Η Αγία Λυδία η Φιλιππησία

Η  λατρεία  της  Ορθοδόξου  Εκκλησίας, τα τελούμενα  στους  ιερούς ναούς,  όπως  τα σωζόμενα μνημεία του παρελθόντος και του παρόντος, ως αψευδείς μάρτυρες των γεγονότων, βοηθούν τον πιστό στην υπέρβαση των  τοπικών  και  χρονικών περιορισμών και στη βίωση της εν Χριστώ ενότητος και της θαυμαστής  παρουσίας  μέσα  στον  κόσμο της  Εκκλησίας.

Ο  συνοδοιπόρος του  Αποστόλου Παύλου και οικείος των Φιλιππησίων Εὐαγγελιστής Λουκάς καταγράφει στο βιβλίο των Πράξεων των Ἀποστόλων για  την  πρώτη  επίσκεψη τους στους Φιλίππους και το βάπτισμα της πορφυροπώλιδος Λυδίας:  «Όταν είδε το όραμα, ζητήσαμε αμέσως να φέρουμε σε αυτούς το χαρμόσυνο άγγελμα. Αφού λοιπόν ξεκινήσαμε από την Τρωάδα, πλεύσαμε κατ’ ευθείαν στη Σαμοθράκη, την  δε  επομένη  στη Νεάπολη και από εκεί στους Φιλίππους, η οποία είναι η πρώτη πόλη της  περιοχής  εκείνης της Μακεδονίας, μία αποικία Ρωμαϊκή, και μείναμε στην πόλη σε μέρος κοντά στον ποταμό, όπου νομίζαμε ότι υπήρχε τόπος προσευχής και καθίσαμε και μιλούσαμε στις γυναίκες που είχαν συγκεντρωθεί  εκεί. Κάποια γυναίκα, από την πόλη των  Θυατείρων, ονομαζόμενη  Λυδία, η οποία πωλούσε πορφύρα, γυναίκα θεοσεβής, άκουγε και  ο  Κύριος της  άνοιξε την καρδιά, για να προσέχει  σε  όσα  έλεγε  ο  Παύλος.  Όταν  βαπτίσθηκε  αυτή  και οι  οικιακοί της, μας είπε, «Εάν με κρίνατε ότι είμαι πιστή στον Κύριο, ελάτε να μείνετε στην  οικία μου,  και  μας  πίεζε…».

Στην πηγαία και ανεπιτήδευτη  περιγραφή  του  πρώτου  βαπτίσματος  στους  Φιλίππους από τον πρωτοκορυφαίο Απόστολο Παύλο εύκολα διακρίνεται η διαδικασία και επισημαίνονται  οι  βασικές  προϋποθέσεις  για  τη  συμμετοχή του  νέου πιστού  στη  νέα  εν Χριστώ ζωή και την ένταξή του στους κόλπους της Εκκλησίας. Οι  Απόστολοι  κήρυσσαν  «Χριστόν  εσταυρωμένον»  και  όσοι  από  τους  ακροατές  αποδέχονταν  αβίαστα την αποστολική διδασκαλία, ακολουθούσαν την πράξη, που καθορίσθηκε ήδη την ημέρα της Πεντηκοστής. Μετανοούσαν και βαπτίζονταν στο  Όνομα  του  Ιησού  Χριστού εξασφαλίζοντας  έτσι  τη  συγχώρεση  των  αμαρτιών τους  και τα χαρίσματα  του  Αγίου Πνεύματος,  τη  δυνατότητα  να  γεννηθούν  στη  νέα  εν  Χριστώ  ζωή.

Στην  όχθη  του ποταμού Ζυγάκτη,  έξω  από τα  τείχη  των  Φιλίππων,  η  θεοσεβής  Λυδία, μαζί με άλλες γυναίκες, άκουσε προσεκτικά τη χριστοκεντρική διδασκαλία  του  Παύλου και  με ανοικτή τη φωτισμένη καρδιά της  αποδέχθηκε  τη  σωτήρια  διδασκαλία.  Αμέσως κατέβηκε στα νερά του νέου Ιορδάνου και βαπτίσθηκε μαζί με όλα τα μέλη της οικογένειάς της.  Πανηγυρικά  και  έμπρακτα  ομολογεί  την πίστη  της  στον  Χριστό  και  η ομολογία  επιβραβεύεται με την αποστολική πράξη της βαπτίσεως και της επιθέσεως των χειρών επάνω στους βαπτισθέντες, για να μεταδοθούν οι δωρεές του Αγίου Πνεύματος και να ξεκινήσει η εφαρμογή στο βίο τους, όλων εκείνων που  είναι  αληθινά, σεμνά, δίκαια, αγνά, αγαπητά και η  επιδίωξη  οποιασδήποτε  αρετής  και  οποιουδήποτε επαίνου.

Η μετάβαση όλων στην οικία της Λυδίας επισφράγισε το πασχάλιο μυστήριο του Χριστού, την ολοκλήρωση της πνευματικής  ευωχίας  της  ευλογημένης  εκείνης  ημέρας, κατά την οποία στο Σώμα της Εκκλησίας εντάχθηκε με το βάπτισμα η πρώτη  Ευρωπαία Χριστιανή των Φιλίππων.   
Η  Εκκλησία μας τιμά την Αγία Λυδία ως  Ισαπόστολο και στον ιερό τόπο της  βαπτίσεώς της ύψωσε ναό – βαπτιστήριο, όπως και στην παρακείμενη όχθη  του  ποταμού  Ζυγάκτη καθιέρωσε υπαίθριο βαπτιστήριο, όμοιο με εκείνα που σώζονται στις παλαιοχριστιανικές  βασιλικές  των  Φιλίππων.

Απολυτίκιον. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.          
Τον  Θεόν σεβόμενη διανοίας  ευθύτητι,  το  της  χάριτος  φέγγος  δια  Παύλου  εισδέδεξαι, και πρώτη εν Φιλίπποις τω Χριστώ, επίστευσας θεόφρον πανοικεί· δια τούτό  σε  τιμώμεν ασματικώς, Λυδία Φιλιππησία. Δόξα τω ευδοκήσαντι εν σοι, δόξα  τω  σε  καταυγάσαντι, δόξα  τω  χορηγούντι  δια  σου,  ημίν  τα  κρείττονα.

Κοντάκιον. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.    
Τοις του Παύλου ρήμασι καταυγασθείσα, εν Φιλίπποις πέφηνας, εικών αγίας βιοτής,  και πανοικεί  δόξης  κρείττονος, Φιλιππησία  Λυδία  ηξίωσαι.

Μεγαλυνάριον.
Πρώτη  εν  Φιλίπποις προς τον Χριστόν, θεόφρον προσήλθες, δια Παύλου του ευκλεούς, ω  Φιλιππησία, Λυδία  και  εν  ρείθροις,  Ζυγάκτου  εβαπτίσθης, πανοικεί  πάνσεμνε.