Ο Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος ο Αναχωρητής

Ο Όσιος Μακάριος γεννήθηκε περί το 300 μ.Χ. σε κάποιο χωριό της Άνω Αιγύπτου και έζησε στα χρόνια του Θεοδοσίου του Μεγάλου (379 – 395 μ.Χ.). Σε ηλικία 30 χρόνων αποσύρθηκε στην έρημο της Νιτρίας και στη Συρία, όπου  παρέμεινε για εξήντα ολόκληρα χρόνια και απέκτησε μεγάλη φήμη για τον ασκητικό του βίο και τις άλλες θαυμαστές αρετές του. Επειδή, παρά το νεαρό της ηλικίας του, προέκοπτε στις αρετές ονομάσθηκε «παιδαριογέρων».

Στην έρημο γνώρισε τον Μέγα Αντώνιο του οποίου έγινε μαθητής. Σε ηλικία 40 ετών χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και  λόγω της ενάρετης  ζωής του αξιώθηκε από τον Θεό να λάβει το χάρισμα της θεραπείας των ασθενών  και  της  προφητείας. Λέγεται ότι συνεχώς  επικοινωνούσε με τον Θεό  «και μάλλον τω πλείονι χρόνω προσδιατρίβειν Θεώ ή τοις υπ’ ουρανόν  πράγμασιν».

Ο Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος υπήρξε γέννημα θρέμμα της ερήμου. Για να είναι, λοιπόν, απερίσπαστος και να βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τον Θεό, έσκαψε ο ίδιος και  άνοιξε μία  υπόγεια στοά, που  άρχιζε  από το κελί του και  είχε μήκος εκατό περίπου μέτρα. Στην άκρη της στοάς διεύρυνε τον χώρο και διαμόρφωσε ένα σπήλαιο. Έτσι είχε την δυνατότητα όταν προσέρχονταν σε αυτόν πολλοί άνθρωποι και τον ενοχλούσαν, να κατεβαίνει στη στοά, χωρίς να τον παίρνουν είδηση και μέσω αυτής να πηγαίνει στο σπήλαιο και να κρύβεται, ώστε να μην μπορεί  να τον  βρεί  κανένας.

Ο  Όσιος στην αναχώρησή του από τον κόσμο, φαίνεται σαν να περιφρονεί και να εγκαταλείπει την κοινωνία και να αποκόπτεται από αυτή. Η πνευματική του αυτή πράξη ερμηνεύεται, συνήθως και ως ενέργεια περιφρονητική προς την κοινωνία, ενώ στην ουσία είναι μία κίνηση για την ανακάλυψη ή την δημιουργία μιάς σωστής κοινωνίας ανθρώπων, όπου η αγάπη  και  η  διακονία είναι  ανθρώπινες δυνατότητες και τα χαρίσματα του Πνεύματος λειτουργούν κατά τρόπο απλό και φυσικό  και  τίθενται στην διάθεση όλης της κοινότητας. Μέσα σε αυτή την κοινωνία, όλες οι ενέργειες και πράξεις, όλα τα έργα καταξιώνονται πνευματικά και κοινωνικά. Το καθένα από αυτά τα πνευματικά ή σωματικά έργα είναι ουσιαστικά  άγια  διακονήματα μέσα στην πολιτεία τους  και  όλα αναφέρονται μυστηριακά και λειτουργικά στον κοινό σκοπό  για την δημιουργία μιας κοινωνίας αγάπης  και  για  την είσοδο της  Βασιλείας του  Θεού στον κόσμο. Το μήνυμα το οποίο, λοιπόν, μας δίδει με αυτή τη φυγή είναι μία κοινή και αιώνια παρακαταθήκη της Εκκλησίας και  μιας αληθινής κοινωνίας ανθρώπων, μέσα στον ιστορικό χρόνο, που κάθε έργο, κάθε λειτουργία, κάθε ανθρώπινη  δυνατότητα  και θείο χάρισμα, είναι για την ιστορική  προκοπή  της  κοινότητας και για την πνευματική προκοπή όλων. Στο πρόσωπο του Οσίου Μακαρίου έχουμε μία εικόνα της εκκλησιολογικής κοινωνίας  και  συνειδήσεως των πιστών, που προσκομίζουν στον κόσμο τα σημεία ελεύσεως στη γη της Βασιλείας του  Θεού.

