Οἱ Ἅγιοι Στάχυς, Ἀπελλῆς, Ἀμπλίας, Οὐρβανός, καὶ Νάρκισσος οἱ Ἀπόστολοι ἐκ τῶν 70

Καὶ οἱ πέντε ἄνηκαν στοὺς ἑβδομήκοντα Ἀποστόλους τοῦ Κυρίου. Καὶ ὅλοι τους ὑπῆρξαν «Χριστοῦ εὐωδία τῷ Θεῷ ἐν τοὶς σωζομένοις». Δηλαδὴ εὐωδία Χριστοῦ, εὐχάριστη στὸ Θεό, καὶ εὐωδία μεταξὺ τῶν σῳζόμενων ποὺ ἄκουγαν ἀπ’ αὐτοὺς τὸ σωτήριο μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου.

Ὁ Στάχυς ἔγινε πρῶτος ἐπίσκοπος Βυζαντίου, καὶ ἀφοῦ διάνυσε 16 χρόνια στὸ ἀποστολικὸ κήρυγμα, εἰρηνικὰ ἀναπαύθηκε ἐν Κυρίῳ.

Ὁ Ἀπελλῆς ἔγινε ἐπίσκοπος Ἡράκλειας καὶ πολλοὺς ἔφερε στὴν χριστιανικὴ πίστη.

Ὁ Ἀμπλίας ἔγινε ἐπίσκοπος Ὀδυσουπόλεως καὶ ὁ Οὐρβανός, ἐπίσκοπος Μακεδονίας. Ἐπειδὴ καὶ οἱ δυὸ γκρέμιζαν τὰ εἴδωλα, θανατώθηκαν μαρτυρικά.
Ὁ Νάρκισσος χειροτονήθηκε ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν. Ἡ ἀλήθεια, ὅμως, τοῦ Εὐαγγελίου, τὴν ὁποία δίδασκε μὲ ζῆλο, ἐξήγειρε τοὺς εἰδωλολάτρες, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ τὸν βασανίσουν καὶ νὰ παραδώσει τὴν ψυχή του μαρτυρικά.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὴν κιθάραν τοῦ Πνεύματος τὴν ἑξάχορδον, τὴν μελῳδήσασαν κόσμῳ τὰς ὑπὲρ νοῦν δωρεάς, ὡς ἐκφάντορας Χριστοῦ ἀνευφημήσωμεν, Στάχυν Ἀμπλίαν Ἀπελλῆν σὺν Ναρκίσσῳ Οὐρβανόν, καὶ Ἀριστόβουλον ἅμα· ὡς γὰρ Ἀπόστολοι θεῖοι, χάριν αἰτοῦνται ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως.
Ὡς ἱερὰ κειμήλια, τοῦ Παναγίου Πνεύματος, καὶ τοῦ Ἡλίου τῆς δόξης αὐγάσματα, χρεωστικῶς ὑμνήσωμεν, τοὺς σοφοὺς Ἀποστόλους, Ἀπελλῆν Οὐρβανόν τε καὶ Ἀριστόβουλον, Ἀμπλίαν Νάρκισσον καὶ Στάχυν, οὓς ἡ χάρις συνήγαγε τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον.
Δῆμος Ἀποστόλων θεοφεγγής, Νάρκισσος Ἀμπλίας, Ἀριστόβουλος Οὐρβανός, Ἀπελλῆς καὶ Στάχυς, ἀνέτειλαν ὡς ἄστρα· δεῦτε οὖν καὶ θαλφθῶμεν, τούτων τῇ χάριτι.

Ὁ Ἅγιος Ἀριστόβουλος ὁ Ἀπόστολος

Στὴν ἱστορικὴ διαδρομὴ τῶν αἰώνων πολλοὶ παρουσιάσθηκαν ὡς πηγὲς γνώσεως καὶ ἀναμορφωτὲς τῆς ἀνθρωπότητας. Μερικοὶ ἀπὸ αὐτοὺς κάτι πρόσφεραν φυσικά. Ψίχουλα βέβαια καὶ αὐτὰ ἀνακατεμένα μ’ ἕνα σωρὸ ἀπὸ πλάνες καὶ ἀνακρίβειες. Οἱ ἄλλοι, οἱ περισσότεροι, πρόσφεραν μόνο τὸ ψέμα καὶ τὴν πλάνη καὶ τὶς δεισιδαιμονίες, ποὺ βύθιζαν σὲ πιὸ βαθὺ σκοτάδι τοὺς ἀνθρώπους. Ὕστερα ἀπὸ τὸν Κύριο ἀληθινοὶ διδάσκαλοι ποὺ ἀγωνίστηκαν καὶ μπόρεσαν νὰ διαλύσουν τὴν πλάνη τῆς εἰδωλολατρίας καὶ τῆς ψευδοφιλοσοφίας καὶ νὰ σκορπίσουν τὸ φῶς τῆς ἀληθείας γύρω τους, ὑπῆρξαν οἱ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, οἱ Ἀπόστολοι. Αὐτοὶ μὲ τοὺς κόπους καὶ τὴν θυσία τους ἔγιναν οἱ θεμελιωτὲς τοῦ νέου πολιτισμοῦ, τοῦ χριστιανικοῦ.

Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς δώδεκα Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι ἐπὶ τρία ὁλόκληρα χρόνια παρακολούθησαν τὸν Κύριο στὶς πόλεις καὶ τὰ χωριὰ τῆς Παλαιστίνης καὶ ὑπῆρξαν αὐτόπτες μάρτυρες τοῦ ἔργου, τῆς διδασκαλίας καὶ τῶν θαυμάτων Αὐτοῦ, στὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια γίνεται λόγος καὶ γιὰ ἑβδομήκοντα ἄλλους Ἀποστόλους. Τοὺς διάλεξε καὶ αὐτοὺς ὁ Κύριος ἀπὸ τὰ πλήθη ποὺ παρακολουθοῦσαν τὸ κήρυγμά του. Γι’ αὐτοὺς μᾶς ὁμιλεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς καὶ μᾶς λέγει:«Μετὰ δὲ ταῦτα ἀνέδειξεν ὁ Κύριος καὶ ἑτέρους ἑβδομήκοντα, καὶ ἀπέστειλεν αὐτοὺς ἀνὰ δύο πρὸ προσώπου αὐτοῦ εἰς πᾶσαν πόλιν καὶ τόπον, οὐ ἤμελλεν αὐτὸς ἔρχεσθαι» (Λουκ. γ’ 1). Καὶ δὲν περιορίζεται ὁ εὐαγγελιστὴς νὰ μᾶς ἀναφέρει μονάχα τὴν ἀνάδειξή τους, ἀλλὰ προσθέτει πὼς αὐτοὺς ὁ Κύριος τοὺς ἔστειλε δύο – δύο μαζὶ νὰ προπορευθοῦν ἀπὸ Αὐτὸν σὲ κάθε πόλη καὶ τόπο, ὅπου ἐπρόκειτο νὰ πάει. Τοὺς ἔστειλε γιὰ νὰ προπαρασκευάσουν τρόπον τινὰ τὸ ἔδαφος. Νὰ προετοιμάσουν τὶς καρδιὲς νὰ ὑποδεχθοῦν καὶ νὰ ἀκούσουν τὸν Κύριο.

Καὶ οἱ Ἀπόστολοι πῆγαν καὶ γύρισαν χαρούμενοι. «Ὑπέστρεψαν δὲ οἱ ἑβδομήκοντα μετὰ χαρᾶς λέγοντες. Κύριε, καὶ τὰ δαιμόνια ὑποτάσσεται ἡμῖν ἐν τῷ ὀνόματί σου» (Λουκ. ι’ 17). Εὐλογημένα τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἀποστολῆς. Κύριε, καὶ αὐτὰ τὰ δαιμόνια, σὰν ἀναφέρουμε τὸ ὄνομά σου, φεύγουν καὶ ἀφήνουν ἐλεύθερα τὰ θύματά τους. Στὰ λόγια τῶν μαθητῶν ἀνάλογος εἶναι καὶ ἡ ἀπάντηση τοῦ Κυρίου. Παιδιά μου, τοὺς εἶπε: «Πλὴν ἐν τούτῳ μὴ χαίρετε, ὅτι τὰ πνεύματα ὑμὶν ὑποτάσσεται χαίρετε δέ, ὅτι τὰ ὀνόματα ὑμῶν ἐγράφη ἐν τοὶς οὐρανοίς» (Λουκ. α’ 21). Ὡραία αὐτὰ ποὺ λέτε, ἀπήντησε ὁ Κύριος. Πλήν, μὴ χαίρετε γιὰ τοῦτο. Δηλαδὴ μὴ χαίρετε ὅτι τὰ πονηρὰ πνεύματα ὑποτάσσονται σὲ σᾶς. Νὰ χαίρετε κυρίως καὶ νὰ εὐφραίνεσθε, γιατί τὰ ὀνόματά σας ἔχουν γραφεῖ στὸν οὐρανό, στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἕνας ἀπὸ τοὺς ἑβδομήκοντα αὐτοὺς Ἀποστόλους, γιὰ τοὺς ὁποίους μιλήσαμε πιὸ πάνω, εἶναι κι ὁ Ἅγιος Ἀριστόβουλος, ἀδελφὸς τοῦ Ἁποστόλου Βαρνάβα, ποὺ εἶναι ὁ ἱδρυτὴς καὶ προστάτης τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου. Γιὰ τὸν Ἀπόστολο αὐτὸ θὰ ἀφιερώσουμε τὶς ὀλίγες γραμμές, ποὺ ἀκολουθοῦν.

Καὶ πρῶτα – πρῶτα τὸ ὄνομά του. Ὄνομα Ἑλληνικό, μᾶς δείχνει πόσο ὁ Ἑλληνικὸς πολιτισμὸς τοῦ νησιοῦ μας εἶχε ἐπηρεάσει καὶ αὐτοὺς τοὺς Ἰουδαίους ποὺ εἶχαν ἐγκατασταθεῖ ἀπὸ νωρὶς στὴν Κύπρο. Ἀριστόβουλος σημαίνει αὐτὸς ποὺ συμβουλεύει τὰ χρήσιμα. Αὐτὸς ποὺ συμβουλεύει τὰ ἄριστα.

Γιὰ τὴν παιδικὴ καὶ νεανικὴ ἡλικία τοῦ Ἀποστόλου δὲν γνωρίζουμε δυστυχῶς τίποτα. Τὸ μόνο ποὺ γνωρίζουμε γι’ αὐτὸν εἶναι, πὼς ἀπὸ νωρὶς ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς ἀκολούθους τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου Παύλου. Κοντὰ στὸν φλογερὸ αὐτὸν ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ ὡς σύνθημα τῆς ζωῆς του εἶχε τὰ λόγια του «ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζεῖ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. β’ 20), μαθήτευσε ἀρκετὸ καιρὸ ὁ ἱερὸς Ἀριστόβουλος. Τὸ σύνθημα ζωῆς τοῦ θείου Παύλου, ποὺ ἀναφέραμε, ἔγινε καὶ δικό του σύνθημα.

Ὁδηγημένος ἀπὸ τὸ προσκλητήριο διάγγελμα τοῦ Κυρίου «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεὶν ἀπαρνησάσθω ἐαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι» ἔσπευσε μὲ χαρά του νὰ ἀκολουθήσει τὸν Ἀπόστολο, γιὰ ἕνα πράγμα μονάχα ἐνδιαφερόμενος καὶ γιὰ ἕνα πράγμα καὶ μόνο φροντίζοντας: Πῶς νὰ ἀρέσει στὸν Χριστό.«Παραδοθεῖς τὴ χάριτι τοῦ Θεοῦ» (Πραξ. ιε’ 40), ὅπως λέγει ὁ Λουκᾶς, δηλαδή, ἀφοῦ ἐμπιστεύθηκε τὸν ἑαυτό του ἐξ ὁλοκλήρου στὴν πρόνοια καὶ προστασία τοῦ Θεοῦ, ἐπέδειξε ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ζῆλο φλογερὸ καὶ σύνεση ἐξαιρετική, ὥστε πολὺ δίκαια νὰ μπορεῖ καὶ αὐτὸς νὰ ἐπαναλαμβάνει μαζὶ μὲ τὸν δάσκαλό του τὸ σύνθημά του. Δὲν ζῶ πιὰ ἐγώ. Μέσα μου ζεῖ μόνο ὁ Χριστός.

Πολλὲς δυσχέρειες ἀντιμετώπισε ὁ Ἀριστόβουλος στὶς διάφορες περιοδεῖες του μὲ τὸν ἀκαταπόνητο ἀρχηγό του καὶ πολλοὺς κινδύνους. Ἀπτόητος ὅμως παρέμεινε παντοῦ καὶ πάντοτε, ὥστε ὁ θεῖος Παῦλος ἐκτιμώντας τὰ χαρίσματά του, διδακτικὰ καὶ διοικητικά, ἀλλὰ καὶ τὸν γνήσιο ζῆλο του, νὰ τὸν ἀναφέρει στὴν πρὸς Ρωμαίους ἐπιστολή του μεταξὺ ἐκείνων πρὸς τοὺς οἰκείους του ὁποίου ἀποστέλλει ἀσπασμούς. Ἀργότερα μάλιστα τὸν χειροτονεῖ ἐπίσκοπο καὶ τὸν ἀποστέλλει στὶς Βρετανικὲς νήσους γιὰ τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου.

