθωνα.  Κατά την  επιστροφή  του  ευρήκε  λεηλετημένη  τη  μονή  και  διαπίστωσε  ότι  όλοι  οι  μοναχοί είχαν αιχμαλωτισθεί. Αναζητώντας τους μετέβη στη Βιθυνία, όπου ευρήκε τους μοναχούς, τους οποίους αφού εξαγόρασε από τους πειρατές τους οδήγησε πάλι στο Άγιον  Όρος.  Το  1380  επισκέφθηκε, για την  ενίσχυση  της  μονής, την  Τραπεζούντα,  και, το 1382, την Κωνσταντινούπολη.    
Ο  Όσιος Διονύσιος εκοιμήθηκε με ειρήνη  στην  Τραπεζούντα,  το  1388,  και  εκηδεύθηκε από  τον  αυτάδελφό  του  Θεοδόσιο  στο  ναό  Χρυσοκεφάλου  της  Τραπεζούντος.

Απολυτίκιον. Ήχος γ’. Θείας πίστεως.          
Φως ουράνιον, εν  σοι  σκηνώσαν,  λύχνον  άσβεστον, τοις  εν  τω  Άθω,  Διονύσιε  σαφώς  σε ανέδειξε· συ γαρ Προδρόμου τον βίον μιμούμενος, Μονήν αυτώ  ανέγειρες  περίβλεπτον. Πάτερ  Όσιε,  Χριστόν  τον  Θεόν  ικέτευε,  δωρήσασθαι  ημίν  το  μέγα  έλεος.

Κοντάκιον.  Ήχος  πλ. δ᾿  Τη  υπερμάχω.

Ως  του  Προδρόμου  μιμητήν  βίου  λαμπρότητι

Και  μοναζόντων  οδηγόν  και  τύπον  άριστον

Ανυμνούμέν  σε  οι  δούλοί  σου  θεοφόρε.

Εν  τω  Άθω  γαρ  βιώσας  ως  ασώματος

Καταυγάζεις ταις σαις πράξεσιν εκάστοτε   
Τους  βοώντάς  σοι,  χαίροις  Πάτερ  Διονύσιε.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις των Οσίων ο  μιμητής,  και  των  εν  τω  Άθω,  γνώμων  θείος  δι’  αρετής·  χαίροις  της Μονής  σου,  αντίληψης  και  σκέπη,  ήν  φρούρει  ουρανόθεν,  ω  Διονύσιε.