Οι Άγιοι Σταμάτιος και Ιωάννης οι Νεομάρτυρες οι αυτάδελφοι και ο συνοδίτης αυτών Νικόλαος

Οι Άγιοι Νεομάρτυρες Σταμάτιος, Ιωάννης  και Νικόλαος κατάγονταν από  τις  Σπέτσες  και  μαρτύρησαν  υπέρ  του  ονόματος  του  Χριστού  στη  Χῖο, το  έτος 1822 μ.Χ. Από  αυτούς  οι  δύο  πρώτοι, ο Σταμάτιος  και  ο Ιωάννης, ήσαν αδελφοί. Ο  πατέρας τους  ονομαζόταν  Θεόδωρος Γκίνης και  η  μητέρα  τους  Ανέζω.

Κατά το έτος 1822 μ.Χ. οι Άγιοι ξεκίνησαν το ταξίδι τους για την Κωνσταντινούπολη μαζί με άλλους πέντε ναυτικούς, που ασχολούνταν με το εμπόριο, μεταξύ των οποίων ήταν και ο συναθλητής αυτών Νικόλαος. Η σφοδρή θαλασσοταραχή  τους ανάγκασε να προσαράξουν απέναντι  από  τη  Χίο, σε παραλία της Μικρασιατικής γης που ονομαζόταν Τσεσμέ. Αφού εξήλθαν στην ξηρά, φοβούμενοι τους Τούρκους, εμπιστεύτηκαν την ζωή  τους σε  κάποιον  Χριστιανό, τον  οποίο  παρακάλεσαν να μεριμνήσει, δίδοντάς του αμοιβή για την εξεύρεση  υλικών, προκειμένου  να  επισκευάσουν  το χαλασμένο πλοιάριό τους. Όμως  αυτός τους πρόδωσε στον αγά και  οδήγησε εναντίον  τους,  τους Τούρκους στρατιώτες, οι  οποίοι  τους  κατεδίωξαν. Από  τους  επτά  οι  δύο  φονεύθηκαν, άλλοι  δε  δύο έφυγαν δια θαλάσσης. Οι  Οθωμανοί, εξαγριωμένοι, συνέλαβαν τους  δύο  αδελφούς, Σταμάτιο  και  Ιωάννη  και  τον γέροντα πλοίαρχο  Νικόλαο. Ο πασάς, αφού  τους  ανέκρινε, έδωσε εντολή να φυλακίσουν τους  δύο αδελφούς και  να  αποκεφαλίσουν  το  Νικόλαο  στην  εκτός  του  κάστρου  πεδιάδα.

Οι Τούρκοι  προέτρεπαν  το  Νικόλαο να αλλαξοπιστήσει, για να γλυτώσει  τον  θάνατο  και  να κερδίσει  την  ζωή, εκείνος  όμως  απάντησε με θάρρος ότι  δεν  αρνείται  την πίστη του. Έτσι,  ομολογώντας τον  Χριστό, δέχθηκε  το στεφάνι του μαρτυρίου, αφού απέκοψαν την τίμια κεφαλή αυτού.           
Οι  Τούρκοι  προσπάθησαν  να εξισλαμίσουν  και  τους  δύο αδελφούς. Παρά  τις  μεθοδικές  και  επίμονες  προσπάθειες αυτών, επί επτά συνεχείς ημέρες, δεν κατάφεραν τίποτε. Οι Μάρτυρες βρήκαν την ευκαιρία  και  απέστειλαν κρυφά  έγγραφη  την  εξομολόγησή  τους  προς τον  Μητροπολίτη Χίου, ο  οποίος τους έδωσε την ευλογία του, για να προχωρήσουν προς τον δρόμο του μαρτυρίου με πνευματική ανδρεία. Κοινωνήσαντες  δε  των  Αχράντων Μυστηρίων, των οποίων την αποστολή  οικονόμησε ο Επίσκοπος  δια  γυναικός, ήσαν  έτοιμοι  για  την μεγάλη  θυσία. Προσαχθέντες ενώπιον του πασά, διεκήρυξαν  και  πάλι την  ακλόνητη πίστη  τους  στὸν  Χριστό και πορευόμενοι προς το μαρτύριο φώναξαν προς το πλήθος: «Χριστιανοί  είμεθα, για τον  Χριστό πηγαίνουμε στον θάνατο». Έτσι  δέχθηκαν τους στέφανους του μαρτυρίου, αποκεφαλισθέντες, ο  μεν νεομάρτυρας Σταμάτιος  σε  ηλικία 18  ετών, ο  δε  νεομάρτυρας  Ιωάννης  σε  ηλικία  22 ετών.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.           
Νομίμως ἀθλήσαντες, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, παμμάκαρ Σταμάτιε, σὺν Ἰωάννῃ ὁμοῦ, αὐτάδελφοι ἔνδοξοι, σύναθλον δὲ ἐν πᾶσι, τὸν Νικόλαον σχόντες, δόξης τῆς τῶν Μαρτύρων, ἠξιώθητε ἅμα, πρεσβεύοντες τῇ Τριάδι, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.           
Οἱ στερροὶ αὐτάδελφοι, μιᾷ ἀθλήσαντες γνώμῃ, ὁ κλεινὸς Σταμάτιος, σὺν Ἰωάννῃ ἐνθέως, τέτμηνται, σὺν Νικολάῳ, τῷ ὁμοψύχῳ, χαίροντες αὐτῶν τὰς  κάρας πίστει Κυρίου· διὰ τοῦτο μαρτυρίου, τὸ θεῖον γέρας θεόθεν ἔλαβον.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις αὐταδέλφων ἡ ξυνωρίς, Ἰωάννη μάκαρ, καὶ Σταμάτιε καρτερέ, σὺν τῷ Νικολάῳ, ὑμῶν τῷ συνοδίτῃ, Σπετςῶν οἱ πολιοῦχοι, Χίου σεμνώματα.