Ο Προφήτης Ελισσαίος

Ο Προφήτης Ελισσαίος καταγόταν εξ Αβελμαούλ της γης Μανασσή, ήταν υιός του πλούσιου αγρότου Σαφάτ, από την κοιλάδα  Αβελμαουλά,  ασκούσε  το  επάγγελμα  του γεωργού  και  ήκμασε  κατά  το  πρώτο  ήμισυ  του  9^ου  αιώνος  π.Χ.

Ο  Προφήτης  Ηλίας  († 20  Ιουλίου)  ευρήκε  τον  Ελλισαίο  με  το  άροτρο  στον  αγρό  του  και εκάλεσε αυτόν να τον ακολουθήσει, αφού έρριψε  επάνω  του  τη  μηλωτή  του.  Η  πράξη αυτή συμβόλιζε την κλήση του Ελισσαίου στο προφητικό αξίωμα και την εξ  αυτού άντληση ισχύος και θείας αυθεντίας. «... Και Ελισσαιέ τον υιόν Σαφάτ χρίσεις εις προφήτην  αντί σου... και απήλθεν εκείθεν και ευρίσκει  τον  Ελισσαιέ  τον  υιόν  Σαφάτ  και ούτος ηροτρία εν βουσί – δώδεκα ζεύγη και  αυτός  εν τοις δώδεκα – και  απήλθεν επ’ αυτόν και επέρριψε την μηλωτήν αυτού επ’ αυτόν». Αμέσως ο  Ελλισαίος,  αφού έσφαξε  και διεμοίρασε  ζεύγος βοών, ακολούθησε τον Ηλία. Αφού επισκέφθηκαν τα Γάλγαλα, τη Βαιθήλ και την Ιεριχώ, διέβησαν τον Ιορδάνη ποταμό, όπου ο Ηλίας, επιβάς πυρίνου άρματος, εξαφανίσθηκε, αφού εγκατέλειψε στα χέρια του Ελισσαίου τη μηλωτή του,  δια της οποίας αυτός επιτέλεσε πολλά θαύματα. Δια της μηλωτής του Προφήτου Ηλία διεχώρησε  αργότερα τα  νερά  του  Ιορδάνου  ποταμού  και  επέρασε  αυτόν, γι’  αυτό  και  οι  «υιοί  των  Προφητών»  διέγνωσαν σε αυτόν  το  πνεύμα  του  διδασκάλου τους  Ηλία  και τον  προσκύνησαν  έως  εδάφους.

Η προφητική δράση του Ελισσαίου καλύπτει τα χρονικά διαστήματα των βασιλειών των βασιλέων  του  Ισραήλ  Ιωράμ,  Ιηού,  Ιωαχάζ  και  Ιωάς  (851 – 825 π.Χ.),  των  οποίων υπήρξε ευεργετικός και συνετός σύμβουλος. Υπήρξε η ψυχή της προφητικής αντιστάσεως εναντίον της δυναστείας του Αμβρί δίδοντας ο ίδιος θαρραλέα το  σύνθημα της  εξεγέρσεως  και  ανέδειξε  αντί  του  Ιωράμ  τον Ιού  βασιλέα  του  Ισραήλ,  με  σκοπό  να επιφέρει  στη  χώρα  θρησκευτική  μεταρρύθμιση.

Η δράση  του  ως  Προφήτου  εμφανίζεται  κυρίως συνυφασμένη  με  έκτακτες  ενέργειες  και παντοειδή θαύματα. Μετέβαλε σε πόσιμα τα αλμυρά ύδατα πηγής στην  Ιεριχώ, ευλόγησε το στράτευμα του βασιλέως Ιωράμ και έτσι  αυτό  ικανώθηκε  να  νικήσει  τους Μωαβίτες, επολλαπλασίασε το λάδι της  πτωχής  χήρας,  για  να  απαλλάξει  αυτήν  από δυσβάστακτα χρέη, ανέστησε τον πεθαμένο υιό της  πλούσιας  Σουναμίτιδος  χήρας  που τον εφιλοξένησε, μετέβαλε σε φαγώσιμη τη δηλητηριασμένη τροφή  των  «υιών  των Προφητών», εχόρτασε με 20 κρίθινους άρτους εκατό πεινασμένους ανθρώπους, εθεράπευσε  από τη  λέπρα  τον  Αραμαίο  άρρωστο  στρατηγό Ναιμάν, ετιμώρησε με την ίδια  ασθένεια  το  φιλάργυρο  και  πονηρό  υπηρέτη  του  Γιεζί,  και  τόσα  άλλα.

Πλήρης ημερών, επί βασιλέως  Ιωάς, απέθανε και ενταφιάσθηκε στη Σεβαστούπολη  της Σαμαρείας,  υπό  τους  θρήνους  του  βασιλέως  και  ολόκληρου  του  λαού.

Επί αυτοκράτορος Βυζαντίου Θεοδοσίου του μικρού (408 – 450 μ.Χ.) τα ιερά αυτού λείψανα  ανεκομίσθησαν  και  μεταφέρθηκαν  στη  μονή  Παύλου  του  λεπρού, που  ήταν στην Αλεξάνδρεια, αργότερα δε μετακομίσθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκαν στο ναό των Αγίων Αποστόλων.
Ναό επ’ ονόματι του Προφήτου Ελισσαίου ανήγειρε στο παλάτι των Πηγών, στην Κωνσταντινούπολη,  ο  αυτοκράτορας  Βασίλειος  ο  Μακεδών (867 – 886 μ.Χ.).

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ. 
Ως  υποφήτην  αληθή  του  Σωτήρος,  και  των  εν  τω  νόμω  παιδευτήν και φωστήρα, τοις πόρρω σε εδήλωσεν ο τόκος σου σοφέ· συ γαρ κληρωσάμενος,  του  Θεσβίτου  την  χάριν, θαύμασι διέπρεψας, και δυνάμεσι πλείσταις. Και νυν απαύστως φύλαττε ημάς, ω Ελισσαίε,  Προφήτα  θεσπέσιε.

Κοντάκιον.  Ήχος  πλ. δ’.  Τη  υπερμάχω.

Διπλήν  την  χάριν  ειληφώς  παρά  του  Πνεύματος

Προφήτην  ώφθης  θαυμαστός  πάσι  τοις  πέρασι

Τους  υμνούντάς  σε  λυτρούμενος  εκ  κινδύνων

Και  δωρούμενος  την  χάριν  των  θαυμάτων  σου,

Ελισσαίε, τοις εκ πόθου σοι προστρέχουσι    
Και  κραυγάζουσι,  χαίροις  σκεύος  της  χάριτος.

Μεγαλυνάριον.
Σύσκηνος υπάρχων και φοιτητής,  Ηλιού παμμάκαρ, Ελισσαίε του ζηλωτού,  της  εκείνου δόξης,  ανάπλεως  εδείχθης,  θαυμάτων  ενεργεία,  καταλαμπόμενος.