Μεγάλο τὸ φορτίο ποὺ τοῦ ἀνατέθηκε. Πολλὲς οἱ εὐθύνες καὶ πιὸ πολλές, ἀπεριόριστες θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε, οἱ δυσκολίες καὶ οἱ κίνδυνοι. Οἱ κάτοικοι τῶν σημερινῶν βρετανικῶν νήσων τὴν ἐποχὴ ἐκείνη βρισκόντουσαν σὲ ἡμιάγρια κατάσταση. Ἡ ὅλη χώρα ἦταν τόσο βάρβαρη, ὥστε καὶ μετὰ πεντακόσια χρόνια, ὅταν ὁ πρῶτος ἀρχιεπίσκοπος Καντερβουρίας Αὐγουστίνος στάλθηκε ἐκεῖ ἀπὸ τὴν ἐκκλησία τῆς Ρώμης γιὰ συνέχιση τῆς ἱεραποστολῆς, φοβήθηκε τόσο, ποὺ διέκοψε τὸ ταξίδι του στὸ μέσο καὶ γύρισε πίσω. Σ’ αὐτά, λοιπόν, τὰ νησιὰ τὰ ἐξ ὁλοκλήρου ἀπολίτιστα στάλθηκε ὁ Κύπριος Ἀπόστολος νὰ κηρύξει καὶ νὰ ἱδρύσει τὴν πρώτη Ἐκκλησία. Κι ὁ Ἀριστόβουλος πῆγε.

Μὲ ὄπλα του τὴν φλογερὴ πίστη καὶ τὴν ἀπόλυτο ἐμπιστοσύνη του στὸν Θεό, σήκωσε τὸν σταυρὸ τοῦ καθήκοντος καὶ ἔτρεξε νὰ πειθαρχήσει στὴν ὑψηλὴ ἀποστολὴ ποὺ τοῦ ἀνατέθηκε.

Καὶ μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ σύντομα τάχθηκε στὴν πρώτη γραμμὴ τῶν μεγάλων πρωταγωνιστῶν καὶ ἀναμορφωτῶν τῆς σημερινῆς Μεγάλης Βρετανίας καὶ τῆς οἰκουμένης γενικά.

Μὲ ὁδηγὸ τὴν ἐμπειρία ποὺ ἀπέκτησε ἀκολουθώντας τὸν πολυτάλαντο ἀρχηγό του, τὸν θεῖο Παῦλο, καὶ μὲ ἀπόλυτη πεποίθηση στὰ λόγια τοῦ Κυρίου, «μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτείναι» (Ματθ. ι’ 28) ρίχτηκε μὲ ὅλη τὴν φλόγα τῆς ἀτρόμητης καρδιᾶς του στὸ ἔργο τῆς ἁλιείας καὶ τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν. Τὸ κήρυγμά του ἔχει ὡς θέμα τὴν ἀπέραντη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο.

Ὅσες φορὲς ἔρχονται στὴν μνήμη του τὰ λόγια τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν νυκτερινὸ ἐπισκέπτη τὸν Νικόδημο, «οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἴνα πᾷς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰωάν. γ’ 16), τὰ μάτια του γεμίζουν δάκρυα. Μιλάει καὶ κλαίει. Ἐλᾶτε λέει στοὺς πρώτους ἀκροατές του, στὸν Χριστό, γιὰ νὰ βρεῖτε κοντά του, ὅπως βρῆκα καὶ ἐγώ, τὴν εἰρήνη, τὴν εὐτυχία, τὴν χαρά. Μὲ καχυποψία καὶ ὕβρεις τὸν ὑποδέχονται οἱ ἡμιάγριοι ἐκεῖνοι ἄνθρωποι. Ὁ Ἀριστόβουλος ὅμως δὲν τὰ χάνει. Μὲ τὴν ψυχὴ δυναμωμένη ἀπὸ τὴν ἐκτενὴ προσευχὴ συνεχίζει μὲ ὑπομονὴ καὶ καρτερία τὴν προσπάθειά του. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα ἐνθαρρυντικό. «Οὐ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις» (Ρωμ. ε’ 20). Ἐκεῖ ποὺ πληθύνθηκε ἡ ἁμαρτία, ἀφθονώτερη δόθηκε ἡ χάρη.

Τὸ κήρυγμα τοῦ Ἀποστόλου, ποὺ ἦταν κήρυγμα «οὐκ ἐν πειθοὶς ἀνθρωπίνης σοφίας λόγοις, ἀλλ’ ἐν ἀποδείξει Πνεύματος καὶ δυνάμεως», (Α’ Κορ. β’ 4), ἦταν κήρυγμα δηλαδὴ ποὺ γινότανε ὄχι μὲ πιθανὰ καὶ συναρπαστικὰ λόγια ἀνθρώπινης σοφίας, ἀλλὰ ἦταν κήρυγμα ποὺ γινόταν μὲ ἀποδείξεις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πειστικὲς γιὰ τὶς ψυχὲς τῶν ἀκροατῶν, καὶ μὲ δύναμη θεία, ὅπως φαινόταν ἀπὸ τὰ μεγάλα θαύματα ποὺ τὸ συνόδευαν, εἶχε τὸ θετικὸ καὶ εὐχάριστο ἀποτέλεσμα.

Σιγά – σιγὰ οἱ ψυχὲς μαλακώνουν καὶ τὰ πυργώματα τῆς ἀθεΐας καὶ εἰδωλολατρίας γκρεμίζονται τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο. Ἡ ἀλήθεια παρὰ τοὺς διωγμοὺς ποὺ δοκιμάζει ὁ ἱερὸς ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου διαδίδεται σὲ ἀρκετὰ πρόσωπα.

Ὁ σπόρος τῆς εὐσέβειας, ποτισμένος μὲ τὰ δάκρυα τῆς εὐλαβοῦς καὶ κατανυκτικῆς προσευχῆς, φυτρώνει στὶς καρδιές. Γιὰ χρόνια ὁ ἱερὸς Ἀριστόβουλος ἀνάμεσα σὲ μύριες δυσκολίες καὶ ἐξευτελισμοὺς συνεχίζει μὲ αὐταπάρνηση καὶ παραδειγματικὸ ζῆλο τὸ ἔργο τῆς σπορᾶς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Στὸ τέλος ἡ μεγαλεπήβολη προσπάθειά του εἶχε πλούσια τὴν ἀμοιβή της. Ὅταν ἀπέθνῃσκε, ἄφησε πίσω του μία ἐκκλησία ὀλιγάριθμη μέν, ἀλλὰ ζωντανή.

Ἡ χριστιανικὴ πίστη εἶχε μὲ τοὺς ὑπεράνθρωπους κόπους του ἐγκαθιδρυθεῖ στὶς ψυχές. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο ἡ Ἀγγλικανικὴ Ἐκκλησία μεταξὺ τῶν ἁγίων του ἑορτολογίου της ἔχει συμπεριλάβει καὶ τὸ τιμημένο ὄνομά του. Τελεῖ τὴν μνήμη του γιὰ νὰ εὐχαριστήσει καὶ νὰ ἀποδώσει μὲ τούτη τὴν πράξη της τὴν εὐγνωμοσύνη της σ’ ἐκεῖνον, ποὺ τῆς πρόσφερε ἕνα τόσο ζηλωτὴ καὶ φλογερὸ ἐργάτη. Ἕνα πνευματικὸ ἐργάτη, ποὺ μὲ τὴν βοήθειά του σὲ μιὰ ἐποχὴ τόσο δύσκολη ἔθεσε στὴν χώρα της τὰ θεμέλια τοῦ χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ.

Κύπριος, λοιπόν, ὁ πρῶτος ἀναμορφωτὴς τῆς σημερινῆς γηραιᾶς αὐτοκρατορίας. Αὐτὸ ἀναφέρει καὶ ὁ γνωστὸς Ἄγγλος ἱστορικὸς Σὲρ Τζὼρζ Χὶλλ στὸ ἔργο του «Ἱστορία τῆς Κύπρου». Κύπριος ἐκήρυξε τὸν χριστιανισμό, ἀλλὰ καὶ Ἕλληνες Μικρασιάτες, ἱεραπόστολοι καὶ ἐπίσκοποι, ὅπως ὁ Ποθεινὸς καὶ ὁ Εἰρηναῖος, μὲ κέντρο τὴν σημερινὴ Γαλλία, συνέχισαν κατὰ τοὺς πρώτους αἰῶνες τοῦ χριστιανισμοῦ τὴν μετάδοση τῆς ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ στοὺς βάρβαρους λαοὺς τῶν βρετανικῶν αὐτῶν νήσων. Κύπριος ἔσπειρε τὸν πρῶτο σπόρο καὶ Ἕλληνες συνέχισαν νὰ σπέρνουν καὶ νὰ καλλιεργοῦν.

Μιὰ ἀπορία ὅμως γεννᾶται στὶς ψυχὲς ὅλων τῶν σημερινῶν κατοίκων τῆς μαρτυρικῆς Κύπρου, ἀλλὰ καὶ τῶν ἀδελφῶν τους τῆς μάνας Ἑλλάδας.

Οἱ σημερινοὶ ἄρχοντες καὶ ὁ λαὸς τῆς πλούσιας αὐτῆς χώρας ποὺ λέγεται Ἡνωμένο Βασίλειο γνωρίζουν ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστική τους ἱστορία τὴν προσφορὰ αὐτὴ τῶν Ἑλλήνων χριστιανῶν ἱεραποστόλων σ’ αὐτούς; Καὶ ἂν τὴν γνωρίζουν, στ’ ἀλήθεια δὲν θά ‘πρεπε καὶ ἡ συμπεριφορά τους πρὸς τὴν Κύπρο καὶ τὴν Ἑλλάδα γενικά, ποὺ τοὺς χάρισε τέτοιους πνευματικοὺς ἡγέτες καὶ ἀναμορφωτές, νὰ εἶναι διαφορετική;

Εὐχὴ καὶ προσευχή μας εἶναι, αὐτοὶ νὰ μὴ δοκιμάσουν ποτὲς τὴν πικρία ποὺ δοκίμασε ὁ μαρτυρικὸς λαός μας στὸν αἰῶνα ποὺ βαδίζουμε ἀπὸ τὴν ἀχάριστη συμπεριφορά τους πρὸς τὴ νῆσο μας καὶ τὴν μάνα μας Ἑλλάδα, τὴν μητέρα τοῦ ἑλληνοχριστιανικοῦ πολιτισμοῦ.

Ὅμως ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, ποὺ ἔχει αἰώνιο κῦρος καὶ ἰσχύ, πρέπει πολὺ νὰ μᾶς συνέχει: «Ὁ ἀδικῶν κομιεῖται ὁ ἠδίκησε».

 
Ἅγιε ἀπόστολε Ἀριστόβουλε, κι ἐσὺ εὐλογημένε ἀδελφέ του, ἔνδοξε ἀπόστολε Βαρνάβα, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν. Δεήθητε τοῦ Κυρίου νὰ χαρίσει στὴν πατρίδα μας Κύπρο τὴν ἐλευθερία καὶ στὸν μαρτυρικὸ λαό μας τὴν λύτρωση ἀπὸ τὰ δεινά. Στὴν μάνα Ἑλλάδα δὲ, τὸν φωτισμό, γιὰ νὰ συνεχίσει ἀπερίσπαστη στοὺς αἰῶνες τὸν ἀνάντη δρόμο τῆς ὑψηλῆς ἀποστολῆς της καὶ νὰ μένει παντοῦ καὶ πάντοτε γιὰ ὅλους φῶς Χριστοῦ καὶ φῶς τοῦ κόσμου. Ἀμήν.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὴν κιθάραν τοῦ Πνεύματος τὴν ἑξάχορδον, τὴν μελῳδήσασαν κόσμῳ τὰς ὑπὲρ νοῦν δωρεάς, ὡς ἐκφάντορας Χριστοῦ ἀνευφημήσωμεν, Στάχυν Ἀμπλίαν Ἀπελλῆν σὺν Ναρκίσσῳ Οὐρβανόν, καὶ Ἀριστόβουλον ἅμα· ὡς γὰρ Ἀπόστολοι θεῖοι, χάριν αἰτοῦνται ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως.
Ὡς ἱερὰ κειμήλια, τοῦ Παναγίου Πνεύματος, καὶ τοῦ Ἡλίου τῆς δόξης αὐγάσματα, χρεωστικῶς ὑμνήσωμεν, τοὺς σοφοὺς Ἀποστόλους, Ἀπελλῆν Οὐρβανόν τε καὶ Ἀριστόβουλον, Ἀμπλίαν Νάρκισσον καὶ Στάχυν, οὓς ἡ χάρις συνήγαγε τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον.
Δῆμος Ἀποστόλων θεοφεγγής, Νάρκισσος Ἀμπλίας, Ἀριστόβουλος Οὐρβανός, Ἀπελλῆς καὶ Στάχυς, ἀνέτειλαν ὡς ἄστρα· δεῦτε οὖν καὶ θαλφθῶμεν, τούτων τῇ χάριτι.

