Ο Άγιοι Χρύσανθος και Δαρεία οι Μάρτυρες

Οι Άγιοι Μάρτυρες Χρύσανθος και Δαρεία έζησαν κατά τους χρόνους του  βασιλέως Νουμεριανού (243 – 284 μ.Χ.). Ο Άγιος  Χρύσανθος καταγόταν από  την  Αλεξάνδρεια  και ήταν υιός επιφανούς ειδωλολάτρου. Όμως κατηχήθηκε στην Χριστιανική πίστη από κάποιον Χριστιανό και βαπτίσθηκε. Όταν ο πατέρας του πληροφορήθηκε το γεγονός, τον φυλάκισε και, για να τον αποσπάσει από την χριστιανική πίστη, του  έδωσε  γυναίκα την  ωραία Δαρεία, η  οποία  καταγόταν  από  την  Αθήνα  και  ήταν  ειδωλολάτρισσα.

Αντί όμως να προσελκύσει η Δαρεία τον σύζυγό της Χρύσανθο στην ειδωλολατρία, συνέβη το αντίθετο. Πίστεψε και αυτή στον Χριστό και βαπτίσθηκε. Τότε τους κατήγγειλαν στον έπαρχο Κελερίνο, ο  οποίος  τους  παρέδωσε  στον  τριβούνο  Κλαύδιο. Το μαρτύριο άρχισε. Αλλά η καρτερία και η υπομονή των Μαρτύρων εξέπληξε τον Κλαύδιο, ο οποίος μαζί με την σύζυγό του  Ιλαρία, τους  υιούς του  Ιάσονα και  Μαύρο  και τους στρατιώτες του πίστεψε στον Χριστό.           
Στην συνέχεια έριξαν τους Αγίους Χρύσανθο και Δαρεία μέσα σε λάκκο και τους ενταφίασαν  ζωντανούς  το  έτος  283  μ.Χ.

Απολυτίκιον. Ήχος γ’. Θείας  πίστεως.

Θείας πίστεως, τη επιγνώσει, πάσαν έλιπες, πατρώαν πλάνην, και Χριστώ κατηκολούθησας  Χρύσανθε, ώ  και  προσάγεις  Δαρείαν την πάνσεμνον, και συν  αυτή  τον αγώνα ετέλεσας. Μεθ'  ής  πρέσβευε, δοθήναι  τοις  σε γεραίρουσι, πταισμάτων  ιλασμόν και  μέγα  έλεος.

Έτερον Απολυτίκιον. Ήχος δ’. 
Οι Μάρτυρές σου Κύριε, εν τη  αθλήσει  αυτών,  στεφάνους  εκομίσαντο  της  αφθαρσίας,  εκ σου  του  Θεού  ημών, σχόντες γαρ την ισχύν σου, τους τυράννους καθείλον, έθραυσαν και δαιμόνων, τα ανίσχυρα θράση. Αυτών ταις ικεσίαις, Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχάς  ημών.

Κοντάκιον. Ήχος α’. Χορός Αγγελικός.        
Ως κρίνον χρυσαυγές, την οσμήν ευσεβείας,  εμπνεύσας  δαψιλώς, Χρύσανθε  Αθλοφόρε, προς γνώσιν σωτήριον, την Δαρείαν  εφείλκυσας, μεθ’  ής  ήθλησας, και  τον  αρχέκακον όφιν, τροπωσάμενος, προς  ακηράτους  παστάδας,  αξίως  επήρθητε.

Μεγαλυνάριον.
Σύμφρονες ομόζυγοι Αθληταί, οι του Ζωοδότου, πειθαρχήσαντες τω ζυγώ, χαίρετε απαύστως, Χρύσανθε  και  Δαρεία,  της  παγκαλούς  αγνείας, τερπνά  αλάβαστρα.