Ο Όσιος Σαμψών ο Ξενοδόχος

Ο  Όσιος Σαμψών εγεννήθηκε στη Ρώμη, από εύπορους και  ευσεβείς  γονείς και  ήταν  συγγενής  του  Μεγάλου  Κωνσταντίνου.  Εσπούδασε  φιλολογία, φιλοσοφία και ιατρική. Μεταχειρίσθηκε όμως την ιατρική όχι σαν επικερδές επάγγελμα, αλλά για ευεργετικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς. Οδηγός στο βίο του ήταν ο λόγος του Κυρίου: «Γίνεσθε ουν οικτίρμονες καθώς και ο πατήρ ημών οικτίρμων εστί». Έτσι ο  Όσιος  Σαμψών ήταν  προστάτης  ιατρός  των  φτωχών.  Την  οικία  του  την  είχε  μετατρέψει  σε νοσοκομείο  και  περιέθαλπε  πάσχοντες  αστέγους.

Όταν  απέθαναν  οι  γονείς  του,  με  τον  ίδιο  τρόπο  ο  Σαμψών  συνέχισε  την ζωή του στην Κωνσταντινούπολη προσευχόμενος  στους  ναούς  των  Αγίων Προφητών. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μηνάς (536 – 552 μ.Χ.), βλέποντας  το  έργο   και  την  αρετή  του  Σαμψών,  τον  εχειροτόνησε  ιερέα.

Με όση περιουσία του απέμεινε, ο Όσιος έκτισε νοσοκομείο, που αναδείχθηκε σε φημισμένο φιλανθρωπικό ἵδρυμα. Η φήμη του προσείλκυσε την εύνοια και αυτού  του  αυτοκράτορος  Ιουστινιανού (541 μ.Χ.),  τον  οποίο  εθεράπευσε  από  βαριά  ασθένεια.  Ο αυτοκράτορας  από ευγνωμοσύνη ανακαίνισε τον ξενώνα, που είχε καταστραφεί από πυρκαγιά το 532 μ.Χ., δίνοντάς του το όνομα του ιατρού που τον εθεράπευσε.

Ο  ξενώνας  του  Οσίου  Σαμψών  κατείχε  ξεχωριστή  θέση  ανάμεσα  σε  όλα  τα νοσηλευτικά  ιδρύματα  της  εποχής  του.  Ευρισκόταν  μεταξύ  των  ναών  της Αγίας Σοφίας και της Αγίας Ειρήνης, σύγχρονοι δε μελετητές τον τοποθετούν στα βόρεια της Αγίας Σοφίας. Το Δεκέμβριο του 536 μ.Χ. καταστράφηκε πάλι  από πυρκαγιά και ξανακτίσθηκε. Η «Σύνοψις  των Βασιλικών»  στο  τέλος  του  9^ου  αιώνος  μ.Χ . όριζε  πως  όλα τα προνόμια που είχαν δοθεί στην Εκκλησία της Αγίας Σοφίας στον  ξενώνα  του  αειμνήστου Σαμψών πρέπει να διατηρηθούν. Ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος γράφει στο έργο του «Περί Βασιλείου Τάξεως», ότι ο διευθυντής του ξενώνος  του  Σαμψών  εκρατούσε  στη  λιτανεία  της  Κυριακής   των  Βαΐων  το έκτο  λάβαρο.  Ο  ξενώνας  ελειτούργησε  άριστα  μέχρι  τον  13^ο  αιώνα  και  αυτό φαίνεται από το κείμενο του Μανουήλ Φιλή (1275 – 1345), ο οποίος εξέφρασε την ευχή ο ανιψιός του Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου να γίνει δεύτερος Σαμψών.
Ο  Όσιος  Σαμψών   εκοιμήθηκε  με  ειρήνη,  σε  βαθύ  γήρας,  στον  ξενώνα  του. Το τίμιο λείψανό  του  τοποθετήθηκε στο ναό του Αγίου  Μάρτυρος  Μωκίου.

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ο φέρων την μίμησιν, των του Θεού οικτίρμων, ενθέου χρηστότητος, αναβλυσταίνεις κρουνούς, Σαμψών ιερώτατε· συ γαρ θεομιμήτω, ελλαμφθείς συμπαθεία, ώφθης των τεθλιμένων,  και  πασχόντων  ακέστωρ, παρέχων  ενί  εκάστω,  ρώσιν  και  έλεος.

Κοντάκιον. Ήχος πλ. δ’. Ως απαρχάς της φύσεως.          
Ως  ιατρόν  πανάριστον,  και  λειτουργόν  ευπρόσδεκτον,  οι  τη  σορώ  του  τη θεία  προστρέχοντες,  Σαμψών  θεόφρον  Όσιε,  συνελθόντες  σε  ύμνοις  και ψαλμοίς ανυμνούμεν, Χριστόν δοξάζοντες, τον τοιαύτην σοι χάριν, παρέχοντα  των  ιάσεων.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ασθενούντων ο ιατρός· χαίροις θλιβομένων,  ο  θερμότατος  αρωγός· χαίροις των  πενήτων,  και  ξένων  αντιλήπτωρ,  Σαμψών  Χριστού  θεράπον, αξιοθαύμαστε.