Ὁ Ἅγιος Κλεόπας ὁ Ἀπόστολος ἐκ τῶν 70

Ὁ Κλεόπας ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς 70 μαθητὲς τοῦ Κυρίου. Γι’ αὐτὸν διαβάζουμε στὸ κατὰ Λουκᾶν Εὐαγγέλιον κδ’ 18 – 27: 

18 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ εἷς, ᾧ ὄνομα Κλεόπας, εἶπε πρὸς αὐτόν· σὺ μόνος παροικεῖς ἐν Ἱερουσαλὴμ καὶ οὐκ ἔγνως τὰ γενόμενα ἐν αὐτῇ ἐν ταῖςἡμέραις ταύταις;

19 Καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ποῖα; οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· τὰ περὶ Ἰησοῦ τοῦΝαζωραίου, ὃς ἐγένετο ἀνὴρ προφήτης δυνατὸς ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ παντὸς τοῦ λαοῦ,

20 ὅπως τε παρέδωκαν αὐτὸν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ ἄρχοντες ἡμῶν εἰς κρῖμα θανάτου καὶ ἐσταύρωσαν αὐτόν.

21 Ἡμεῖς δὲ ἠλπίζομεν ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ·ἀλλά γε σὺν πᾶσι τούτοις τρίτην ταύτην ἡμέραν ἄγει σήμερον ἀφ᾿ οὗταῦτα ἐγένετο.

22 Ἀλλὰ καὶ γυναῖκές τινες ἐξ ἡμῶν ἐξέστησαν ἡμᾶς γενόμεναι ὄρθριαιἐπὶ τὸ μνημεῖον,

23 καὶ μὴ εὑροῦσαι τὸ σῶμα αὐτοῦ ἦλθον λέγουσαι καὶ ὀπτασίανἀγγέλων ἑωρακέναι, οἳ λέγουσιν αὐτὸν ζῆν.

24 Καὶ ἀπῆλθόν τινες τῶν σὺν ἡμῖν ἐπὶ τὸ μνημεῖον, καὶ εὗρον οὕτω καθὼς καὶ αἱ γυναῖκες εἶπον, αὐτὸν δὲ οὐκ εἶδον.

25 Καὶ αὐτὸς εἶπε πρὸς αὐτούς· ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦπιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται!

26 Οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ;

27 Καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ Μωυσέως καὶ ἀπὸ πάντων τῶν προφητῶν διηρμήνευεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τὰ περὶ ἑαυτοῦ.

28 Καὶ ἤγγισαν εἰς τὴν κώμην οὗ ἐπορεύοντο, καὶ αὐτὸς προσεποιεῖτο πορρωτέρω πορεύεσθαι·29 καὶ παρεβιάσαντο αὐτὸν λέγοντες· μεῖνον μεθ᾿ ἡμῶν, ὅτι πρὸςἑσπέραν ἐστὶ καὶ κέκλικεν ἡ ἡμέρα. Καὶ εἰσῆλθε τοῦ μεῖναι σὺν αὐτοῖς.

Ὁ Κλεόπας, ἔλαβε κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ πέρασε τὴν ζωή του κοπιάζοντας γιὰ τὸ Εὐαγγέλιο.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Γνῶσιν ἔνθεον, εἰσδεδεγμένος, συναρίθμιος, τῶν τοῦ Σωτῆρος, Ἀποστόλων Ἑβδομήκοντα πέφηνας, καὶ εὐσεβείας τὴν χάριν ἐκήρυξας, τοῖς ἐν τῇ πλάνῃ Κλεόπα Ἀπόστολε. Ἀλλὰ πρέσβευε, Κυρίῳ τῷ σὲ δοξάσαντι, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός.
Ὡς θεῖος Μαθητής, καὶ Χριστοῦ ὑπηρέτης, δογμάτων εὐσεβῶν, ὑποφήτης ἐδείχθης, Κλεόπα Ἀπόστολε, Ἀποστόλων ὁμόσκηνε· μεθ’ ὧν πρέσβευε, τῷ Παντοκράτορι Λόγῳ, τοῖς αἰνοῦσί σε, λύσιν πταισμάτων δοθῆναι, καὶ χάριν καὶ ἔλεος.

Μεγαλυνάριον.
Μύστης τοῦ Σωτῆρος ἀναδείχθης, διέπρεψας κόσμῳ, ὡς Ἀπόστολος εὐκλεής, Κλεόπα τρισμάκαρ, καὶ νῦν Ἀποστόλοις, τὰ ἔπαθλα κομίζῃ, τῶν παλαισμάτων σου.

Οἱ Ἅγιοι Ζηνόβιος καὶ Ζηνοβία τὰ ἀδέλφια

Κατάγονταν ἀπὸ τὶς Αἰγαὶς τῆς Κιλικίας καὶ ἦταν κληρονόμοι μεγάλης περιουσίας. Ὁ Ζηνόβιος εἶχε σπουδάσει ἰατρική, καὶ ὄχι μόνο πρόσφερε ἀφιλοκερδῶς τὶς ὑπηρεσίες του στοὺς πάσχοντες, ἀλλὰ ἐπιπλέον πλούσια μοίραζε ἀπὸ τὰ ἀγαθὰ του σ’ αὐτούς. Μὲ τὴ συμπεριφορά του αὐτὴ στήριζε τοὺς χριστιανούς, καὶ πολλοὺς εἰδωλολάτρες ἔφερε στὴ χριστιανικὴ πίστη.

Ὅταν πληροφορήθηκε αὐτὸ ὁ ἔπαρχος Λυσίας, ἔδωσε διαταγὴ καὶ τὸν συνέλαβαν. Ὁ Ζηνόβιος μὲ παρρησία ὁμολόγησε ὅτι πράγματι εἶναι χριστιανός. Καὶ ὅ,τι κάνει, τὸ κάνει γιὰ τὴ σωτηρία ψυχῶν καὶ τὴν δόξα τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Ὁ Λυσίας μὲ αὐστηρότητα τοῦ εἶπε ὅτι ἂν δὲν σταματήσει αὐτὸ ποὺ κάνει καὶ δὲν ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό, θὰ μαρτυρήσει φρικτά. Ὁ Ζηνόβιος ἀπάντησε ὅτι τὰ μαρτύρια μποροῦν νὰ βλάψουν τὸ σῶμα του, ἀλλὰ τὴν ψυχή του ποτέ. Διότι λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ: «Καὶ τὶς ὁ κακώσων ὑμᾶς, ἐὰν τοῦ ἀγαθοῦ μιμητοὶ γένησθε;». Ποιός, δηλαδή, θὰ μπορέσει νὰ σᾶς κάνει κακὸ καὶ νὰ σᾶς ἐπιφέρει πραγματικὴ βλάβη, ἂν γίνετε μιμητὲς καὶ ἀκόλουθοι τοῦ ἀγαθοῦ; Ὁ Λυσίας ἀμέσως διέταξε καὶ τὸν βασάνισαν.

Τότε παρενέβη ἡ ἀδελφή του Ζηνοβία καὶ ἤλεγξε τὸν Λυσία, ὅτι αὐτὸ ποὺ κάνει εἶναι ἄνανδρο. Ἀλλὰ ὁ ἔπαρχος συνέλαβε καὶ αὐτήν, καὶ τελικὰ ἀποκεφάλισε καὶ τοὺς δυό.
(Κατ’ ἄλλη ἐκδοχὴ ὁ Ζηνόβιος μαρτύρησε ἐπὶ Διοκλητιανού. Γεννήθηκε ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς τὸν Ζηνόδοτο καὶ τὴ Θέκλα, καὶ πώς, ὅταν μεγάλωσε ἔγινε ἐπίσκοπος Αἰγῶν, ἐπιτελώντας πολλὰ θαύματα).

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς θεῖοι αὐτάδελφοι, ὁμονοοῦντες καλῶς, Ζηνόβιε ἔνδοξε, καὶ Ζηνοβία σεμνή, συμφώνως ἠθλήσατε· ὅθεν καὶ τῶν στεφάνων, τῶν ἀφθάρτων τυχόντες, δόξης ἀκατάλυτου, ἠξιώθητε ἅμα, ἐκλάμποντες τοῖς ἐν κόσμῳ, χάριν ἰάσεων.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχᾶς τῆς φύσεως.
Τοὺς ἀληθείας Μάρτυρας, καὶ εὐσεβείας κήρυκας, τῶν ἀδελφῶν τὴν δυάδα τιμήσωμεν, ἐν θεοπνεύστοις ᾄσμασι, τὸν Ζηνόβιοv ἅμα, τῇ σοφῇ Ζηνοβίᾳ, ὁμοῦ βιώσαντας, καὶ διὰ μαρτυρίου τευξαμένους στέφος ἄφθαρτον.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις αὐταδέλφων ἡ ξυνωρίς, Ζηνόβιε μάκαρ, Ζηνοβία πανευκλεής, οἱ τὸν Θεὸν Λόγον, δοξάσαντες ἐν ἄθλοις, παρ’ οὗ και δοξασθέντες, ἡμῶν προΐστασθε.

Οἱ Ὅσιοι Στέφανος, Θεόκτιστος καὶ Ἑλένη

Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τοὺς Ὁσίους Στέφανο Μιλιούτιν, Θεόκτιστο τὸν ἀδελφό του καὶ Ἑλένη τὴν μητέρα αὐτῶν.
Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τῶν Ὁσίων.

Οἱ Ἅγιοι Τέρτιος, Μᾶρκος, Ἰοῦστος (ἢ Ἰησοῦς) καὶ Ἀρτεμᾶς οἱ Ἀπόστολοι ἐκ τῶν 70

Ὁ Τέρτιος ἔγινε δεύτερος ἐπίσκοπος Ἰκονίου μετὰ τὸν Σωσίπατρο. Ἔγραψε δὲ καὶ τὴν πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, καθὼς ὁ ἴδιος μαρτυρεῖ (Ρωμ. ιστ’ 22).

Ὁ Μᾶρκος, ἀνεψιὸς τοῦ Βαρνάβα, ἔγινε ἐπίσκοπος Ἀπολλωνιάδας καὶ μὲ τὸ Εὐαγγελικό του κήρυγμα ἐξολόθρευσε τὸ σέβας τῶν εἰδώλων. (Κολασ. δ’ 10).

Ὁ Ἰοῦστος ἔγινε ἐπίσκοπος Ἐλευθερουπόλεως καὶ μὲ τὰ λόγια του καὶ τὰ θαύματά του, εἵλκυσε στὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου τοὺς ἐκεῖ ἀπίστους.
Καὶ ὁ Ἀρτεμᾶς ἔγινε ἐπίσκοπος στὰ Λύστρα, καὶ σὰν δόκιμος ὑπηρέτης τοῦ Χριστοῦ διέλυσε στὸν τόπο αὐτὸν τὴν πλάνη τῶν δαιμόνων.

Ἡ Ἁγία Ἀναστασία ἡ Ρωμαία, ἡ Ὁσιομάρτυς

Ἡ Ὅσια Ἀναστασία ἔζησε στὰ χρόνια τοῦ Διοκλητιανοῦ καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν Ρώμη. Ὅταν πέθαναν οἱ πλούσιοι γονεῖς της, διαμοίρασε τὴν περιουσία ποὺ κληρονόμησε στοὺς φτωχοὺς καὶ ἀποσύρθηκε σὲ μοναστήρι.

Ὅταν τὴν συνέλαβε ὁ ἡγεμόνας Πρόβος, ὑπενθύμισε στὴν Ἀναστασία τὴν ἀνθηρὴ νεότητά της, γιὰ τὴν ὁποία θὰ ἔπρεπε νὰ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστό. Τότε, δυναμικὴ ὑπῆρξε ἡ ἀπάντηση τῆς Ἀναστασίας: «Ἐγώ, εἶπε, μία ὡραιότητα καὶ νεότητα γνωρίζω, ἐκείνη ποὺ δίνει ὁ Χριστὸς στὶς πιστὲς καὶ γενναῖες ψυχές, ποὺ προτιμοῦν γι’ Αὐτὸν τὸν θάνατο ἀντὶ ἄλλων ἐγκόσμιων ἀγαθῶν, ὅταν αὐτὰ προτείνονται γιὰ τὴν προδοσία τοῦ Θεοῦ τους. Πλούτη εἶχα ἄφθονα. Δὲν τὰ θέλησα. Ἀλλὰ τὸν Χριστό μου τὸν θέλω καὶ ἀπ’ Αὐτὸν καμία δύναμη δὲν θὰ μπορέσει νὰ μὲ χωρίσει. Ἂν ἀμφιβάλλεις, δοκίμασε».

