Μνήμη του εν τω ουρανώ φανέντος σημείου του Τιμίου Σταυρού επί Κωνσταντίου

Η   εμφάνιση αυτή του Τιμίου Σταυρού είναι  η δεύτερη και  έγινε  στα  Ιεροσόλυμα το  346 μ.Χ., επί  αυτοκράτορος  Κωνσταντίου (337 – 361 μ.Χ.)  και  Πατριάρχου  Ιεροσολύμων  του Αγίου Κυρίλλου († 18 Μαρτίου). Την τρίτη ώρα της  7^ης  Μαΐου  του  346 μ.Χ., κατά μία των ημερών της  Πεντηκοστής, φάνηκε Τίμιος και  Ζωοποιός Σταυρός άνωθεν του Γολγοθά, σχηματισμένος από υπερφυσικό φως και εκτεινόμενος προς το όρος των Ελαιών. Το όραμα τούτο προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση σε ολόκληρη την Ιερουσαλήμ, όλοι δε οι κάτοικοι της πόλεως προ του υπερφυούς τούτου θεάματος κατελήφθησαν από  έκσταση. Επωφελούμενος της περιστάσεως ο Πατριάρχης Κύριλλος, περιστοιχούμενος από τον ιερό κλήρο, συγκάλεσε το πλήθος των παρισταμένων Χριστιανών στο ναό και δοξολόγησαν  τον  Θεό.

Η πρώτη  εμφάνιση  του Τιμίου  Σταυρού  έγινε  στις  27  Οκτωβρίου  του  312 μ.Χ. προς  τον Μέγα Κωνσταντίνο, με το νικητήριο έμβλημα  «εν τούτῳ νίκα», την παραμονή της  μάχης εναντίον του Μαξεντίου.  
Περί του σημείου του Τιμίου Σταυρού που φανερώθηκε υπεράνω του Γολγοθά μαρτυρούν, πλην του Αγίου Κυρίλλου και ο Άγιος  Αμβρόσιος (397 μ.Χ.), το  Πασχάλιον Χρονικόν  και  άλλοι  Βυζαντινοί  χρονογράφοι.

Απολυτίκιον. Ήχος α’.    
Του Σταυρού σου ο τύπος, νυν υπέρ ήλιον έλαμψεν, όνπερ εξ όρους αγίου, τόπω Κρανίου εφήπλωσας, και την εν αυτώ σου Σώτερ ισχύν ετράνωσας, δια τούτου κρατύνας, και τους πιστούς βασιλείς ημών· ούς και περίσωζε δια παντός εν ειρήνη, πρεσβείαις  της  Θεοτόκου Χριστέ  ο  Θεός,  και  σώσον  ημάς.

Κοντάκιον. Ήχος δ’. Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ.     
Ο  διανοίξας  ουρανούς  κεκλεισμένους,  εν  ουρανώ  περιφανείς  τας  ακτίνας, επί της γης ανέτειλεν ο άχραντος Σταυρός· όθεν οι την έλλαμψιν, της αυτού ενεργείας, δεξάμενοι προς άδυτον, οδηγούμεθα φέγγος· και εν πολέμοις έχομεν αυτόν, όπλον ειρήνης, αήττητον  τρόπαιον.

Μεγαλυνάριον.
Όλος ηλιόμορφος ο Σταυρός, φέγγει απροσίτω, αναλάμψας εν τη Σιών, την του Σταυρωθέντος,  Ανάστασιν κηρύττει, δι’  ής  εκ  της  κακίας, πάντες  ανέστημεν.