Η εικόνα αυτή είναι ουσιαστικά η εικόνα της ψυχής του Αγίου Μακαρίου, ο οποίος ως γνήσιος φορέας του Ορθοδόξου Ανατολικού  Μοναχισμού, καταφεύγει  σε αυτή  τη  φαινομενικά  ακραία ασκητική  φυγή.

Κάποτε πήγε και συνάντησε τον Άγιο Μακάριο ένας αιρετικός, που είχε μέσα του δαιμόνιο και ισχυριζόταν ότι δεν είναι δυνατό να γίνει ανάσταση νεκρών. Ο Άγιος τότε, προκειμένου να τον πείσει, ανέστησε ένα νεκρό. Έλεγε δε ότι υπάρχουν δύο τάγματα δαιμόνων. Από αυτά, το ένα πολεμά τους ανθρώπους, παρασύροντάς τους σε πάθη τερατώδη  και ακατονόμαστα, ενώ το άλλο, το οποίο ονομάζεται και «αρχικό», δημιουργεί στις ψυχές των ανθρώπων διάφορες κακοδοξίες και πλάνες. Αυτούς, μάλιστα, τους δαίμονες του δεύτερου τάγματος, τους  ξεχωρίζει ο Σατανάς  και  τους  αποστέλλει στους  μάγους  και  στους  αιρεσιάρχες.

Επίσης, κάποτε ένας μαθητής του Οσίου έκλεβε τα πράγματα φτωχών ανθρώπων και, παρά τις συμβουλές του, δεν διόρθωνε το πάθος του  αυτό. Με το προορατικό του λοιπόν χάρισμα ο Όσιος, προείπε ότι θα ξεσπούσε η οργή του Κυρίου εναντίον του. Και πραγματικά, ο μαθητής του προσβλήθηκε από μία φοβερή αρρώστια, την ελεφαντίαση. Το δέρμα του σώματός του δηλαδή, ξεράθηκε και ζάρωσε.

Είναι προς πνευματική μας ωφέλεια να αναφέρουμε και ένα άλλο θαυμαστό γεγονός που συνέβη με τον Όσιο Μακάριο: κάποτε εκεί που περπατούσε στην έρημο βρήκε ένα κρανίο. Ήταν κάποιου που είχε διατελέσει ιερέας των ειδώλων. Μόλις ο Μακάριος πλησίασε και τον ρώτησε, άκουσε να του λέει ότι με τις προσευχές του ένιωθαν κάποια μικρή ανακούφιση στον πόνο τους, οι βρισκόμενοι στην κόλαση, όταν τύχαινε ο Όσιος και προσευχόταν υπέρ αυτών.
Ο Όσιος Μακάριος σε προχωρημένη ηλικία εξορίσθηκε σε νησίδα του Νείλου από τον Αρειανό  Επίσκοπο  Αλεξανδρείας Λούκιο  και  κοιμήθηκε με  ειρήνη  σε  ηλικία  90 ετών.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.         
Ζωῆς τῆς μακαρίας φερωνύμως ἐτύχετε, ὡς πολιτευθέντες ὁσίως, θεοφόροι Μακάριοι· ἐν νόμῳ γὰρ τῷ θείῳ εὐσεβῶς, ἰθύναντες τὰς τρίβους τῆς ζωῆς, θείας δόξης ἀνεδείχθητε κοινωνοί, σώζοντες τοὺς κραυγάζοντας· δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι δι’ ὑμῶν, πᾶσιν ἱάματα.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.   
Ἐν τῷ οἴκῳ Κύριος τῆς ἐγκρατείας, ὡς ἀστέρας ἔθετο, ὑμᾶς Πατέρες ἀπλανεῖς, φωταγωγοῦντας τὰ πέρατα, φωτὶ ἀΰλῳ, Μακάριοι Ὅσιοι.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις τῆς Αἰγύπτου γόνος σεπτός, Μακάριε Πάτερ, τῶν Ὁσίων ἡ καλλονή· χαίροις θεοφόρε, Μακάριε παμμάκαρ, Ἀλεξανδρείας κλέος, καὶ θεῖον βλάστημα.