Ἐξαγριωμένος ἀπὸ τὴν ἀπάντηση ὁ Πρόβος, τὴν μαστίγωσε στὸ πρόσωπο καὶ τὴν ἅπλωσε σὲ ἀναμμένα κάρβουνα. Ἔπειτα, τὴν κρέμασε καὶ τῆς ἔσκισε τὸ σῶμα. Μετὰ ἔκοψε τοὺς μαστούς της, ξερίζωσε τὰ νύχια της καὶ τελικὰ τὴν ἀποκεφάλισε.
Ἔτσι, ἡ Ἀναστασία πῆρε τὸν ἁμαράντινο στέφανο τοῦ μαρτυρίου.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἀσκήσει ἐκλάμψασα, ὥσπερ παρθένος σεμνή, ἀθλήσεως αἵμασι, τὴν τῆς ἁγνείας στολήν, ἐνθέως ἐφοίνιξας· ὅθεν Ἀναστασία, ὡς Ὁσία καὶ Μάρτυς, χάριτας ἰαμάτων, ἀπαστράπτεις τῷ κόσμῳ, πρεσβεύουσα τῷ Σωτήρι, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Κοvτάκιοv. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Παρθενίας νάμασι, καθηγνισμένη Ὁσία, μαρτυρίου αἵμασι, Αvαστασία πλυθεῖσα, παρέχεις, τοῖς ἐν ἀνάγκαις τῶν νοσημάτων, ἴασιν, καὶ σωτηρίαν τοῖς προσιοῦσιν, ἐκ καρδίας· ἰσχὺν γὰρ νέμει, Χριστὸς ὁ βρύων, χάριν ἀέναοv.

Μεγαλυνάριον.
Ἔφυς ὥσπερ ῥόδον πανευθαλές, ἐν δικαιοσύνης, τοῖς λειμῶσιν ἀσκητικῶς, καὶ ὀσμὴν χαρίτων, ἀθλητικῶς ἐκπέμπεις, σεμνὴ Ἀναστασία, τοῖς σὲ γεραίρουσι.

Ὁ Ἅγιος Νέστωρ ὁ Μάρτυρας

Ὁ Νέστορας ἦταν πολὺ νέος στὴν ἡλικία, ὡραῖος στὴν ὄψη καὶ γνώριμός του Ἁγίου καὶ ἐνδόξου Δημητρίου.

Ὁ Νέστορας, λοιπόν, βλέποντας ὅτι ὁ αὐτοκράτωρ Διοκλητιανὸς χαιρόταν γιὰ τὶς νῖκες κάποιου σωματώδους βαρβάρου, ὀνομαζόμενου Λυαίου, μίσησε τὴν ὑπερηφάνειά του. Βλέποντας ὅμως καὶ τὰ θαύματα τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, πῆρε θάρρος. Πῆγε λοιπὸν στὴν φυλακή, ὅπου ἦταν κλεισμένος ὁ Μεγαλομάρτυρας, καὶ ἔπεσε στὰ πόδια του. «Δοῦλε τοῦ Θεοῦ Δημήτριε», εἶπε, «ἐγὼ εἶμαι πρόθυμος νὰ μονομαχήσω μὲ τὸ Λυαῖο, γι’ αὐτὸ προσευχήσου γιὰ μένα στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ».

Ὁ Ἅγιος, ἀφοῦ τὸν σφράγισε μὲ τὸ σημεῖο τοῦ τιμίου Σταυροῦ, τοῦ εἶπε ὅτι καὶ τὸν Λυαῖο θὰ νικήσει καὶ γιὰ τὸν Χριστὸ θὰ μαρτυρήσει. Τότε, λοιπόν, ὁ Νέστορας μπῆκε στὸ στάδιο χωρὶς φόβο καὶ ἀνεφώνησε:«Θεὲ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι».

Καὶ ἀφοῦ πολέμησε μὲ τὸν Λυαῖο, τοῦ κατάφερε δυνατὸ χτύπημα μὲ τὸ μαχαῖρι του στὴν καρδιὰ καὶ τὸν θανάτωσε. Ἐξοργισμένος τότε ὁ Διοκλητιανός, διέταξε καὶ σκότωσαν μὲ λόγχη τὸ Νέστορα, ἀλλὰ καὶ τὸν Δημήτριο.
Ἔτσι, μ’ αὐτή του τὴν ἐνέργεια ὁ Νέστορας δίδαξε ὅτι σὲ κάθε ἀνθρώπινη πρόκληση πρέπει νὰ ἀναφωνοῦμε: «Κύριος ἐμοὶ βοηθός, καὶ οὐ φοβηθήσομαι· τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος;». Ὁ Κύριος εἶναι βοηθός μου καὶ δὲ θὰ φοβηθῶ. Τί θὰ μοῦ κάνει ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος;

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἀθλητὴς εὐσεβείας ἀκαταγώνιστος, ὡς κοινωνὸς καὶ συνήθης τοῦ Δημητρίου ὀφθείς, ἠγωνίσω ἀνδρικῶς Νέστορ μακάριε· τῇ θεϊκῇ γὰρ ἀρωγῇ, τὸν Λυαῖον καθελών, ὡς ἄμωμον ἱερεῖον, σφαγιασθεὶς προσηνέχθης, τῷ Ἀθλοθέτῃ καὶ Θεῷ ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἀθλήσας καλῶς, ἀθάνατον τὴν εὔκλειαν, κεκλήρωσαι νῦν, καὶ στρατιώτης ἄριστος, τοῦ Δεσπότου γέγονας, ταῖς εὐχαῖς Δημητρίου τοῦ Μάρτυρος· σὺν αὐτῷ οὖν Νέστορ σοφέ, πρεσβεύων μὴ παύσῃ, ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον.
Σθένος ἐζωσμένος ὑπερφυές, νικητὴς ἐγένου, ἐν ἀγῶσι Νέστορ σοφέ· ὅθεν ἀκηράτων, γερῶν ἠξιωμένος, μετὰ τοῦ Δημητρίου, ἡμῶν μνημόνευε.

Ὁ Ἅγιος Λοῦππος

Ὁρισμένες Συναξαριακὲς πηγὲς αὐτὴν τὴν ἡμέρα (κατ’ ἄλλους 26 Ὀκτωβρίου), ἀναφέρουν τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου Λούππου. Ὁ Ἅγιος αὐτὸς φέρεται ὡς ὑπηρέτης τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ποὺ ἦταν κοντά του τὴν ὥρα τοῦ μαρτυρίου του.

Λέγεται λοιπὸν ὅτι ὁ Ἅγιος Δημήτριος ἔχρισε μὲ τὸ αἷμά του τὸν Λοῦππο καὶ κατόπιν αὐτός, ἔπραττε πολλὰ θαύματα – μέσῳ αὐτοῦ – στὴν πόλη τῆς Θεσσαλονίκης.
Μαθεύτηκε αὐτὸ ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα τῆς πόλης, ὁ ὁποῖος συνέλαβε τὸν Λοῦππο καὶ ἀμέσως τὸν φόνευσε.

Ὁ Ἅγιος Δημήτριος ὁ Μεγαλομάρτυρας ὁ Μυροβλύτης

Ὑψηλόβαθμος ἀξιωματικός του ρωμαϊκοῦ στρατοῦ, ἔζησε καὶ μαρτύρησε ἐπὶ τῶν αὐτοκρατόρων Διοκλητιανοῦ καὶ Μαξιμιανοῦ, περίοδος φοβερῶν διωγμῶν ἐναντίον τῶν χριστιανῶν.

Ὁ Δημήτριος, ὁ ὁποῖος καταγόταν ἀπὸ εὐσεβῇ οἰκογένεια τῆς Θεσσαλονίκης δὲν φοβήθηκε τὶς διαταγὲς τῶν αὐτοκρατόρων καὶ συνέχιζε νὰ κηρύττει τὸ Εὐαγγέλιο. Αὐτή του ἡ δράση τὸν ὁδήγησε μπροστὰ στὸν Δοκλητιανό, ὁ ὁποῖος διέταξε τὴν φυλάκισή του.

Στὴν φυλακὴ ἦταν ἕνας νεαρὸς χριστιανὸς, ὁ Νέστορας, ὁ ὁποῖος θὰ ἀντιμετώπιζε σὲ μονομαχία τὸν φοβερὸ μονομάχο τῆς ἐποχῆς Λυαῖο. Ὁ νεαρὸς χριστιανὸς πρὶν τὴ μονομαχία ἐπισκέφθηκε τὸν Δημήτριο καὶ ζήτησε τὴν βοήθειά του. Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν ὁ Νέστορας νὰ νικήσει τὸν Λυαῖο καὶ νὰ προκαλέσει τὴν ὀργὴ τοῦ αὐτοκράτορα. Διατάχθηκε νὰ θανατωθοῦν καὶ οἱ δυὸ, Νέστορας καὶ Δημήτριος.

Σήμερα ὁ Ἅγιος Δημήτριος τιμᾶται ὡς πολιοῦχος Ἅγιος τῆς Θεσσαλονίκης.
Ἡ μεταφορὰ τῆς εἰκόνας τοῦ Ἁγίου Δημητρίου στὴν Κωνσταντινούπολη ἔγινε τὸ ἔτος 1149 ἀπὸ τὸν βασιλιὰ Μανουὴλ Κομνηνό. Καὶ ἡ εἰκόνα μεταφέρθηκε ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παντοκράτορος τῆς Κωνσταντινούπολης, ἐπὶ ἡγουμενίας Ἰωσήφ.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Μέγαν εὕρατο, ἐν τοῖς κινδύνοις, σὲ ὑπέρμαχον, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαρρύνας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιοv αὐτόμελον. Ἦχος β’.
Τοῖς τῶv αἱμάτων σου ῥείθροις Δημήτριε, τὴv Ἐκκλησίαν Θεὸς ἐπορφύρωσεν, ὁ δούς σοι τὸ κράτος ἀήττητοv, καὶ περιέπων τὴν πόλιν σου ἄτρωτοv· αὐτῆς γὰρ ὑπάρχεις τὸ στήριγμα.

Μεγαλυνάριον.

Τὸν μέγα ὁπλίτην καὶ Ἀθλητήν, τὸν στεφανηφόρον, καὶ ἐν Μάρτυσι θαυμαστόν, τὸν λόγχῃ τρωθέντα, πλευρὰν ὡς ὁ Δεσπότης, Δημήτριον τὸν θεῖον, ὕμνοις τιμήσωμεν.

Ἔτερον Μεγαλυνάριον.
Μύρον γεωργήσας πνευματικόν, τῷ ἐπουρανίῳ, μύρῳ Μάρτυς δι’ ἀρετῶν, μύρων κρήνη ὤφθης, ζωοποιῶν ἐν κόσμῳ, Δημήτριε Μαρτύρων, τὸ ἀκροθίνιον.

Ἡ Ἁγία Ταβιθᾶ

Ἡ Ἁγία Ταβιθᾶ ἦταν εὐσεβὴς καὶ φιλάνθρωπη χριστιανὴ καὶ κατοικοῦσε στὴν Ἰόππη. Τὸ Ταβιθᾶ εἶναι λέξη Συριακὴ καὶ σημαίνει Δόρκα.

Ἦταν ὑφάντρα καὶ ἔφτιαχνε χιτῶνες, τοὺς ὁποίους πωλοῦσε πρὸς ἀνακούφιση τῶν χηρῶν καὶ ὀρφανῶν.

Ἡ Ταβιθᾶ ὅμως ἀρρώστησε καὶ πέθανε. Τὴν περίοδο ἐκείνη βρισκόταν στὴ Λῦδδα ὁ Ἀπόστολος Πέτρος. Ὅταν τὸ ἄκουσαν αὐτὸ οἱ δικοί της, ἔσπευσαν νὰ τὸν παρακαλέσουν νὰ ἔρθει στὴν Ἰόππη, ὅπου καὶ ὁδηγήθηκε στὸ νεκροκρέβατο τῆς Ταβιθᾶς. Ἀφοῦ παρακάλεσε τοὺς παραβρισκόμενους νὰ βγοῦν ἀπὸ τὸ δωμάτιο, ὁ Πέτρος γονάτισε καὶ προσευχήθηκε. Στὴν συνέχεια εἶπε στὴν Ταβιθᾶ νὰ σηκωθεῖ. Μόλις ἐκφώνησε τὸ πρόσταγμα ἡ νεκρὴ ἀνεστήθῃ.
Τὸ γεγονὸς αὐτὸ διεδόθει στὴν Ἰόππη καὶ πολλοὶ πίστεψαν. Ἡ Ἁγία Ταβιθᾶ πέθανε σὲ βαθὺ γῆρας.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Μαθήτρια ἔνθεος, ἐν τῇ Ἰόππῃ σεμνή, Χριστοῦ ἐχρημάτισας, καὶ ἐν πολλοῖς οἰκτιρμοῖς, αὐτὸν ἐθεράπευσας· ὅθεν ὑπὸ τοῦ Πέτρου, ὡς ἠγέρθης θανοῦσα, ἐδειξας τοῦ σοῦ βίου, Ταβιθᾶ μακαρία, πᾶσι τὴν κεκρυμμένην, θείαν λαμπρότητα.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Τοῖς θεαρέστοις σου ἔργοις καὶ πράξεσι, θεοπρεπῶς τῷ Σωτῆρι λατρεύουσα, ἀγάπης ὑπόδειγμα πέφηνας, ὦ Ταβιθᾶ ὡς θεόφρων μαθήτρια· διό σου τὴν μνήμην γεραίρομεν.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις θεοδόξαστε Ταβιθᾶ, στήλη θείων ἔργων, ὡς μαθήτρια τοῦ Χριστοῦ· ἐλεημοσύνης, πηγὴ γὰρ ἀνεδείχθης, ἐν πόλει τῇ Ἰόππῃ, γνώμῃ θεόφρονι.

