Ο Άγιος Πρόκλος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως

Υπήρξε άξιος μαθητής του μεγάλου διδασκάλου της Εκκλησίας μας, Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Ο Πατριάρχης Αττικός (406 – 425) τον έκανε διάκονο και κατόπιν πρεσβύτερο. Επειδή διακρινόταν για την παιδεία, την αρετή και την διδακτική του ικανότητα, αγαπήθηκε θερμά απ’ όλους τους θαυμαστές του αξέχαστου διδασκάλου του και υποστηριζόταν απ’ αυτούς για τον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Αλλά  η  αντίδραση του διεφθαρμένου κατεστημένου, ναυάγιζε την υποψηφιότητά του.

Αργότερα ο Πατριάρχης Σισίνιος, το έτος 425, χειροτόνησε τον Πρόκλο επίσκοπο Κυζίκου. Λόγω όμως των ανωμαλιών της επαρχίας, την επισκοπή κατέλαβε κάποιος Δαλμάτιος. Αλλά ο Πρόκλος, χωρίς να στεναχωρηθεί, εξακολούθησε το κήρυγμα του θείου λόγου στην Κωνσταντινούπολη.

Όταν πέθανε ο Πατριάρχης Μαξιμιανός (434) και αυτοκράτορας ήταν ο Θεοδόσιος ο Β’, στον θρόνο ανέβηκε πανηγυρικά ο Πρόκλος. Και  μάλιστα πριν ακόμα θάψουν τον Μαξιμιανό. Η πρώτη φροντίδα του Πρόκλου ήταν, η ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Χρυσοστόμου από τα Κόμανα στην Κωνσταντινούπολη.

Επίσης, επί του Πατριάρχου αυτού καθιερώθηκε και ο τρισάγιος ύμνος στις εκκλησίες. Πατριάρχευσε δώδεκα χρόνια και τρεις μήνες.
Πέθανε το 447.

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Λυχνία ως δίπυρσος, των θεϊκών δωρεών, ακτίσι της χάριτος, φωταγωγούσιν ημάς, Πατέρες οι ένθεοι, Πρόκλος του Βυζαντίου, ο σοφός Ποιμενάρχης, Γρηγόριος ο θεόφρων, Δεκαπόλεως γόνος· διο μετά προθυμίας, τούτοις προσέλθωμεν.

Κοντάκιον. Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.
Η δυάς η ένθεος, των θεοφόρων Πατέρων, βιοτής ορθότητι, και των δογμάτων τη αίγλη, φάναντες, δικαιοσύνης εν τω στεφάνω, ώφθησαν, της Εκκλησίας νυμφαγωγία, ο Γρηγόριος και Πρόκλος, ούς ευφημούντες Χριστόν  δοξάσωμεν.

Μεγαλυνάριον.
Ρήτωρ Εκκλησίας θεοειδής, Πρόκλε ανεδείχθης, Ιεράρχης ως ευκλεής, σκεύος αρετών δε, Γρηγόριε ωράθης· διο την πολιτείαν υμών γεραίρομεν.