Ὁ Ἅγιος Ἀρέθας ὁ Μεγαλομάρτυρας καὶ οἱ σὺν αὐτῷ

Ἔζησε τὸν 6^ο αἰώνα μ.Χ. καὶ ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς προύχοντες τῆς πόλης Νέγρας στὴν Αἰθιοπία. Ὅταν ἀσπάσθηκε τὸ χριστιανισμό, διακρινόταν γιὰ τὴν εὐσέβεια καὶ τὶς πολλές του ἀγαθοεργίες. Κοντά του μαζεύτηκε ἕνας ὅμιλος ἀπὸ ἄνδρες καὶ γυναῖκες, ποὺ καθημερινό τους ἔργο εἶχαν τὴν διδασκαλία τοῦ θείου λόγου.

Ἡ πρόοδος αὐτὴ τοῦ Εὐαγγελίου στὴν Ἐκκλησία τῆς Νέγρας, ἐξήγειρε τὸ φανατισμὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, καὶ συνέλαβαν τὸν Ἀρέθα μὲ τοὺς συνεργάτες του. Ὁ Ἀρέθας ἦταν τότε γέροντας. Οἱ ἐχθροὶ τῆς πίστης τοῦ συνέστησαν νὰ λυπηθεῖ τὰ γεράματά του καὶ νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸν Χριστό. Τότε ὁ Ἀρέθας ἔδωσε γενναία ἀπάντηση: «Στὴν διάρκεια τῆς ζωῆς μου, εἶπε, διέπραξα πολλὰ ἁμαρτήματα. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ καθάρισε ἀπ’ αὐτὰ διὰ τῆς θυσίας Του καὶ μὲ τὴν πίστη μου πρὸς Αὐτόν. Καὶ ἀπὸ ἄνθρωπο ἀπώλειας μὲ ἔκανε κληρονόμο τοῦ ἀνεσπέρου φωτὸς καὶ τῆς αἰώνιας ζωῆς. Τώρα μου προσφέρει καὶ ἄλλη τιμή. Μοῦ δίνει τὴν εὐκαιρία, ἀπὸ τὴν σάρκα ἐνὸς γέροντα νὰ προβάλει ἀθλητής, ἀποδεικνύοντας ὅτι ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ἐλευθερία τοῦ πνεύματος μποροῦν νὰ καταφρονήσουν κάθε ἄνομη ἀπειλὴ καὶ βία καὶ νὰ καταισχύνουν τοὺς δυνατοὺς τῆς γῆς».
Ἡ ἀπάντηση αὐτὴ ἐξαγρίωσε περισσότερο τοὺς δήμιούς του, ποὺ ἀμέσως ἀποκεφάλισαν τὸν Ἀρέθα μὲ τοὺς συνεργάτες του.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Εὐσεβείᾳ ἐμπρέπων τῇ ἀθλήσει δεδόξασαι, τὴν τῶν Χριστοκτόνων κακίαν καθελὼν τῇ ἐνστάσει σου· διὸ καὶ προσενήνοχας Χριστῷ, Μαρτύρων ἀρραγῆ συνασπισμόν, ὥσπερ θεῖος παιδοτρίβης καὶ ὁδηγός, Ἀρέθα παμμακάριστε. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Εὐφροσύνης πρόξενος ἡμῖν ἐπέστη, ἡ φωσφόρος σήμερον, τῶν Ἀθλοφόρων ἑορτή· ἣv ἐκτελοῦντες δοξάζομεv, τὸν ἐv ὑψίστοις ὑπάρχοντα Κύριον.

Μεγαλυνάριον.
Κλῆρος περιούσιος καὶ λαός, ἔχων ταξιάρχην, τὸν Ἀρέθαν τὸν εὐκλεῆ, τῇ τῶν πρωτοτόκων, συνήφθη Ἐκκλησίᾳ, μαρτυρικοῖς ἀγῶσιν· ὃν μεγαλύνωμεν.

Ἡ Ἁγία Σεβαστιανὴ ἡ Μάρτυς

Καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Σεβαστὴ τῆς Φρυγίας καὶ διδάχτηκε τὴν χριστιανικὴ πίστη ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, καὶ πῆρε τὴ θερμότητα καὶ τὴν ἀνδρεία τοῦ διδασκάλου της.

Ἡ Ἁγία Σεβαστιανὴ ἔζησε τὸν 1^ο αἰώνα μ.Χ. καὶ χρησιμοποιοῦσε τὴν ζωή της κάθε ἡμέρα γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου (στὴ Μαρκιανούπολη τῆς Θράκης). Πήγαινε σὲ σπίτια εἰδωλολατρῶν καὶ εἵλκυε πολλὲς γυναῖκες ἀπ’ αὐτοὺς στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας.

Συνελήφθη γι’ αὐτὸ ἐπὶ αὐτοκράτορος Δομετιανοῦ καὶ ἡγεμόνος Σεργίου, κακοποιήθηκε καὶ ἐξεδιώχθη ἀπὸ τὸν τόπο της. Ἔφθασε στὴν Ἡράκλεια τῆς Θράκης ὅπου πάλι συνελήφθη, ἀπὸ τὸν ἡγεμόνα Πομπηϊανό, καὶ φυλακίστηκε.

Ἀλλὰ ἡ γυναικεία της φύση, ντρόπιασε τοὺς βασανιστές της. Οἱ ὑποσχέσεις δὲν τὴν δελέασαν, οἱ ἀπειλὲς δὲν τὴν ἔκαμψαν, καὶ κάτω ἀπὸ βαριὰ μαρτύρια στάθηκε ὄρθια μὲ ὅλη της τὴν γενναιοψυχία. Οἱ σάρκες τῆς Ἁγίας Σεβαστιανῆς σχίζονταν, ἀλλὰ τὰ χείλη, ὅπως καὶ ἡ καρδιά της, ἐξακολουθοῦσαν νὰ ὑμνοῦν τὸν Χριστό.
Τελικά, ἡ μεγάλη αὐτὴ ἀθλήτρια τῆς Ἐκκλησίας μας, παρέδωσε τὴν ζωή της μὲ τὸν διὰ ἀποκεφαλισμοῦ θάνατο καὶ ἐτάφῃ στὴ Ραιδεστό.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τοῖς ῥήμασι τοῦ Παύλου φωτισθεῖσα προσέδραμες, Σεβαστιανὴ τῷ Σωτῆρι καὶ νομίμως ἐνήθλησας, βασάνους ὑπομείνασα πολλάς, δυνάμει τοῦ νυμφίου σου Χριστοῦ, ὃν ἱκέτευε ἀπαύστως ὑπὲρ ἡμῶν, τῶν εὐλαβῶς βοώντων σοι· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ, διὰ τοῦ Παύλου δέδεξαι, καὶ πίστει θερμῇ, ὑπὲρ αὐτοῦ ἠγώνισαι, Σεβαστιανὴ ἔνδοξε, τῆς σαρκός σου μηδόλως φροντίσασα, καὶ τὴν ἄπονον εὗρες ζωήν, τῷ ξίφει τμηθεῖσα τὸν αὐχένα σου.

Μεγαλυνάριον.
Ἤθλησας ὡς ἄσαρκος ἐν σαρκί, καὶ τομῇ τῆς κάρας, γάλα ἔβλυσας θαυμαστῶς· ὁ Χριστὸς γὰρ Μάρτυς, ὦ Σεβαστιανή σε, δοξάζει ὃν ἐν ἄθλοις λαμπρῶς ἐδόξασας.

Ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀπόστολος καὶ Ἀδελφόθεος

Ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς γιοὺς τοῦ Ἰωσὴφ ἀπὸ ἄλλη γυναίκα, γι’ αὐτὸ ὀνομαζόταν ἀδελφὸς τοῦ Κυρίου. Ἡ συγγενική του ὅμως σχέση μὲ τὸν Κύριο δὲν εἶναι ὁμόφωνα καθορισμένη. Ἀλλὰ τὸ γεγονὸς εἶναι ὅτι ὁ Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος ἔγινε πρῶτος ἐπίσκοπος Ἱεροσολύμων καὶ εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔγραψε τὴν πρώτη Θεία Λειτουργία τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Ἰάκωβος, λοιπόν, ποίμανε τὴν Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων μὲ δικαιοσύνη, μὲ γενναία στοργὴ καὶ στερεότητα στὴν πίστη. Αὐτὸ ὅμως, ἐξήγειρε τὴ μοχθηρία καὶ τὴν κακουργία τῶν Ἰουδαίων. Ἀφοῦ τὸν ἔπιασαν, τὸν ἔριξαν πάνω ἀπὸ τὸ πτερύγιο τοῦ Ναοῦ, καὶ ἐνῷ ἀκόμα ἦταν ζωντανός, τὸν ἀποτελείωσαν μὲ ἄγριο κτύπημα ροπάλου στὸ κεφάλι.

Ἔργο τοῦ Ἰακώβου εἶναι καὶ ἡ Καθολικὴ Ἐπιστολή του στὴν Καινὴ Διαθήκη, στὴν ὁποία νὰ τί μας συμβουλεύει, σχετικὰ μὲ τὸ πὼς πρέπει νὰ χειριζόμαστε τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ: «Γίνεσθε ποιηταὶ λόγου καὶ μὴ μόνον ἀκροαταί, παραλογιζόμενοι ἑαυτούς». Δηλαδὴ νὰ γίνεσθε ἐκτελεστὲς καὶ τηρητὲς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι μόνο ἀκροατές. Καὶ νὰ μὴ ξεγελᾶτε τὸν ἑαυτό σας, μὲ τὴν ἰδέα ὅτι εἶναι ἀρκετὸ καὶ μόνον νὰ ἀκούει κανεὶς τὸ λόγο.
(Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, φέρεται καὶ τὴν Κυριακὴ μετὰ τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, μαζὶ μὲ τὴν μνήμη τοῦ Δαβὶδ τοῦ Προφήτου καὶ Ἰωσὴφ τοῦ μνήστορος, συνοδευόμενη μὲ τὸ ἀκόλουθο δίστοιχο: «Σὺ τέκτονος παῖς, ἀλλὰ ἀδελφὸς Κυρίου, τοῦ πάντα τεκτήναντος, ἐν λόγῳ, μάκαρ». Τελεῖται δὲ αὐτῷ ἡ Σύναξις ἐν τῷ σεπτῷ αὐτοῦ Ναῷ τὸ ὄντι ἔνδοθεν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐν τοὶς Χαλκοπρατείοις. Πατμιακὸς κώδικας: 266).

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Ὡς τοῦ Κυρίου Μαθητής, ἀνεδέξω δίκαιε τὸ Εὐαγγέλιον· ὡς Μάρτυς ἔχεις τὸ ἀπαράτρεπτον· τὴν παρρησίαν ὡς Ἀδελφόθεος· τὸ πρεσβεύειν ὡς Ἱεράρχης. Ἱκέτευε Χριστὸν τὸν Θεόν, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιοv. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.     
Ὁ τοῦ Πατρὸς μονογενὴς Θεὸς Λόγος, ἐπιδημήσας πρὸς ἡμᾶς ἐπ’ ἐσχάτων, τῶν ἡμερῶν Ἰάκωβε θεσπέσιε, πρῶτόν σε ἀνέδειξε, τῶν Ἱεροσολύμων, ποιμένα καὶ διδάσκαλον, καὶ πιστὸν οἰκονόμον, τῶν μυστηρίων τῶν πνευματικῶν. Ὅθεv σε πάντες τιμῶμεν Ἀπόστολε.

Μεγαλυνάριον.
Κλήσει ἀδελφόθεος πεφηνώς, Ἰάκωβε μάκαρ, τῶν ἀρρήτων μυσταγωγός, ἐν Σιὼν ἐδείχθης, καὶ πάθει σου τιμίῳ, τὸ ζωηφόρον πάθος, Χριστοῦ ἐδόξασας.

Ὁ Ὅσιος Ἀβέρκιος ὁ Ἱσαπόστολος καὶ Θαυματουργὸς

Ἔζησε στὰ τέλη τοῦ 2^ου αἰώνα μ.Χ. Ἡ ἄμεπτη ζωή του καὶ ἡ καρποφορία τῆς διδασκαλίας του, παρακίνησαν τὸ ποίμνιο νὰ τὸν ἀναγκάσει νὰ γίνει ἐπίσκοπος Ἱεραπόλεως στὴν Φρυγία. Τὸ ἀξίωμα δὲ μείωσε τὸν ζῆλο τοῦ Ἀβερκίου. Ἔλεγε, μάλιστα, ὅτι δὲν ἀρκεῖ κάποιος νὰ φαίνεται ἄρχων, ἀλλὰ καὶ νὰ εἶναι πραγματικά. Δηλαδὴ νὰ αὐξάνει τὴν διακονία καὶ τοὺς κόπους του. Διότι κατὰ τὸ Εὐαγγέλιο,«εἰ τὶς θέλει πρῶτος εἶναι, ἔσται πάντων ἔσχατος καὶ πάντων διάκονος», ποὺ σημαίνει, ἂν κανεὶς θέλει νὰ εἶναι πρῶτος κατὰ τὴν τιμή, ὀφείλει μὲ τὴν ταπείνωσή του ἀπέναντι στοὺς ἄλλους, νὰ γίνει τελευταῖος ἀπὸ ὅλους καὶ ὑπηρέτης ὅλων μὲ τὴν ἄσκηση τῆς ἀγάπης.

Καὶ ὁ Ἀβέρκιος τὴν ἐντολὴ αὐτὴ ἔκανε πράξη στὴ ζωή του. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς τοῦ ἔδωσε τὸ χάρισμα νὰ κάνει πολλὰ θαύματα. Θεράπευσε τὴν κόρη τοῦ βασιλιὰ τῆς Ρώμης, ἀπὸ πονηρὸ δαιμόνιο. Θερμὰ νερὰ ἀπὸ τὴν γῆ ἐξέβαλε καὶ ἄλλα πολλὰ θαύματα ἔκανε.

Ἐπίσης, ὁ Ἀβέρκιος κήρυξε σὲ ὅλες τὶς πόλεις τῆς Συρίας καὶ Μεσοποταμίας. Ἔπειτα πῆγε στὴ Λυκαονία, τὴν Πισιδία καὶ στὴν ἐπαρχία τῶν Φρυγῶν. Ὀνομάστηκε ἰσαπόστολος, διότι περιόδευσε καὶ κήρυξε ὅπως οἱ κορυφαῖοι Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ.
Πέθανε εἰρηνικά, 72 χρονῶν.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἀποστόλων τὸν ζῆλον ἐκμιμησάμενος, τῇ Ἐκκλησίᾳ ἐκλάμπεις ὡς ἑωσφόρος ἀστήρ, τὴν θεόσδοτον ἰσχὺν φαίνων τοῖς ἔργοις σου· σὺ γὰρ θαυμάτων ἱερῶν, τὰς δυνάμεις ἐνεργῶν, Ἀβέρκιε Ἱεράρχα, πρὸς εὐσεβείας εἰσόδους, τοὺς πλανωμένους καθωδήγησας.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως.
Ὡς Ἱερέα μέγιστον, καὶ Ἀποστόλωv σύσκηνον, ἡ Ἐκκλησία γεραίρει σε ἅπασα, ἡ τῶν πιστῶν Ἀβέρκιε· ἣv ταῖς σαῖς ἱκεσίαις, περιφύλαττε μάκαρ ἀκαταγώνιστον, ἐξ αἱρέσεως πάσης, καὶ ἄσειστον παναοίδιμε.

Μεγαλυνάριον.
Βίῳ διαπρέπων θεοειδεῖ, τῆς τῶν Ἀποστόλων, κατετρύφησας δωρεᾶς, ἔργοις παραδόξοις, Ἀβέρκιε πιστώσας, πρὸς ἀληθείας δόξαν, τοὺς δεξαμένους σε.

Οἱ Ἅγιοι Ἀλέξανδρος, Θεοδότη, Γλυκερία, Ἄννα καὶἘλισάβετ οἱ Μάρτυρες

Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος ἦταν ἐπίσκοπος καὶ κήρυττε μὲ μεγάλο ζῆλο τὸ Εὐαγγέλιο στὰ πλήθη τῶν εἰδωλολατρῶν. Τὰ κηρύγματά του προσέλκυσαν πλῆθος εἰδωλολατρῶν στὴν Χριστιανικὴ πίστη.

Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἐξόργισε τὸν ἄρχοντα τοῦ τόπου. Ἔτσι λοιπὸν διέταξε νὰ συλλάβουν τὸν Ἅγιο καὶ νὰ τὸν ὑποβάλλουν σὲ βασανιστήρια, γιὰ νὰ τὸν ἀναγκάσουν νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ἐκεῖνος ὅμως δὲν πείστηκε.

Ἕνας στρατιώτης, ὀνόματι Ἡράκλειος, βλέποντας τὴν καρτερία τοῦ Ἀλεξάνδρου πίστεψε στὸν Χριστό. Ὁ Ἡράκλειος ὑποβλήθηκε σὲ πολλὰ βασανιστήρια καὶ τελικὰ ἀποκεφαλίστηκε.

Ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ, θεραπεύτηκε ἀπὸ τὶς πληγὲς τῶν βασανιστηρίων. Διετέλεσε καὶ κάποιο θαῦμα, ἔτσι προσέλκυσε στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ τέσσερις γυναῖκες, τὴν Θεοδότη, τὴν Γλυκερία, τὴν Ἄννα καὶ τὴν Ἐλισάβετ.

Οἱ γυναῖκες αὐτὲς ὁμολόγησαν τὴν πίστη τους μπροστὰ στὸν ἄρχοντα καὶ ὁδηγήθηκαν γι’ αὐτὸ κάτω ἀπὸ τὸ σπαθὶ τοῦ δήμιου.
Ὕστερα ἀπὸ ὅλους ἀποκεφαλίστηκε μὲ ξίφος καὶ ὁ Ἅγιος Ἀλέξανδρος

Ὁ Ἅγιος Εὐλάλιος

Στὸν πνευματικὸ ὁρίζοντα τῆς Ἐκκλησίας τῆς «Νήσου τῶν Ἁγίων» σὰν ἄστρο φωτεινὸ ἔλαμψε καὶ ὁ ἐπίσκοπος τῆς παλιᾶς βυζαντινῆς πολιτείας, τῆς ὀνομαστῆς Λάμπουσας. Λάμπουσα λεγόταν ἡ παλιὰ Λάπηθος ποὺ ἦταν κτισμένη κοντὰ στὴν θάλασσα. Στὴν Ἑλληνικὴ καὶ Ρωμαϊκὴ ἐποχή, ὅσο καὶ στὰ χρόνια τὰ Πρωτοβυζαντινὰ ἡ πόλη φημιζόταν γιὰ τὰ πλούτη της γι’ αὐτὸ καὶ Λάμπουσα. Τὴν πόλη κατέστρεψαν αἱ Σαρακηνοὶ μὲ τὶς ἀλλεπάλληλες ἐπιδρομές τους καὶ ἔτσι οἱ κάτοικοι ἀναγκάστηκαν νὰ ἀποτραβηχτοῦν ψηλότερα, ἐκεῖ ποὺ εἶναι σήμερα.

Ὁ Ἅγιος Εὐλάλιος. Τὸ ὄνομά του μᾶς τὸ ἔχουν παραδώσει οἱ χρονικογράφοι Λεόντιος Μαχαιρᾶς καὶ Φλώριος Βουστρώνιος. Γιὰ τὸν βίο καὶ τὴ δράση του ὡς ἐπισκόπου δὲν μᾶς ἀναφέρεται τίποτα. Ἄγνωστα μᾶς εἶναι καὶ τὰ χρόνια ποὺ ἤκμασε. Ὅτι ἐκθέτουμε ἐδῶ, εἶναι ὅτι μᾶς λένε δυὸ τοπικὲς παραδόσεις καὶ ὅτι κατορθώσαμε νὰ βροῦμε στὴν ἀκολουθία του, ποὺ δημοσίευσε γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Βυζαντινολόγος ἐρευνητὴς κ. Κ. Χατζηψάλτης, στὸν Θ’ τόμο τοῦ Δελτίου τῆς Ἑταιρείας Κυπριακῶν Σπουδῶν.

Σὲ μία τοπικὴ παράδοση πολὺ διαδεδομένη ἀναφέρεται, πὼς ὁ ἅγιος αὐτὸς ποιμένας ἦταν ἐπίσκοπος στὴν Ἔδεσσα τῆς Συρίας.

Στὴν πόλη αὐτὴ φυλασσόταν μὲ πολὺ σεβασμὸ ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Μανδηλίου, τῆς ὁποίας ἡ ἱστορία ἔχει περίπου ὡς ἑξῆς: Κατὰ τὴν ἐποχὴ ποὺ στὴν Παλαιστίνη ζοῦσε καὶ θαυματουργοῦσε ὁ Κύριος, στὴν Ἔδεσσα ἦταν ἕνας βασιλιὰς ποὺ λεγόταν Αὔγαρος.

Κάποια μέρα ὁ βασιλιὰς ἀρρώστησε ἀπὸ λέπρα. Οἱ γιατροὶ ποὺ τὸν ἐπισκέφθηκαν στάθηκαν ἀνίκανοι νὰ τοῦ προσφέρουν καὶ τὴν πιὸ μικρὴ βοήθεια. Ἡ λύπη τοῦ ἄρχοντα ἦταν μεγάλη.

Σὲ αὐτὴ τὴν κατάσταση, τὴν ἀπελπιστικὴ, μία ἀχτίνα ἐλπίδας χύθηκε στὴν καρδιά του, σὰν ἔμαθε πὼς στὴ γειτονικὴ χώρα, τὴν Παλαιστίνη, ἦταν ἕνας ἄνδρας, πρότυπο ἀρετῆς καὶ καλοσύνης, ποὺ γιάτρευε ὅλες τὶς ἀρρώστιες. Ἀκόμα ἀνάσταινε καὶ νεκροὺς μ’ ἕναν καὶ μόνο λόγο του.

Νὰ μποροῦσε νὰ πάει ὡς ἐκεῖ, θὰ εὕρισκε ὁπωσδήποτε τὴν ὑγεία του. Ἡ ἀπόσταση ὅμως ἦταν τόσο μακρινὴ καὶ ἡ ἀρρώστια του τόσο βαριὰ κι ὀδυνηρή, ποὺ τοῦ ἦταν ἀδύνατο ν’ ἀναλάβει ἕνα τέτοιο ταξίδι.

Τί νὰ κάμει λοιπόν; Κάθισε καὶ σκέφθηκε καὶ ἀποφάσισε. Ἔγραψε μία ἐπιστολὴ καὶ τὴν ἔδωσε σὲ μερικοὺς ἀνθρώπους δικούς του, νὰ τὴν πάνε στὴν Παλαιστίνη καὶ νὰ τὴν δώσουνε προσωπικὰ στὸν μεγάλο θεραπευτή. Σ’ αὐτὴν, τοῦ μιλοῦσε μὲ πόνο γιὰ τὴν δοκιμασία του καὶ τὸν παρακαλοῦσε νὰ πάει ὁ ἴδιος στὴν Ἔδεσσα, νὰ τὸν δεῖ καὶ νὰ τὸν γιατρέψει.

Οἱ ἀπεσταλμένοι ἔκαναν ὅπως τοὺς διέταξε ὁ βασιλιάς τους. Πῆγαν στὴν γειτονικὴ καὶ εὐλογημένη χώρα, βρῆκαν τὸν θεῖο θεραπευτὴ καὶ Δάσκαλο, τὸν Ἰησοῦ καὶ τοῦ ἐπέδωσαν τὴν ἐπιστολή. Καὶ Αὐτὸς ἀντὶ νὰ σηκωθεῖ νὰ πάει στὴν Ἔδεσσα, ὅπως τοῦ ζητοῦσε ὁ ἄρρωστος βασιλιὰς Αὔγαρος, πῆρε ἕνα μαντήλι καὶ μ’ αὐτὸ σπόγγισε τὸν ἵδρωτα ἀπὸ τὸ ἅγιο πρόσωπό Του. Τὴν ἴδια στιγμὴ στὸ μαντήλι ἀπάνω ἀποτυπώθηκε ἡ θεϊκὴ μορφή Του. Δείχνοντας στοὺς ἀνθρώπους τοῦ βασιλιὰ τὴν Ἀχειροποίητη ἐκείνη εἰκόνα του, τοὺς ἔδωσε τὸ μαντήλι καὶ τοὺς εἶπε νὰ τὸ πᾶνε στὸν ἄρχοντά τους, καὶ αὐτὸς μόλις θὰ ἔβλεπε τὴν εἰκόνα Του, θὰ γινόταν ἀμέσως καλά. Κι ἔτσι πράγματι ἔγινε.

Τοῦτο τὸ Μανδήλιο, μὲ τὴν Ἀχειροποίητο εἰκόνα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, φυλασσόταν γιὰ πολλὰ χρόνια στὴν Ἔδεσσα μέσα στὸ βασιλικὸ παλάτι. Μετὰ τὸν θάνατο ὅμως τοῦ βασιλιὰ ἕνας ἀπὸ τοὺς διαδόχους του, φανατικὸς εἰδωλολάτρης ἀποφάσισε νὰ καταστρέψει τὸ ἱερὸ τοῦτο κειμήλιο. Τὴν ἀνίερη ἀπόφασή του ἔκαμε γνωστὴ στὸν τότε ἐπίσκοπο τῆς Ἔδεσσας Εὐλάλιο. Κι αὐτὸς γιὰ νὰ σώσει τὴν Ἀχειροποίητη εἰκόνα, χωρὶς νὰ χάσει καιρὸ παρέλαβε τὴ νύχτα κρυφὰ τὸ Ἅγιο Μανδήλιο, καὶ ἔφυγε ἀπὸ τὴν Ἔδεσσα. Περπάτησε ὅλη νύχτα. Τὴν ἄλλη μέρα ἔφτασε στὴν ἀκρογιαλιά. Ἐκεῖ βρῆκε ἕνα καράβι, τὸ ὁποῖο ταξίδευε γιὰ τὴν Κύπρο, καὶ ἀνέβηκε πάνω σ’ αὐτό. Ὅταν ὅμως πλησίαζε στὴν Κύπρο, σηκώθηκε δυνατὴ τρικυμία. Τὰ κύματα βουνὰ πελώρια ἀπειλοῦσαν νὰ τὸ βουλιάξουν. Οἱ ἐπιβάτες τρομαγμένοι ἔτρεχαν ἐδῶ καὶ ἐκεῖ μὴ ξέροντας τί νὰ κάμουν. Κάποια στιγμὴ ὁ ἐπίσκοπος Εὐλάλιος βγάζοντας ἀπὸ τὸν κόρφο τὸν πολύτιμο θησαυρό του, ἔκαμε τὸ σημεῖο τοῦ σταυροῦ, ἄνοιξε μὲ ἱερὴ εὐλάβεια τὸ Ἅγιο Μανδήλιο, τὸ ἅπλωσε στὴ φουρτουνιασμένη θάλασσα καὶ κάθισε ἀπάνω του. Τὴν ἴδια ὥρα ἡ θάλασσα γαλήνεψε καὶ τὰ κύματα ἔφεραν τὸν ἐπίσκοπο στὴ Λάμπουσα. Σὰν ἔφτασε καὶ βγῆκε στὴν στεριά, ὁ Εὐλάλιος φρόντισε καὶ ἔκτισε ἐκεῖ ἕνα μοναστήρι, στὸ ὁποῖο καὶ ἀφιέρωσε τὸ Ἅγιο Μανδήλιο μὲ τὴν Ἀχειροποίητη εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ τὸ μοναστήρι κλήθηκε Μονὴ τῆς Ἀχειροποιήτου, μιὰ καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἦταν ἀποτυπωμένη σ’ αὐτό, δὲν εἶχε γίνει ἀπὸ χέρια ἀνθρώπου.

Μιὰ ἄλλη ὅμως καὶ πάλι Κυπριακὴ παράδοση μᾶς λέγει, πὼς ὁ Εὐλάλιος ὁ ἐπίσκοπός της Λάμπουσας δὲν ἔχει καμιὰ σχέση μὲ τὸν ἱερὸ Εὐλάλιο τὸν ἐπίσκοπό της Ἔδεσσας. Πρόκειται γιὰ ἕνα ἄλλο ἄσχετο πρόσωπο, ποὺ γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε στὴ Λάμπουσα.

Ὁ Ἅγιος αὐτὸς ἀπὸ μικρὸ παιδὶ ὑπῆρξε ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Γεννήθηκε ἀπὸ θεοσεβεῖς γονεῖς, οἱ ὁποῖοι καὶ τοῦ φύτεψαν στὴν ψυχὴ ἀπὸ αὐτὴ τὴν παιδικὴ ἡλικία τὴν ἀγάπη πρὸς τὰ ἱερὰ γράμματα καὶ τὴν ἀρετή. Καὶ τὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς ἀνατροφῆς δὲν ἄργησαν νὰ φανοῦν. Νέος ἀκόμη ὁ Εὐλάλιος ἄρχισε νὰ διακρίνεται μέσα στὴν κοινότητα τῆς Λάμπουσας τόσο γιὰ τὴν ἁγία καὶ παραδειγματικὴ ζωή του, ὅσο καὶ γιὰ τὴν ἀρετή του. Ὅταν τέλειωσε τὶς σπουδές του, οἱ πιστοὶ χριστιανοὶ τῆς πόλεως ποὺ θαύμαζαν τὸ σεμνὸ ἦθος καὶ τὴν ὅλη του προσεκτικὴ καὶ ζηλευτῆ συμπεριφορά, ζήτησαν ἀπὸ τὸν τότε ἐπίσκοπό τους νὰ προωθήσει τὸν πιστὸ νέο σὲ διάκονο καὶ πρεσβύτερο. Ἀκόμη καὶ νὰ τοῦ ἀναθέσει ἐνεργὸ καὶ ὑπεύθυνο θέση στὴν ὑπηρεσία τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ ζηλωτὴς νέος ἔχοντας πάντα στὴ σκέψη του τὴ σύσταση τοῦ προφήτου Ἱερεμίου «ἀγαθὸν ἀνδρί, ὅταν ἄρη ζυγὸν ἐκ νεότητας αὐτοῦ», ἔσπευσε ν’ ἀποδεχθεῖ. Γνωρίζει πὼς τὸ ψυχοσωτήριο ἔργο τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἀπαιτεῖ πολλοὺς κόπους καὶ θυσίες, ἀλλὰ καὶ ἀρκετὲς εὐθύνες. Πολλὲς φορὲς ὁ ἀφοσιωμένος στὴν ὑπηρεσία τῶν ψυχῶν ἐργάτης θὰ ἀντιμετωπίσει πικρίες ἀπὸ τὴν ἀχαριστία ἐκείνων τοὺς ὁποίους κλήθηκε νὰ καθοδηγήσει στὸν δρόμο τῆς σωτηρίας, ἀλλὰ καὶ τὸν φθόνο καὶ τὸν διωγμὸ τῶν ἐχθρῶν του Χριστοῦ. Τὰ λόγια τοῦ θεοφωτίστου Ἀποστόλου «οὐκ ἐστὶν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρῖας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἐφεσ. στ’ 12), ἀντηχοῦν συνεχῶς στ’ αὐτιά του. Ὅμως δὲν φοβᾶται. Δὲν ὑποχωρεῖ μπροστὰ στὸ ὕψος τῶν εὐθυνῶν. Ἀλλὰ μὲ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὸν ἀρχηγὸ τῆς πίστεως «καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν», ἀποδέχεται τὴν πρόταση τοῦ ἁγίου ἐπισκόπου της Λάμπουσας, καὶ χειροτονεῖται διάκονος καὶ μετὰ ἱερέας. Στὴ θέση του αὐτὴ ὁ φλογερὸς ἐργάτης ἀφήνει νὰ λάμψουν ὅλα τὰ πνευματικὰ καὶ ἠθικά του χαρίσματα. Κηρύττει τακτικὰ καὶ μὲ ζῆλο. Ὀργανώνει ὑποδειγματικὰ τὴν φιλανθρωπικὴ ζωὴ καὶ γίνεται ἡ ψυχὴ καὶ τὸ κέντρο κάθε πνευματικῆς δράσεως. Δὲν πρόφτασε ὅμως ὁ ἱερὸς πατὴρ νὰ ἀναπτύξει ὅλη του τὴν δράση, ὅταν ὁ θάνατος τοῦ γέροντα ἐπισκόπου τῆς δοξασμένης πόλεως τὸν ἀναγκάζει νὰ ἀναλάβει τὸ ἔργο τοῦ ἐπισκόπου. Κληρικοὶ καὶ λαϊκοὶ μὲ μία φωνὴ καλοῦν τὸν φιλόθεο ἱερέα νὰ ἀποδεχθεῖ τὸ ὑψηλότατο στὴν ἐκκλησία ὑπούργημα, τὸ τοῦ ἐπισκόπου. Μὲ ταπείνωση καὶ φόβο Θεοῦ ὁ εὐλαβὴς κληρικὸς κύπτει τὸν αὐχένα καὶ μ’ εὐγνωμοσύνη ἀποδέχεται τὸ θεῖο χάρισμα τοῦ ἀρχιερέα. Τὸ δέχεται καὶ τὸ καλλιεργεῖ μὲ ὅλη τὴν δύναμη καὶ τὴν φλόγα τῆς ἁγνῆς ψυχῆς του.

«Παραδοθεῖς τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ» ὁλοκληρωτικά, ἐπέδειξε «σύνεσιν ἐν πᾶσι», ζῆλο θερμουργὸ καὶ δράση θαυμαστή. Μὲ ἔργα καὶ λόγια κινεῖται παντοῦ καὶ ἀναδεικνύεται πραγματικὰ δάσκαλος τῆς εὐσέβειας καὶ πρόμαχος τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Τὸ κήρυγμά του ὑπῆρξε Χρυσοστομικό. Εὐλάλιος ἦταν τ’ ὄνομά του. Εὐλάλιος ὅμως ἀναδείχθηκε καὶ στὴν πράξη. Ἡ ὁμιλία του ἦταν ἀληθινὰ μαγευτική. Τὰ λόγια του διακρίνονταν ὄχι μονάχα σὲ γλυκύτητα καὶ καλλιέπεια, ἀλλὰ πρὸ παντὸς σὲ περιεχόμενο. Οἱ Γραφικὲς ἔννοιες ἀκολουθοῦσαν ἡ μιὰ τὴν ἄλλη μὲ μιὰ χάρη καὶ ἁπλότητα ζηλευτῆ. Ποταμοὶ θεολογίας ξεχύνονταν ἀπὸ τὰ χείλη του ποὺ συνήρπαζαν καὶ ὁδηγοῦσαν σὲ ἔργα χριστομίμητα καὶ θεάρεστα. Σὲ ἔργα ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας καὶ σὲ ἐκδηλώσεις χριστιανικῆς ἀνωτερότητας καὶ ζηλευτοῦ ἱεροῦ ἐνθουσιασμοῦ. Ὡς θεοφώτιστος ποιμένας προβάτων λογικῶν ἀκολουθεῖ μὲ ταπεινοφροσύνη καὶ πραότητα τὸ παράδειγμα τοῦ μοναδικοῦ Ποιμένα τῶν ψυχῶν καὶ μὲ αὐτοθυσία ἀποστολικὴ ἐργάζεται μέρα καὶ νύχτα, γιὰ νὰ τὰ ὁδηγήσει στὸν δρόμο τῆς σωτήριας. Τὰ διδάσκει τακτικά. Πολεμᾶ τὴν ἀπιστία καὶ κακοπιστία ὅπου τὴν βρίσκει. Μὲ ὑπομονὴ καταφωτίζει τοὺς πιστοὺς καὶ ἀπομονώνει τοὺς αἱρετικούς. Προστατεύει τὰ ὀρφανὰ καὶ τοὺς ἀδικουμένους. Φροντίζει τοὺς πτωχοὺς καὶ τοὺς ἀρρώστους. Παρηγορεῖ τοὺς θλιμμένους. Γίνεται «τοῖς πᾶσι τὰ πάντα, ἴνα πάντως τινὸς σώσει» (Α’ Κορ. θ’ 22).

Ἔτσι κινήθηκε καὶ ἔδρασε ὁ ἱερὸς Εὐλάλιος ὡς ἱερέας στὴν ἀρχὴ καὶ μετὰ ὡς ἐπίσκοπος. Τὰ λόγια τῆς Γραφῆς, ποὺ μελετοῦσε καθημερινὰ καὶ δίδασκε μὲ τόση σοφία καὶ χάρη, φρόντιζε πρῶτα ὁ ἴδιος νὰ τὰ ἐφαρμόζει στὴν ζωή του. Ἔτσι καὶ τὸ τοῦ σοφοῦ της Παλαιᾶς Διαθήκης «ὄσῳ μέγας εἰ, τοσούτω ταπεινοῦ σεαυτόν, καὶ ἔναντι Κυρίου εὐρήσεις χάριν» (Σοφ. Σειρὰχ γ’ 18) τὸ εἶχε πάντα μπροστὰ στὰ μάτια του. Καμιὰ καύχηση δὲν παρουσίαζε γιὰ τὶς ἐπιτυχίες του. Κανένα ἐγωϊσμό. Καμιὰ ἰδιοτέλεια ἢ ὑστεροβουλία. Μαζὶ μὲ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο μποροῦσε καὶ αὐτὸς νὰ ἀναφωνεῖ: «Χάριτι Θεοῦ εἰμὶ ὁ εἴμι»(Α’ Κορ. ιε’ 10). Στὸ πρόσωπο τοῦ ἁγίου τούτου ἱεράρχου ποὺ μὲ ὑπομονὴ κι ἐπιμονὴ διατήρησε μέχρι τέλους καὶ τὸ σῶμα καὶ τὸ νοῦ καὶ τὴν ψυχὴ καθαρά, μποροῦμε στ’ ἀλήθεια νὰ ποῦμε, πὼς ξεπληρώθηκε τῆς Γραφῆς ὁ λόγος: «ὅτι χάρις καὶ ἔλεος ἐν τοῖς ἐκλεκτοῖς αὐτοῦ καὶ ἐπισκοπὴ ἐν τοὶς ὁσίοις αὐτοῦ» (Σοφ. Σολ. δ’ 15).

Ὅσιος καὶ ἐκλεκτός τοῦ Θεοῦ ἀναδείχθηκε σὲ ὅλα ὁ μακάριος ἐπίσκοπος. Ἐλεύθερος ἀπὸ ἀδυναμίες καὶ πάθη καὶ ἀκούραστος κήρυκας τῆς ἀλήθειας κατόρθωσε μὲ τὴν ἁγνότητα τῆς ζωῆς του νὰ γίνει ἕνας ἄγγελος σὲ ἀνθρώπινο σῶμα, τύπος καὶ ὑπογραμμὸς μιᾶς ἀνώτερης ζωῆς καὶ ἀληθινὸς καὶ γνήσιος φίλος τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ «ἄκακος, ὅσιος, ἀμίαντος».

Στὸ ἱερὸ πρόσωπό του τὰ πνευματικὰ παιδιά του βλέπουν πάντα τὸν γνήσιο «στρατιώτη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ». Τὸν στρατιώτη ποὺ μὲ τὶς ὁλονύκτιες προσευχὲς καὶ δεήσεις, κατακτᾶ μία – μία τὶς ὑψηλὲς κορυφὲς τῆς ἀρετῆς, ἀλλὰ καὶ ἀγωνίζεται μὲ τὸ ὑπέροχο παράδειγμα τῆς ἀγάπης καὶ ἁγιότητάς του, νὰ διαφυλάξει καὶ τὰ πνευματικὰ παιδιά του. Νὰ τὰ διαφυλάξει ἀπὸ τὰ ποικίλα κακὰ ποὺ τὰ προσβάλλουν. Νὰ τὰ διαφυλάξει ἀλώβητα ἀπὸ τὴν ἀπιστία, τὶς αἱρέσεις, τὸ πνεῦμα τοῦ εὐδαιμονισμοῦ, ποὺ τὰ ἀπειλοῦσε ἐξ αἰτίας τοῦ πλούτου, ποὺ καθημερινὰ συνέρεε στὴν πόλη τους. Δίκαια ὁ ἱερὸς ὑμνογράφος του ψάλλει: «Σάρκα καθυπέταξας, τῷ λογισμῷ στερρῶς πάνσοφε, καὶ ὡς ποιμήν, λογικῶν προβάτων, ὄντως μάλα ἐποίμανας». Ἡ διακήρυξη τοῦ Κυρίου «ὁ Ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων» (Ἰωάν. ι’ 11) κυκλοφορεῖ πάντα στὴ σκέψη του. Γι’ αὐτὸ οὐδέποτε ἔδινε «ὕπνον τοὶς ὀφθαλμοίς του καὶ ἀνάπαυσιν τοὶς κροτάφοις του» σὰν ἐμάνθανε, πὼς μερικοὶ ἀπὸ τοὺς χριστιανούς του κινδύνευαν ἀπὸ τὸν ἕνα ἢ τὸν ἄλλον πειρασμό. Μιὰ τέτοια ζωή, ζωὴ «πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας» (Ἰωάν. α’ 14) δὲν μποροῦσε νὰ μὴ ἑλκύσει πρὸς αὐτὴν τὴν εὔνοια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ οὐρανοῦ. Ὁ Κύριος προσφέρει πάντα πλούσια τὴν χάρη καὶ τὶς δωρεές Του σ’ ἐκείνους ποὺ Τὸν ἀγαποῦν. «Τοὺς δοξάζοντας μὲ, δοξάσω» διακηρύττει αὐτὸ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Καὶ στ’ ἀλήθεια. Ἡ ἀγάπη τοῦ Κυρίου πολὺ δόξασε τὸν ἄξιο ἐργάτη καὶ ποιμένα τῆς λογικῆς μάνδρας του. Πλούσια τὸν χαρίτωσε, ὅταν ἀκόμη βρισκόταν στὴν γῆ. Πολλὰ εἶναι τὰ θαύματα ποὺ ἐνήργησε καὶ ἐνεργεῖ μέσο τοῦ Ἁγίου ὁ τῶν θαυμασίων Θεός. Θαύματα ποὺ προκαλοῦν τὸ θάμβος. Θαύματα καταπληκτικά. Θαύματα ποὺ ἔχουν ὡς σκοπό τους τὴν παρηγοριὰ ὅσων ὑποφέρουν καὶ τὴν ἀπαλλαγή τους ἀπὸ τὰ κακὰ καὶ λυπηρά. Θαύματα ἀκόμη ποὺ ἀποβλέπουν στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ.

Ἀπὸ τὸν Κύριο τῶν Δυνάμεων ὁ πιστὸς ἐργάτης τοῦ χριστιανικοῦ ἀμπελώνας πῆρε τὴν χάρη, νὰ ἀποδιώκει δαίμονες. Νὰ θεραπεύει διάφορα νοσήματα ψυχῆς, ἀλλὰ καὶ ἀρρωστήματα τοῦ σώματος. Νὰ βοηθᾶ καθημερινὰ ἐκείνους ποὺ ταξιδεύουν καὶ ταλαιπωροῦνται στὴ θάλασσα. Νὰ προστατεύει ὅσους κινδυνεύουν ἀπὸ πειρατεῖες καὶ ἐπιθέσεις ἀπάνθρωπες. Καὶ γενικὰ νὰ λυτρώνει ἀπὸ τὰ δεινὰ καθένα, ποὺ ἐπικαλεῖται τὴν μεσιτεία του.

Πολλὲς φορὲς μὲ τὶς προσευχές του σὲ τόπους ἄνυδρους καὶ ξηροὺς ἀνέβλυσαν πηγές, ποὺ ἐξακολουθοῦν ὡς τὴν ἐποχή μας, νὰ προσφέρουν τὰ δροσερά τους νάματα, γιὰ νὰ ξεδιψοῦν καὶ νὰ δροσίζουν τοὺς ὁδοιπόρους. Τέτοια πηγὴ μὲ γάργαρο νερὸ εἶναι καὶ τὸ ἁγίασμά του κοντὰ στὸν ἱερὸ ναό του. Αὐτὸ τὸ ἁγίασμα τοῦ θεόφρονα πνευματικοῦ καὶ φιλάνθρωπου ἀρχιποιμένα τῆς Λάμπουσας, θεραπεύει κάθε ἀρρώστια καὶ ἀπαλλάσσει, ὅπως ὁμολογοῦν πολλοὶ καὶ ἀπὸ τὴ συχνὴ ἐνόχληση τοῦ συναχιοῦ. Τὴν θεραπευτική του προσφορὰ ὁ Ἅγιος μὲ τὸ ἁγίασμά του τὴν προσφέρει ἀφειδώλευτα ὄχι μονάχα σὲ πιστοὺς προσκυνητές, ἀλλὰ καὶ σὲ ἄπιστους ἀλλόφυλους. Ἕνας ἀπ’ αὐτούς, δὲν εἶναι πολλὰ χρόνια, μὲ ὅλως διόλου κατεστραμμένα δόντια, πῆγε μὲ πίστη καὶ μὲ θερμὴ προσευχὴ ζήτησε ἀπὸ τὸν Ἅγιο τὴν βοήθειά του. Ὕστερα λούστηκε μὲ τὸ θαυματουργὸ νερό, καὶ ἔπλυνε καλὰ καὶ τὸ στόμα του. Τὸ ἀποτέλεσμα ὑπῆρξε θαυμαστό. Ὁ ἄρρωστος θεραπεύτηκε τελείως καὶ ἔφυγε δοξάζοντας τὸν Θεὸ καὶ τὸν Ὅσιό του.

Σὲ ἀρκετὰ προχωρημένη ἡλικία ὁ μακάριος ποιμὴν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἔλαια κατάκαρπος, ἔκλινε τὴν κεφαλὴ μπροστὰ στὴ θεία βουλὴ καὶ ἀπεδήμησε γιὰ τὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ θάνατός του σήμανε συγκλονισμὸ σὲ ὅλη τὴν περιφέρεια καὶ θλίψη σὲ ὁλόκληρη τὴ νῆσο. Οἱ ἄνθρωποι, ποὺ εὐεργετήθηκαν ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν καλωσύνη του, ἔτρεξαν ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη γιὰ νὰ τὸν ἰδοῦν ἔστω καὶ νεκρὸ, ἀκόμη μιὰ φορά, καὶ νὰ τὸν ἀσπασθοῦν καὶ νὰ πάρουν τὴν εὐλογία του.

Ἀργότερα ἡ εὐλάβεια τῶν κατοίκων τῆς δοξασμένης πόλεως ἔκτισε κοντὰ στὴν θάλασσα καὶ σὲ μικρὴ ἀπόσταση ἀπὸ τὴν ἱερὰ Μονὴ τῆς Ἀχειροποιήτου ἕνα ναὸ στ’ ὄνομά του. Ὁ ναὸς αὐτὸς μὲ τὸν καιρό, καὶ τὶς τόσες ἐπιδρομὲς ποὺ δοκίμασε ἡ πλούσια πόλη καταστράφηκε. Πάνω στὰ ἐρείπια τοῦ πρώτου ναοῦ ξανακτίστηκε τὸν δέκατο ἕκτο αἰώνα ἄλλος ναός, ποὺ διατηρεῖται ἐξωτερικὰ σὲ πολὺ καλὴ κατάσταση. Τὸν ναὸ ἔκτισε σὲ ρυθμὸ Φραγκοβυζαντινὸ «ὁ Νεόφυτός της Λευκωσίας Ποιμήν» καὶ «νεύσει θείας χάριτος», γιὰ νὰ λάβει μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου «λύτρωσιν συμφορῶν τε καὶ θλίψεως».

Ὁ ναὸς ἦταν ἕνα ὄμορφο μνημεῖο ἀκέραιο καὶ πολὺ καλὰ διατηρημένο, μέχρι τὴν τούρκικη εἰσβολή. Τὸ ἐσωτερικό του μόνο ἦταν γυμνό, χωρὶς πάτωμα, χωρὶς τοιχογραφίες καὶ φορητὲς εἰκόνες, καὶ μ’ ἕνα τέμπλο φθαρμένο.

Τὸ λαμπρὸ παράδειγμα καὶ ἡ ἁγνὴ ζωὴ τοῦ φλογεροῦ καὶ μακάριου ἐπισκόπου της Λάμπουσας, ἂς φωτίσουν τὸν δρόμο τῆς πρόσκαιρης ζωῆς ὅλων μας. Κι ἂν γιὰ ὁποιουσδήποτε λόγους οἱ πειρασμοὶ μᾶς νίκησαν καὶ μᾶς ἀπεμάκρυναν ἀπὸ τὰ καθήκοντά μας ὡς χριστιανῶν, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ θρηνοῦμε σήμερα «τὰ περασμένα μεγαλεῖα», τὸ πᾶν δὲν χάθηκε γιὰ μᾶς. Ἂς μετανοήσουμε καὶ μὲ συντριβὴ ψυχῆς, ἂς ζητήσουμε μὲ τὶς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου πατρὸς Εὐλαλίου τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Σὲ ὁποιαδήποτε ἡλικία καὶ ἂν βρισκόμαστε, ἡ ἀντίστοιχη ἡλικία τῆς ἐνάρετης ζωῆς τοῦ Ἁγίου, πολλὰ ἔχει νὰ μᾶς πεῖ καὶ νὰ μᾶς διδάξει. Κάτι περισσότερο. Μὲ τὴν εἰλικρινῆ μετάνοιά μας θὰ ἐπιτύχουμε αὐτὸ ποὺ ποθοῦμε καὶ μ’ ὅλη μας τὴν ψυχὴ λαχταροῦμε: Τὴν λύτρωση ἀπὸ τὰ δεινὰ καὶ τὴν ἐλεύθερη μετακίνηση καὶ διακίνησή μας στὰ ἁγιασμένα χώματα τῆς πατρικῆς γῆς.

Πρωὶ καὶ βράδυ, ἂς κλείνουμε λοιπὸν νοερὰ τῆς ψυχῆς τὰ γόνατα μπροστὰ στὴ σεβάσμια μορφὴ τοῦ θεόφρονος Ἁγίου, καὶ ἀπὸ τὰ τρίσβαθα τῆς καρδιᾶς, ἂς τοῦ λέμε καὶ ἐμεῖς μὲ πίστη φλογερὴ καὶ ἀκλόνητη:

 
Θεόφρον Εὐλάλιε, τὴν σήν, ποίμνην περιφύλαττε, ἐκ πάσης βλάβης καὶ θλίψεως, καὶ περιστάσεως, καὶ ἐκ πάσης ρύσαι, συμφοράς, θεσπέσιε, καὶ τῆς αἰχμαλωσίας πρεσβείαις σου, ἵνα δοξάζωμεν, ποιμένα ἀληθέστατον, καὶ Τριάδος, μέγιστον συνήγορον.